BÜTÜN EMEKLİ OLACAKLARI İLGİLENDİREN UYARI: BUNLARI YAPANLARIN MAAŞI DAHA YÜKSEK OLACAK
Aktif olarak çalışmayan milyonlarca vatandaş emekli maaşıyla geçinmek zorunda. Çok sayıda emekli ise aldığı maaşla geçinemediğini söylüyor.
Emekli maaşının bağlanması ve emekli olununca alınacak aylık maaş çeşitli süreçlerin sonrasında belli olmaktadır. Emekli maaşları dilekçe tarihine göre değişebiliyor. Ocak, temmuz aylarında yapılan artışlar yıllık güncelleme katsayısından fazla olduğunda Kasım-Aralık ayında dilekçe vermek çoğu zaman daha avantajlı oluyor. Yıl içindeki zamlar genellikle TÜİK''in açıkladığı enflasyon rakamlarına göre şekillenmekte. Emekli olmak için gün sayanların bu detaylara da dikkat etmesi gerekiyor. Peki, yüksek emekli maaşı nasıl alınabilir? İşte Yüksek emekli maaşı alma formülleri...
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, emekli maaşı hakkında merak edilenleri Independent Türkçe için cevapladı.. Özgür Kaya''nın açıklamaları emeklilik hakkındaki birçok soruya ışık tutuyor.
DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASININ EMEKLİ MAAŞINA ETKİSİ VAR MI?
Askerlik yapan erkek, doğum yapan kadın ve yurtdışında bulunanlar için borçlanma hakkı var. Borçlanma yaparken dikkatli olunmalı. Eğer 2000 yılından önceki bir süreyi borçlanma imkanı varsa mutlaka bunu değerlendirin. Bütçeniz elveriyorsa tavandan borçlanın. Bu kapsamda borçlanma yapanların maaşlarında yüzde 70’e kadar artış oluyor.
2000 SONRASI ÇALIŞMANIN EMEKLİ MAAŞINA ETKİSİ VAR MI?
Aylık hesaplanırken önce 2000 öncesi çalışmalara bakılıyor. Bu döneme ait çalışmalar değerlendirilirken sadece prim ve kazanç değil, yaş da aylığı etkiliyor. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaştan sonra çalışmaya devam edilen ‘her bir yıl’, emekli aylığını yüzde 1 artıyor. Kadınlar 55 yaşında emekli olursa, aylığı yüzde 5 daha yüksek bağlanır. 60 yaşını doldurursa artış yüzde 10’a çıkar.
SON 4 YILIN EMEKLİ MAAŞINA ETKİSİ NE?
İster SSK’lı olun ister Bağkur''lu, son 3,5 yılda SGK’ya tavandan (22 bin 72 lira 50 kuruştan) kazanç bildirilirse, (geçmişi hep asgari ücret yatsa da) tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekli aylığı 15-20 lira artar. 3,5 yılda tavandan kazanç bildirenlerin maaşında 700-800 lira artış sağlamış olacaksınız.
SİGORTASIZ ÇALIŞILAN DÖNEMİN EMEKLİ MAAŞINA ETKİSİ VAR MI?
İşyerinde sigortanız yapılmadıysa, ya da geç yapıldıysa veya kazancınız gerçek maaşınız üzerinden SGK’ya bildirilmediyse ‘hizmet tespit davası’ açma hakkınız var. Bu yönde haksızlığa uğrayan çalışanlara daha düşük aylık bağlanıyor. Emekli maaşını belirleyen en büyük etken aylık kazancınız. Dolayısıyla öncelikle gerçek maaşınızın bordroda olmasına dikkat etmek gerekmektedir.
İKİ İŞTE BİRDEN ÇALIŞMANIN EMEKLİ MAAŞINA ETKİSİ NEDİR?
Birden fazla işveren yanında çalışma imkanı olanlar için mevzuatımız açısından bir sakınca bulunmamaktadır. Ek işte çalışanlar genelde bilgi eksikliği nedeniyle sakıncalı olduğu ya da faydasının olmadığı gerekçesi ile ikinci işlerde sigortasız çalıştıklarına şahit oluyoruz. Oysa birden fazla işte çalışanlar adına her iş yeri tarafından ödenen primler SGK prim matrahını artıracağından emekli aylığına olumlu katkı sunacaktır.
SÜPER EMEKLİ MAAŞI İÇİN STATÜNÜN ÖNEMİ VAR MI?
SGK, emeklilikte çoğu zaman daha avantajlı. Bu nedenle Bağkur’dan SGK’ya geçiliyor. Özellikle 2000 öncesi kaydı olan Bağkur''luların son 3,5 yılında SGK’ya geçmesi halinde emekli aylığı yüzde 15-20 daha yüksek bağlanıyor.
