Gelişmiş ülkelerde emsallerinin bağımsız politikalar yürütüyor olmasına karşın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yıllardır AKP güdümünde ekonomi politikaları yönetmekle eleştiriliyor. Geçtiğimiz yıllar boyunca piyasalara yönelik arka kapı müdahaleleri ile dolar kurunu baskılamaya çalışan TCMB, bu alanda başarısız olurken, ekonomide Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Faiz Sebep Enflasyon Sonuçtur" teorisinin rehber olarak alınması ise Türk ekonomisini içinden çıkılamaz bir hale getirdi.
Aralık 2021'de yaşanan ve Türkiye tarihinde eşi benzeri görülmeyen kur krizi karşısında son çareyi Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını hayata geçirmekte bulan AKP, bir gecede doların ateşini söndürmeyi başarmış olsa da aradan geçen yıllarda dolar/TL paritesi yükselişine devam ederek rekordan rekora koştu.
"YENİ BİR KUR KRİZİ YAŞANMA İHTİMALİ YÜKSEK"
Uygulamada ikinci yılını doldurmaya hazırlanan KKM ise, geçici bir çözüm olarak getirilen ekonomide yapısal bir sorun haline dönüşmüş durumda. Seçimler öncesinde her türlü döviz talebi oluşturacak uygulamayı baskılayan TCMB, KKM'yi daha cazip hale getirmek için teşvik eden yeni yollar bulurken, Kur Korumalı Mevduat havuzunda biriken para Türkiye'nin ilerleyen yıllarda yapacağı ekonomik atılımlarda elini kolunu bağlar bir hale dönüştü.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun Temmuz ayında 333 milyar dolar artarak 3 trilyon 74 milyar liraya ulaştığını açıkladı KKM, her ne kadar 'liralaşma' adı altında sunulsa da, havuzdaki tüm paranın dolara endeksli oluşu nedeniyle Cumhuriyet tarihinde kayıtlara geçmiş en büyük döviz varlığı olarak rekor kırdı.
Haziran ayı itibariyle göreve getirilen yeni ekonomi yönetimi KKM'de tasfiyenin yeni yollarını arasa da, iktisatçılara göre bu süreçten sancısız bir çıkış yolu bulunmamakta. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanlığına getirilen Hafize Gaye Erkan'ın yıl sonunda KKM'ye yeni girişleri kapatacağına dair kulis bilgileri dillendirilirken, ekonomist Alaattin Aktaş, uygulamada yapılacak bir hatanın felaketle sonuçlanacağını açıkladı.
"ÖYLE YA DA BÖYLE TASFİYE EDİLMEK ZORUNDA"
KKM sisteminde bulunan mevduatın 3 trilyon lirayı aştığına dikkat çeken Aktaş, uygulamayı bir anda sonlandırmanın panik havası yaratabileceğini belirterek, burada toplanan paranın ciddi bir kısmının yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönelmesinin Türkiye'de eşi benzeri görülmemiş yeni bir kur krizi yaratacağını iddia etti.
Mevcut ekonomi yönetiminin durumunu "Aşağı tükürsen bıyık, yukarı tükürsen sakal" sözleriyle açıklayan Aktaş, uygulamadan çıkmanın beraberinde riskleri getirmesine karşın, mevcut haliyle KKM'nin sürdürülemez olduğuna da dikkat çekti.
Yılın ilk 6 ayında KKM için Hazine'den 20 milyar liranın üzerinde bir kur farkı ödemesi çıkarken, Mayıs seçimlerinin ardından yaşanan kur şoklarıyla birlikte bu farkın yılın ikinci yarısında daha da artması bekleniyor. Bir başka deyişle vergi mükelleflerinin doldurduğu Hazine, KKM'de parasını bekleten yatırımcıların cebine aktarılıyor.
