Mevzuat gereği SGK’dan emekli olmak hem daha kolay, hem de daha avantajlı. Bu nedenle Bağ-Kur‘lu çalışması olanlar sonradan SGK’ya geçiş yaparak daha erken emekli olmak amacıyla fiilen bir işte çalışmadıkları halde kendilerini SGK’lı gösterebiliyorlar. Ancak kanun, primini kendisi ödeyenler için isteğe bağlı sigorta yapılmasına olanak sağlıyor. İsteğe bağlı sigorta 4B (Bağ-Kur) kapsamında sayıldığı için tercih edilmiyor.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, bir kişinin çalışmasından dolayı sigortalı olabilmesi için bir işverene bağlı olarak fiilen çalışması veya 4B (Bağ-Kur) kapsamında faaliyet yürütmesi gerekiyor. Herhangi bir işte fiilen çalışmayan kişinin sigortalı gösterilmesinin 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu yönünden idari yaptırımları, Türk Ceza Kanunu yönünden de cezai yaptırımları bulunuyor.
2022’DE 35 BİN 612 SAHTE SİGORTALI
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sahte işyeri ve sigortalılığın tespiti amacıyla yoğun çalışmalar yürütülüyor. 2016 yılında gerçekleştirilen Sahte İşyeri ve Sahte Sigortalılık Tespit Projesi kapsamında, 100’e yakın parametre ile faal/gayri faal 4.6 milyon işyeri sahte olma olasılıklarına göre sınıflandırıldı. 2016 yılındaki verilere göre sahte işyerlerinin ortalama faaliyet süresi 1.022 gün iken, denetimler sonucu 360 günün altına düşürüldü. Sahte işyeri tespit süresi kısaldıkça mağdur olan sigortalı sayısı azalmakta ve kurum zararı minimuma inmekte. 2022 yılında söz konusu proje kapsamında yapılan denetimlerde 711 sahte işyeri ve 35 bin 612 sahte sigortalı tespit edildi. Sosyal güvenlik denetmenlerince yapılan denetimlerde ise 2 bin 513 sahte işyeri ve 124 bin 373 sahte sigortalı belirlendi.
EMEKLİ AYLIKLARI KESİLİYOR
Sigortası sahte olduğu tespit edilen kişilerin sigortası ise iptal ediliyor. Yatırmış olduğu primler SGK’ya gelir kaydediliyor. Emekli olduktan sonra geçmişte sahte sigortalı olduğu tespit edilen kişilerin emekli aylıkları kesiliyor. Emeklilik başlangıcından itibaren ödenen aylıklar ile tedavi için yapılmış harcamalar gecikme faizi ile geri alınıyor.
Sahte sigorta yaptıranlar ile fiilen çalışmayan kişileri sigortalı gösteren işverenler hapis cezası ile de karşı karşıya kalabiliyorlar. Türk Ceza Kanunu’nun “resmi belgede sahtecilik”, “resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan” ve “özel belgede sahtecilik” hükümleri kapsamında savcılığa sevk ediliyorlar. Resmi belgede sahtecilik suçunda 2 – 5 yıl; diğerlerinde ise sırasıyla 3 ay – 2 yıl ve 1 – 3 yıl arasında hapis cezası uygulanıyor.
Sahte sigortalı gösteren işverenlerin her ay SGK’ya verdiği bildirgenin ve maaş bordrosunun da sahte olduğu kabul ediliyor. Bu nedenle, sahte sigortalı gösterdikleri her ay için, asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı da vergi yönünden cezai yaptırımlar uyguluyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTADA 1260 GÜN DETAYI
Sahte sigorta yaptırarak risk almak yerine eksik prim günlerinin isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek tamamlanması mümkün bulunuyor. İsteğe bağlı sigorta 4B (Bağ-Kur) statüsünde sayıldığı için, SGK’dan emeklilik hakkını kaybetmemek amacıyla isteğe bağlı sigortada son 7 yılda 1260 günün aşılmaması gerekir. SGK’dan emeklilik şansı olmayanların ise Bağ-Kur’dan emeklilik koşullarını sağlayıncaya kadar isteğe bağlı sigorta primi ödemesi gerekiyor.
