Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin fiilen yürürlüğe girdiği 2018 yılının ardından hızlı bir artış gösteren dolar kuru, 2021 yılının son çeyreğinde önlenemez bir yükseliş gerçekleştirirken, AKP iktidarı Türk lirasının yaşadığı rekor kaybın önüne Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması ile geçmeye çalışmıştı.
21 YILIN REKORU KIRILDI
Yatırımcıların birikimlerini dolar karşısında koruyan bu uygulama, aynı zamanda faiz avantajı da getirirken, uygulamanın Hazine'ye getirdiği yük ise ekonomistler arasında tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayınlanan haftalık bültene göre 4 Ağustos 2023 itibariyle KKM havuzunda biriken toplam paranın büyüklüğü 3 trilyon 282 milyar 371 liraya ulaşarak tarihi bir rekor kırarken, uygulama Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 'liralaşma' olarak sunulmasına karşın ekonomistler, söz konusu paranın tamamen dolara endeksli oluşunu gerekçe göstererek 'dolarizasyon' uyarısında bulunmaya devam ediyor.
Hükümet ve TCMB kaynakları söz konusu mevduatı Türk lirası olarak sunmasına karşın uzmanlar, havuzdaki paranın tamamen dolara paralel arttığına dikkat çekerek, hesaplamalarda mevduatın dolar olarak dikkate alınması gerektiğini belirtti. Bu durumda 100 milyar doları aşan KKM paraları, Türkiye'de dalgalı kur rejiminin uygulanmaya başladığı 2002 yılından bu yana tüm zamanların rekorunu kırmış durumda.
"TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK SINAVI KUR KORUMALI MEVDUAT"
Yılın ilk çeyreğinde Hazine'ye rekor bir yük getiren KKM için Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yeni çıkış yolları aradığı iddia edilirken, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz yaptığı açıklama ile şu anda KKM'nin sonlandırılması gibi bir planlarının olmadığını ilan etti.
Ekonomi dünyasından söz konusu uygulamaya yönelik eleştirel yaklaşımlar gelmeye devam ederken, birçok ekonomist ise KKM'nin tasfiyesi konusunda soğukkanlı bir yaklaşımın zorunlu olduğuna dikkat çekti.
Dolar cinsinden KKM hesaplarında biriken para 100 milyar doları aşarken, uygulamaya son verilmesi halinde Türkiye'de bu büyüklükte bir döviz rezervinin mevcut olmayışı nedeniyle ödeme krizinin yaşanma ihtimaline vurgu yapan ekonomist Alaattin Aktaş, mevcut ekonomi yönetiminin gelecek aylarda en büyük sınavının da KKM olacağını iddia etti.
Söz konusu uygulamanın sürdürülemez oluşunun tartışılmaz olduğunu belirten Aktaş, buna karşın Kur Korumalı Mevduat'ı tasfiye etmenin de şu an itibariyle pek mümkün olmadığına parmak bastı.
"YAPILIRSA YENİ DOLAR KRİZİ KAÇINILMAZ"
Hafize Gaye Erkan'ın TCMB Başkanlığına atanmasıyla birlikte Türkiye'de 'parasal sıkılaşma' döneminin başladığını ve son ekonomik hamlelerin uluslararası piyasalar tarafından olumlu karşılandığını belirten uzman isim, buna karşın mevcut ekonomik ortamın hala sağlam bir zemine oturmadığını ve bu büyüklükte bir paranın tasfiye edilmesi halinde hesaplardaki mevduatın yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönelebileceğini iddia etti.
Kayıtlarda Türk lirası cinsinden yer alan 3 trilyon 282 milyar 371 milyon liranın yarısının bile dolara kayması halinde Aralık 2021'de yaşanana benzer bir kur krizinin kaçınılmaz olduğu belirtilirken, TCMB'nin döviz biriktirme sürecinin ilerleyen aşamalarında KKM'ye yönelik yeni adımlar atılabileceği belirtildi.
