ALAATTİN AKTAŞ MERKEZ BANKASI'NIN SAKLADIĞI DOLARLARI AÇIKLADI!
2021 Aralık ayında 18 TL''yi aşan dolar kuru, Kur Korumalı Mevduat ( KKM) sistemiyle -haram- 12 TL bandına geri çekilmiş daha sonra kur yeniden 18 TL''yi yeniden aşmıştı. Aradan geçen 9 ayda KKM''ye parasını yatıranlar servetine servet katarken, vatandaşın cebinden para çıkmaya devam ediyor. KKM sistemine eleştirilerini sürdüren ünlü ekonomist ve Dünya Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, Merkez Bankası''nın (TCMB) KKM hesapları için yaptığı ödeme hakkında dikkat çeken bir yorumda bulundu.
MERKEZ BANKASI''NIN DOLARI NE YAPTIĞI DEVLET SIRRI
2 Eylül’de 1.3 trilyon liraya ulaşan KKM hesaplarının ne kadarının döviz cinsinden, ne kadarının TL cinsinden açıldığı açıklanmadığını belirten Aktaş, Merkez Bankası''nın KKM çerçevesinde topladığı dolar ve euro vb döviz cinslerini ne yaptığının devlet sırrı gibi saklandığını belirtti. Kur korumalı mevduat hesapları için bütçeden yapılan ödeme mart-ağustos dönemini kapsayan altı ayda 75.6 milyar liraya ulaştığının altını çizen Aktaş, "Vazgeçilen 10.2 milyar lira vergi ile toplam yük 85.8 milyarı buluyor. Bu da her bir vatandaşın cebinden altı ayda 1.005 lira çıkması demek" ifadelerini kullandı.
Dünya yazarı Aktaş''ın KKM''ye yönelik tespitleri şu şekilde:
"Kur korumalı mevduat hesapları için bütçeden yapılan ödeme mart-ağustos dönemini kapsayan altı ayda 75.6 milyar liraya ulaştı. Bir de vazgeçilen 10.2 milyar lira vergi var. Böylece toplam yük 85.8 milyarı buluyor. Bu da her bir vatandaşın cebinden altı ayda 1.005 lira çıkması demek. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün açıkladığı ağustos ayı bütçe verilerine göre geçen ay kur korumalı mevduat hesapları için 15 milyar lira daha ödendi. Aralık ayında başlatılan ve ilk vadenin mart ayında dolmasıyla başlayan ödemeler aylara göre şöyle:
“Mart 10.7 milyar, nisan 4.6 milyar, mayıs 4.8 milyar, haziran 23.4 milyar, temmuz 23.4 milyar ve ağustos 15 milyar.” Bu tutar TL cinsi açılan kur korumalı hesaplar için Hazine’den ödenen kur farkını gösteriyor. Dövizin TL’ye döndürülmesi yoluyla açılan hesaplar için Merkez Bankası tarafından ödenen fark bu tutara dahil değil.
MERKEZ BANKASI’NIN ÖDEMESİ “SIR”!
Hazine’nin TL cinsi açılan hesaplar için ödediği tutar her ay bütçe kapsamında açıklanırken Merkez Bankası’nın ödediği tutar devlet sırrı gibi saklanıyor. Bu köşede dün de yer verdiğim gibi 2 Eylül’de 1.3 trilyon liraya ulaşan KKM hesaplarının ne kadarının döviz cinsinden, ne kadarının TL cinsinden açıldığı açıklanmıyor. Ama TL ve döviz cinsi hesapların yarı yarıya olduğunu varsaysak, bir anlamda Merkez Bankası da Hazine kadar ödeme yapmış durumda. Dövizde tüzel kişiler için başlangıçta vade en az altı ay olduğu için Merkez Bankası’nın ödediği tutar biraz daha farklı olabilir. Ne var ki Hazine kur farkı ödemesine ilişkin açıklama yaparken aynı çerçevede Merkez Bankası’nca yapılan ödemenin gizli tutuluyor olmasını anlamak mümkün değil. Bu arada Merkez Bankası tarafından kur farkı olarak yapılan ödemenin Hazine’nin yaptığı ödemeden aslında temelde bir farkı var.
Döviz cinsi hesap açtırana aslında fark ödenip ödenmediği bile tartışılır. Çünkü Merkez Bankası örneğin 1.000 dolarını bozdurup hesap açtırana, vade bitiminde eline yine 1.000 dolar geçmesini sağlayacak şekilde fark ödüyor. Yani Merkez Bankası tasarruf sahiplerinden bir anlamda ödünç döviz almış durumda ve vade bitiminde o miktarda dövizin satın alınmasını sağlayacak kadar TL veriyor. Burada üstünde durulması gereken tabii ki KKM çerçevesinde toplanan dövizin ne yapıldığı ve kullanım amacı. En büyük tehlike ise dün de değindiğim gibi bu uygulama bittiğinde ne olacağı."
