Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekliye ayrılan çalışanların aylıklarını bağlarken, emekli olacak kişinin çalışma yaşamı boyunca kuruma bildirilen prime esas kazançlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranına göre işlem yapıyor.
Ancak enflasyonun yüksek olduğu yıllarda emeklilik dilekçesinin verilme tarihi, bağlanacak ilk emekli aylığı üzerinde önemli bir etkiye sahip.
Prim günü, prime esas kazancı ve aylık bağlama oranı aynı olan iki kişiden biri aralık ayından önce, diğeri yeni yıla ilk ayı olan ocak ayından sonra dilekçe vermesi durumunda, bağlanan emekli aylıkları arasında farklar oluşabiliyor.
YÜZDE 9 FARK VAR
2021 Aralık ayı ile 2022 Ocak ayında emekli olan kişiler arasında, prime esas kazancı ve aylık bağlama oranı aynı olanlarda yüzde 9 oranında fark tespit edildi.
Konuyla ilgili olarak Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, emeklilik aylıklarının nasıl oluştuğunu ve farkların nedenlerini değerlendirdi.
Karakaş, çalışırken SGK'ya bildirilen maaş, fazla mesai ve diğer ücretlerin toplamının bağlanacak aylık maaşı üzerinde etkili olduğunu belirtirken, prim ödeme gün sayısı ve aylık bağlama oranının da önemli faktörler olduğunu ifade etti.
YIL FARKI DETAYI
Karakaş, özel sektör ve kamu çalışanları arasındaki yıl kavramındaki farklılıklara da değindi. Özel sektörde işçilerin 1 Ocak 2023 ile 31 Aralık 2023 tarihleri arasında dilekçe verdiğinde 2023 yılı içinde emekli olacaklarını ifade etti.
Karakaş, kamu sektöründe maaşların genellikle ayın 15'inde alındığını ve yılın 15 Ocak'ta başlayıp 14 Ocak'ta bittiğini söyledi. Bu durumun özel sektör işçileri için maaş hesaplamasını etkilediğini belirtti.
ENFLASYONUN ETKİSİ
Enflasyonun emekli aylıklarına önemli bir etkisi olduğunu vurgulayan Karakaş, enflasyonun yüksek olduğu durumlarda yeni yılda dilekçe vermenin avantajlı olabileceğini ifade etti.
Yıl sonu enflasyon beklentilerinin yüzde 67,22 olduğunu hatırlatan Karakaş, enflasyon oranının yüksek olması durumunda, yeni yılda dilekçe vermenin daha avantajlı olacağını belirtti.
KIDEM TAZMİNATI DETAYI
Karakaş, emekli olacak çalışanların kıdem tazminatlarında da değişiklikler olacağını belirtti. Şu anda geçerli olan kıdem tazminatının 23 bin 498 lira olduğunu ifade eden Karakaş, özellikle asgari ücretle çalışanların kıdem tazminatlarında yüzde 50'lik bir artış beklentisi olduğunu söyledi.
Ayrıca, enflasyonun etkisiyle memur maaş katsayıları dikkate alındığında, kıdem tazminatında tavanın yüzde 50 artabileceğini belirtti.