Tunceli'nin Çemişgezek ilçesine bağlı Bozağaç ve Ulukale köylerinde son yıllarda buğday ve arpa yetiştiriciliğinin yanı sıra dut üretimi de önem kazanmaya başladı. Verimli topraklar üzerine kurulu bu köylerde yaşayan 225 üretici, yaklaşık 1500 dekarlık alanda dikili dut ağaçlarından geçimlerini sağlıyor.
Köylüler, ağaçların genel bakımını ilkbaharda yaparken, yaz aylarında ise olgunlaşan dutları toplamak için yoğun bir çaba harcıyor. Hasattan önce dutların altına serilen fileler, meyvelerin düşmesini bekleyerek gerekli işlemler için hazır hale getiriliyor. Birkaç gün sonra bahçelere tekrar dönen köylüler, üfleme makineleriyle filelerdeki dutları toplu halde bir araya getiriyor.
Toplanan dutlar, zorlu bir mesainin ardından kovalara doldurulup ev bahçelerine veya çatılara serilerek güneşte kurumaya bırakılıyor. Kadınların emeğiyle eleme işleminden geçirilen dutlar, toprak, toz ve dal parçalarından arındırılarak temizleniyor. Coğrafi bölge işareti olan "Ulukale Dutu" ise köylere gelen tüccarlara satılıyor.
Bozağaç ve Ulukale Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Necmettin Duman, köylülerin her geçen sene dut üretimine daha fazla yöneldiğini belirterek, bölgede binlerce yıllık geçmişi olan dut ağaçlarının özellikle bu vadilerde kendine özgü renk ve aroma özellikleriyle yetiştiğini vurguladı. Duman, "Ulukale dutu için endemik diyebiliriz. Bu köylerde yetişen dut ağaçları, başka bölgelere dikildiğinde aynı kaliteyi vermiyor. İdeal hava koşullarında yıllık rekoltemiz yaklaşık 500 ton civarında oluyor. Dut üretimi köylülerimiz için önemli bir gelir kaynağı." dedi.
Ulukale köyünde yaklaşık 20 yıldır dut yetiştiriciliği yapan Asım Koçoğlu, bahçelerde düzenli olarak çalışarak dutları hasat ettiklerini ve ardından güneş altında kuruttuklarını dile getirdi. Dutların çerezlik olarak tüketildiğini veya pekmez ve orcik yapımında kullanıldığını belirten Koçoğlu, "Ulukale dutunun insan sağlığına birçok faydası var. Biz de bu değerli ürünü en iyi şekilde yetiştirmek için çaba harcıyoruz." şeklinde konuştu.
Dut yetiştiriciliğine 7 yaşında ailesinin desteğiyle başladığını anlatan üretici Mine Şeker ise, "Ağaçların altına serdiğimiz fileler sayesinde dutlar kendiliğinden dökülmeye başlıyor. Topladığımız dutları kovalara doldurup güneşte kurutuyoruz. Kuruduktan sonra eleme işleminden geçirip tüccarlara satıyoruz." açıklamasında bulundu.
