ENERJİDEKİ FAHİŞ FİYATLAR İÇİN YENİ ÇÖZÜM: GEÇİCİ OLARAK ASKIYA ALIN!
Rusya-Ukrayna savaşı ile Avrupa’da enerji krizinin çamları çalmaya başladı. Özellikle kış aylarına yaklaşmaya başladıkça ve Rus cephesinin boru hatlarındaki gaz akışını kısmasıyla derin bir enerji krizi eli kulağında bir vaziyette bekliyor.
Ülkemizde de 1 Eylül''de gerek doğal gaza gerekse de elektriğe yüksek oranlı zam yapıldı. Vatandaşın, enerji faturaları katlandı.
Gazete Durum’dan İlknur Yağumli’ye konuşan, Eski TEDAŞ Genel Müdür Vekili Osman Nuri Doğan, Türkiye''nin karşı karşıya kaldığı “fahiş” elektrik fiyatlarına çözüm niteliğinde ses getirecek bir öneriyi gündeme getirdi. Doğan, “Bu kriz döneminde elektrik fiyatları üzerindeki baskıyı azaltmak için Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) geçici olarak acilen askıya alınmalı” dedi.
‘ACİLEN ASKIYA ALINMALI’
EPİAŞ''ın, “marjinal” fiyat esasına göre çalıştığını anımsatan Osman Nuri Doğan, Rusya-Ukrayna Savaşı''nın, doğal gaz ve kömür fiyatlarının rekor düzeyde artmasına yol açtığını belirterek, “Bu emtiaların artışı da elektrik fiyatlarının artmasına neden oldu. Bu savaş bitip, taraflar anlaşıncaya kadar geçecek süre için enerji sektöründe acil tedbirlere ihtiyaç vardır. Bunlardan birincisi doğal gaz ve elektriğin tasarruflu kullanılmasıdır. Ancak, daha önemlisi bu kriz döneminde elektrik fiyatları üzerindeki baskıyı azaltmak için EPİAŞ geçici olarak acilen askıya alınmalı” dedi.
Nuri Doğan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tüketim talebinin karşılanmasında zorunlu olan ve en pahalı olan doğal gaz, EPİAŞ''ta söz konusu fiyatı belirleyen ilk unsurdur. Daha sonra yine pahalı olan ithal kömür, fiyatı belirleyen ikinci unsur olarak öne çıkıyor. Bu nedenle söz konusu döneme özel olarak ihtiyaç olan doğal gaz ve ithal kömür santral üretimlerinin EPİAŞ sistemine girmeden EÜAŞ tarafından belirlenecek bir fiyat formülü ile doğrudan satın alınması, EÜAŞ’ın da aldığı bu elektriği maliyetini bünyesindeki hidrolik ve diğer üretim maliyetleri ile paçallayıp görevli tedarik şirketlerine (GTŞ) satması yerinde olacağı görüşündeyim. Geri kalan diğer üretim tesislerinin de EPİAŞ’ta, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu''nca (EPDK) belirlenecek yeni tavan fiyat ile işlem görebileceğini kaydeden Doğan, “Böylece nihai tarifeye yansıyacak gider yükü azalacaktır. Benzer sayılabilecek bir uygulama daha önce yapılmış olup halen devam etmektedir. Finansman sıkıntısına düşen YEKA kapsamındaki yerli kömür santrallarına; Bakanlar Kurulu Kararı ile 2017 yılı sonunda 7 yıl süreli kapasitelerinin yüzde 50’sinin EÜAŞ tarafından belirlenen bir fiyat formülü ile satın alınması uygulaması yapıldı. Bunun süresi de 2024’te bitecek.”
‘KAMULAŞTIRMA GÜNDEME GELEBİLİR’
Doğan ayrıca şunları kaydetti:
“Elektriğe, daha yüksek oranlarda zam yapmak zorunda kalınır ve nihayetinde üretim sektörünün kamulaştırılması gündeme gelebilir. Ayrıca, EPİAŞ sisteminin ülkemizin sosyo-ekonomik yapısına uygun olmadığı görüşündeyim. Bu nedenle bu modelin yeniden gözden geçirilerek ülke yapısına daha uygun bir modele geçilmesi gerekliliğine inanıyorum.”
