Kahramanmaraş''ta meydana gelen korkunç deprem akabinde EYT görüşmelerinin sekteye uğrayacağı konuşuluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni yıla girilmesine sayılı günler kala EYT''nin kabul edildiğini açıklamış ve düzenlemenin de devam edeceğini belirtmişti. Emekli olunabilmesi ve akabinde de maaşa bağlanmasının Meclis’te yasalaşması ve Resmî Gazete’de yayımlanması şartı mevcut iken çok beklenen kanun Ocak ayında gündemde olmasına rağmen yasalaşamamıştı.
Kahramanmaraş depreminden bir gün önce AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan açıklama yapmış ve tarih olarak görüşmelerin 7-8 Şubat tarihinde başlayacağını açıklamıştı.
Hemen akabinde ülkeyi kahreden depremin olması sonrasında düzenlemeye girileceği tarih ile alakalı açıklama yapıldı.
MECLİS NE ZAMAN AÇILACAK?
Son dakika yapılan açıklamaya göre Meclis 28 Şubat''ta açılacak. EYT gelişmeleri ise Mart ayında yaşanacağa benziyor. EYT görüşmelerinin başlaması ile birlikte ilk etapta 2 milyon 250 bin kişinin emeklilik işlemleri yapılacak. EYT’lilere emekli aylığı martta bağlanacağı için aylık bütçenin 15 milyar lira olacağı hesaplanıyor.
EYT NEDİR?
8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalılık süresini ve prim gününü tamamlayan çalışanlar emekli olabiliyordu. Fakat kanunda yapılan değişiklik ile bu iki kriterin yanına bir de yaş kriteri eklendi. Böylelikle 1999’da yürürlükte olan Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan değişiklikle emekli olma yaşı değişti.
Kanundaki değişiklik öncesinde kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise bu değişiklik öncesi 5000 gün prim şartı ve 25 yıl sigortalılık süresi yeterliydi. 5000 gün prim yaklaşık olarak 13.5 yıla denk düşerken 18 yaşında çalışmaya başlayan bir kadın 38, 18 yaşında çalışmaya başlayan bir erkekse 43 yaşında emekli olabiliyordu.
1 Ocak 1972 doğumlu, 1 Temmuz 1994’te ilk kez sigortalı işe başlayan bir erkek işçi, çalışmaya başladığı dönemde yürürlükte olan kanun gereği 5000 prim gününü ve 25 yıl sigortalılık süresini tamamladıktan sonra emekli olabiliyordu. İşçi; 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladığı 1 Temmuz 2019 tarihinde, 5000 prim günü ödemesini de tamamlandıysa 47 yaşında emekli olabiliyordu. Fakat 1999 yılında yapılan kanun değişikliğiyle aynı işçi 5750 gün prim ödeme, 55 yaş ve 25 yıl sigortalılık şartlarını yerine getirdiği takdirde emekli olabiliyor. Yıl bazında hesaplanırsa işçinin emekliliği 8 yıl ötelendi 750 gün fazladan prim ödemesi gerekti.
8 Eylül 1999 tarihinde 4447 sayılı Kanun ile birlikte kadınlarda emeklilik yaşı 58, erkeklerde 60 oldu. 2008 yılına gelindiğinde ise ilk kez sigortalı olarak işe başlayacaklar için 5510 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı 65’e yükseltildi. Emeklilikte yaşa takılanlar (eyt) ; sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999’dan önce olanları ve emekli olmak için gereken prim günü ve sigortalılık süresi şartını sağlamış olsa dahi yaşından dolayı emekli olamayanları kapsar. Kendilerine ” EYT mağduru” diyen kişiler yaşlarından dolayı emekli olamıyor. Rakamlara bakıldığında ise Türkiye’de yaklaşık 6 milyon kişinin EYT’li olarak sayılabilir.
En açık ifadeyle emeklilik sigortası girişi 8 Eylül 1999 tarihinden önce olan kişiler EYT kapsamında yer alıyor. Yaş ve tarihle ilgili son durum yasal düzenlemenin açıklanmasından sonra net haline kavuşacak.
EYT''DE KADEMELİ PRİM NE DEMEK?
EYT düzenlemesinin ayrıntılarının belli olmasıyla birlikte kademeli prim gününün ne anlamı geldiği merak edildi. EYT''li olabilmek için kademeli prim günü aranacak. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı çalışmaya başlayanlar yaş dışındaki koşulları yerine getirerek emekli olabilecek. SSK’lılar kademeli prim gününe tabi olacak. Kademeli prim günü 5 binden başlayarak 5 bin 975 güne kadar çıkacak.
SİGORTALI SÜRESİNE GÖRE KADEMELİ PRİM GÜNÜ HESAPLAMA
SGK tarafından yayımlanan yıllara göre, sigortalılık süresi ve prim gün sayılarıyla birlikte, EYT''li olmaya hak kazanacak olan kişilerin yıllara göre prim sayıları görülebiliyor.
