Şubat ayının ilk haftasında Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu''nda kabul edilerek yasalaşma sürecine giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, Kahramanmaraş merkezli depremleri ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi''nin (TBMM) çalışmalarına ara vermesi nedeniyle ileri bir tarihe ertelenmişti.
Afet bölgesindeki bilançonun günden güne ağırlaşması ve yaşanan felaketin 10 şehirde ciddi yıkıma yol açması nedeniyle Meclis, toplamda 3 kez erteleme kararı aldı. AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, son olarak yaptığı duyuru ile Meclis''in yeniden 28 Şubat''ta faaliyetlerini yürüteceğini ve görüşülecek ilk gündem maddesinin EYT olacağını ifade etti.
EYT''nin yasalaşmasına yalnızca 3 gün kalmışken, Meclis''te milletvekillerinin oylamasına sunulacak düzenlemenin de son hali ortalığa çıkmış oldu.
Tasarı, birçok alt başlık ve hukuki içerik barındırıyor olmasına karşın temel olarak 5 ana madde üzerinde şekilleniyor.
İşte EYT''lilerin kaderini belirleyecek olan maddeler...
1) Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesi kapsamında başvuru yapacak vatandaşlarda aranacak ilk şart, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcının bulunması olacak. Bu maddede hiçbir esneklik gösterilmeksizin uygulamaya gidilecek ve söz konusu tarihi bir gün süre ile kaçıranlar bile emeklilik başvurusunda bulunamayacak.
2) Söz konusu işe giriş tarihinden sonra sigorta başlangıcı olan ya da işe giriş tarihi şartları sağlamasına karşın "prim gün sayısı" eksiği bulunan vatandaşların EYT yolu ile emekli olabilmesi için yalnızca 2 borçlanma yöntemi kullanılabilecek. Erkekler için ''askerlik borçlanması'' yapılabilecekken, kadınlar ise ''doğum borçlanması'' ile prim gün sayılarını tamamlama yoluna başvurabilecek.
3) Düzenlemenin son aşamalarında duyurulan ve yüz binlerce EYT''li için sürprize yol açan ''kademeli prim sistemi'' EYT''lilerin işe giriş tarihlerine göre sahip olmaları gereken primleri düzenleme yoluna gidecek. Bu sebeple, işe giriş tarihi 1999 yılına yaklaşıldıkça, emeklilik için aranan prim gün sayısı şartı da yukarı yönlü hareket edecek.
Emeklilik başvurusunda bulunacak vatandaşlar, kaç gün primlerinin olduğunu e-Devlet''te yer alan ''Hizmet Dökümü'' sayfasından sorgulayabilecek. İşte EYT ile emekli olmak için gerekecek prim sayıları
4) EYT tasarısının Resmi Gazete''de yayımlanmasıyla birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) da hızlıca başvuruları kabul edecek. Bu başvurulara hangi tarihte müracaat edildiğine bakılmaksızın, bütün EYT''liler için maaş hesaplamada başlangıç esas alınacak tarihi 1 Mart olacak. Emekli olacak 2 milyon 250 bin vatandaşın ilk aylıklarının yatacağı tarih konusunda bir netlik sağlanamamış ve depremler nedeniyle ilk ödemelerin mayıs ya da haziran ayına sarkması beklenmesine karşın, ödeme hesaplamasında 1 Mart tarihi esas alınacak ve ilk maaşlar toplu şekilde yatırılacak.
5) EYT düzenlemesine temel oluşturan sigorta statüsü "uzun süreli sigorta" olarak değerlendirmeye alınacak. Bu sebeple, SGK içtihatlarında yer alan staj ve çıraklık sigortaları, "kısa süreli sigorta" kapsamına dahil olmasından ötürü EYT''de herhangi bir unsur oluşturamayacak.
Staj girişi 8 Eylül 1999 öncesinde olmasına karşın EYT düzenlemesinin kapsamına dahil edilmeyecek yaklaşık 250 bin vatandaşın emekli olabilmesi için, öncelikle Meclis''in yapacağı yasa değişikliği ile staj sigortasındaki statünün değişmesi beklenecek.
