İrem GÜL/ Günboyu
Primlerini tamamlamadığı için EYT hakkından yararlanamayanlar için kısmi emeklilik seçeneği de bulunmaktadır. Merkez Bankası'nın tahminine göre, temmuz-aralık döneminde enflasyonun yüzde 35.25 olması durumunda, en düşük emekli aylığı olan 7500 lira, 10 bin 143 liraya yükselecektir. Kısmi emekli olanlar da bu miktarı aylık olarak alacaklardır.
EYT’Lİ OLAMAYANLAR İÇİN YENİ BİR SEÇENEK DAHA VAR
Önümüzdeki günlerde, özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre emeklilik yaşının esnetilmesi ve esnafın emekliliği için gerekli prim gün sayısının düşürülmesi gibi yeni adımlar hayata geçirilecektir.
İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre, EYT (Erken Emeklilik Talebi) kapsamında olup da primlerini tamamlamayanlar, kısmi emeklilik hakkından yararlanma şansına sahiptirler. Kısmi emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü gerekmektedir. Bu şartları karşılayanlar, daha fazla çalışma zorunluluğu olmadan emekli olabilirler. Ancak yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş olarak belirlenmiştir. Ayrıca, emekli aylığı tutarı sigorta başlangıcının 2000'den önce veya sonra olmasına bağlı olarak değişmektedir.
KİMLER KISMİ EMEKLİ OLABİLİR
Kısmi emeklilik, primlerini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınan bir sistemdir. Yaş haddi, işe başlama tarihi ve çalışılan statüye göre değişkenlik göstermektedir.
Buna göre, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar, 15 yıl sigortalılık süresini ve 3600 prim gününü doldurduklarında 50 ila 60 yaş arasındaki yaş şartını tamamladıklarında emekli olabilirler. Ancak bu tarihten sonra işe başlayanların 4500 prim gününü tamamlamaları gerekmektedir. İlk defa çalışmaya Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında başlayan SSK'lılar ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim gününü doldurduklarında kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli aylığı alabilirler.
Mayıs 2008'den sonra sigortalı olanlar, 1 Ocak 2036'ya kadar primlerini 5400 güne tamamladıklarında 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabilirler.
7500 LİRA AYLIK
İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre 8 Eylül 1981'den önce işe başlayan kadınlarla 8 Eylül 1976'dan önce işe başlayan erkekler 15 yıl sigorta süresi, 3600 günü tamamlayarak emekli olabilir.
"Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre, 23 Mayıs 2002'de 15 yıl sigortalılık süresini dolduran kadınlar ve 55 yaşını dolduran erkekler, 3600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primini ödemişlerse, istediklerinde emekli olabilirler. Normal şartlarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde 25-30 daha düşük olabilir. Ancak en düşük emekli aylıkları 7500 liraya yükseldiği için bağlanan aylık, düşük de olsa bu miktarın üzerinde bir gelir sağlayacaktır.
KOLAY ŞARTLA AYLIK İMKÂNI
Çalışmaya başlamadan önce malul olanlar, engellilik nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı yaşayanlar, yer altı maden işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler ve özel olarak korunması gereken sigortalılar için daha kolay emekli olma imkânı tanınmaktadır.
