İleri yaşlara gelmiş milyonlarca vatandaş emekli maaşı ile yaşamak zorunda. Yaşları sebebiyle herhangi bir iş bulmakta zorlanan, sağlık durumu el vermeyen milyonlarca emekli, emekli aylığının hayat pahalılığı karşısında düşük kalmasından şikayetçi. Peki emekli maaşını yüksek almanın yolları neler? Bu soruyu SGK uzmanı Özgür Kaya yanıtladı ve emeklilere daha yüksek maaş alabilmeleri için kritik tüyoları verdi.
BORÇLANMANIN MAAŞA ETKİSİ NE?
Zorunlu bir hizmet olan askerlik ya da kadınların gerçekleştirdiği doğum gibi hadiseler nedeniyle borçlanma anayasal bir hak olarak vatandaşlara sunuluyor. Ancak bu hak kullanılırken oldukça dikkatli olmak gerekiyor. Eğer 2000 yılından önceki bir tarih için borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirmeniz tavsiye ediliyor. Öyle ki, 2000 yılı öncesi tarihler için bütçeniz elveriyorsa tavan ücret üzerinden borçlanmak yapılacak en mantıklı iş. Bu yöntemler ile borçlanma yapan vatandaşların emekli aylıklarında yüzde 70''e varan artışlar gözüküyor.
EMEKLİLİĞE YAKIN ÇALIŞMANIN MAAŞA ETKİSİ VAR MI?
SSK''lı ya da Bağ-Kur''lu olması fark etmeksizin son 3,5 yılda SGK’ya tavandan (22 bin 72 lira 50 kuruştan) kazanç bildiren vatandaşlar, (geçmişi hep asgari ücret olsa bile) tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekli aylığında 20-25 lira artış hakkı elde ediyor. 3,5 yıl boyunca tavan tutardan kazanç bildiren çalışanların maaşlarında 1000-1100 lira artık yaşanacak.
EMEKLİ OLDUKTAN SONRA ÇALIŞMAK MAAŞI YÜKSELTİR Mİ?
Emekli aylıkları hesaplanırken ilk olarak 2000 öncesi çalışmalara bakılıyor. Bu tarihlere ait çalışmalar değerlendirilirken de sadece prim ve kazanç değil, çalışılan zaman dilimindeki yaş da aylığı etkiliyor. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaşından sonra çalışmaya devam edilen ‘her bir yıl’, emekli aylığını yüzde 1 artıyor. Kadınlar 55 yaşında emekli olursa, aylığı yüzde 5 daha yüksek bağlanıyor. 60 yaşını doldururan kadınlarda ise emekli aylığında yüzde 10''luk bir artış gerçekleşiyor.
SİGORTASIZ ÇALIŞMANIN EMEKLİ MAAŞINA ETKİSİ VAR MI?
Kanunlara göre her işyeri, çalışanlarının işe başladığı gün sigorta girişi yapmak zorundadır. Emeklilik hesaplamasında çalışılan her gün maaş için önemlidir ancak bu süreye sigortasız çalışma süresi dahil değildir. Çünkü, sigortasız çalışmak başka bir deyişle kayıt dışı çalışmak olduğu için devlete hiçbir ekonomik veriniz bildirilmemektedir. Primleriniz ödenmediği için de emeklilik süresi boyunca herhangi bir hak talep edemezsiniz. Ancak sigortasız çalıştığınız sürede, işvereninizin size sigorta yapmadığını mahkeme yolu ile kanıtlarsanız. Çalıştığınız bütün süre için işveren tarafından geriye dönük sigorta primi yatırılmak zorundadır. Bu yöntem ile yıllar boyu çalıştığı sigortasız zamanı, SGK kayıtlarına yansıtan vatandaşlar bulunmaktadır.
İKİ İŞTE BİRDEN ÇALIŞMAK EMEKLİ MAAŞINI YÜKSELTİR Mİ?
Yasalara göre birden fazla işte sigortalı olarak çalışmak bazı durumlarda mümkün görülmüştür. Ek işte çalışan birçok vatandaş, diğer işinde sigortası olduğu için herhangi bir sigorta talebinde bulunmuyor ancak bu yaygın olarak yapılan bir hata. Çünkü ikinci işinizde de sigortalı olmanız emeklilik maaşınızı oldukça yükselten bir faktör. Birden fazla işte çalışan vatandaşlar için çift prim ödenmesi, ileride alacakları emekli aylığını büyük ölçüde artırmaktadır.
