ÖZLEM BARAN / GÜNBOYU
Dolar ve altın tahminleri ile zihinlere kazınan ünlü ekonomist İslam Memiş, küçük çocuğu olanlara çağrı yaptı.
İslam Memiş'in TV100'deki "Çocuklarda finansal okuryazarlık önemli..." başlıklı yazısı şöyle:
Finansal okuryazarlık temel bir beceri ve her geçen gün daha da önemli hale geliyor.
Finansal okuryazarlık eksikliği, bireylerin doğru finansal kararlar almasını engeller, ferah ve özgürlüğü kısıtlar.
İyi alışkanlıkların erken başlaması gerek.
Çocuklar, ebeveynlerinden en azından pahalı veya ucuz gibi kavramları öğrenmeli.
Ne olduğunu tam olarak kavraması şimdilik önemli değil, önemli olan kavramları tanıması.
Üç yaşından itibaren çocuklarıyla para oyunları oynayan ebeveynler, farkındalık için çocuğuna katkı sağlamış olur.
Para oyunlarının içinde geçen “az-çok”, “pahalı-ucuz”, “sayı-rakam”, “miktar-adet” kelimeleri, çocuğun mantığına oturmaya başlar.
Ebeveynler, “Para ağaçta yetişmiyor”, “Bunu alacak paramız yok”, “O kadar zengin miyiz” cümlelerinden uzak durmalı.
“Kumbaranda para biriktir sonra ne istiyorsan alabilirsin” dediğinizde sorumluluk vermiş olursunuz.
Okul çağındaki çocuklar, paranın değerini bildiği, hesap yapmayı öğrendiği, kendi alışverişlerini yapabildiği dönemlerdir.
Okul harçlığı ile neler alabileceğini, neye yetip yetmeyeceğini bilir.
Madeni para ile kâğıt para arasındaki farkı bilip, isteklerini karşılayıp karışamayacağını değerlendirebilirler.
Aslında farkında olmadan maliyet ve bütçe hesapları yapmaya başlarlar.
Harçlık belirlemeye mutlaka çocuğunuzla karar vermeli, onu dinlemelisiniz.
Neler düşündüğünü, neden az ya da neden çok bulduğunu anlayabilir, konuşarak doğruyu bulmasına yardımcı olabilirsiniz.
Harçlıklar mutlaka günlük veya haftalık olarak düzenli verilmelidir.
Verdiğiniz harçlığı, ödül ya da ceza olarak değil, sorumluluk olarak görmeli.
Harçlığı nereye harcadığı konusunda konuşulmalı.
Finansal durumunu gözlemleme şansınız olur.
Ebeveynler de günlük veya aylık harcamalarını çocuklarının yanında konuşmalı.
Çünkü paranın çalışarak kazanıldığını, sorumluluk istediğini, sınırsız olmadığını, plan ve program dahilinde mücadele verildiği kavrar.
Orta ve lise döneminde ise finansal okuryazarlığın tam olarak oturması gerek.
Üniversite ve sonrasındaki eğitimleri için mali bir disipline ihtiyaç duyacaktır.
Bu dönemde çocukları alışverişe göndermeli, sorumluk vermeli.
Market alışverişleri mutlaka beraber yapılmalı.
Ucuz, pahalı, indirim, fırsat gibi kavramları öğrenmeli.
Bilinçli bir nesil bir son şansımızdır.
Bugünkü dünya şartlarında bilinçli bir nesil yetiştirmek önceliğimiz olmalı.
Sanal kumar bağımlılığının yaş ortalaması ortaokula kadar geriledi.
Çocukların telefonunda sanal bahis veya parayı oyun programlarının olup olmadığı kontrol edilmeli.
Sizin futbol oyunu olarak gördüğümüz oyunlar paralı sanal bahis oyunları olabilir.
Her ebeveyn sorumluluğunu bilmeli.
Biz, prens ya da prenses yetiştirmiyoruz.
Dünya standartlarının gerisinden gelen bir nesli korumak, eğitmek, bilinçlendirmek önceliğimizdir.
Bir gün biçtiğinden memnun olmayan, dönüp ektiğine bakacak!
