İşte teşvik alacak 53 il!

Teşvik sisteminde ilçe bazında sınıflama ve teşviklerin tasarlanması için önemli bir adım atıldı.

Cumhurbaşkanı kararı ile ilçe bazında bulunduğu il nedeniyle olduğundan daha gelişmiş listesinde yer alan bir ilçenin teşvikten daha çok yararlanmasının önü açıldı. OSBÜK Başkanı Memiş Kütükçü, “İlçelerimizde, özellikle doluluk oranı düşük OSB’lerimiz için yepyeni bir yatırım sayfası açılacak” ifadelerini kullandı.

Sanayiciler tarafından uzun zamandır talep edilen ilçe bazlı teşvik sisteminin uygulanmasına yönelik karar, yatırımcıları sevindirdi. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, 53 ilin ilçeleri teşvikten yararlanabilecekken, 28 il ise kapsam dışı kaldı. Yetkililer, bulundukları ilin gelişmişlik düzeyinin altında olan ilçelerin seçildiğini belirtti.

Teşvik sisteminde, uzun süredir talep edilen ilçe bazında sınıflama ve teşviklerin ilçe bazında tasarlanması taleplerine yönelik ilk adım atıldı. Resmi Gazete’nin 21 Ağustos günlü sayısında yayımlanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”da değişiklik yapan Cumhurbaşkanı Kararıyla, kendi bölgesindeki teşviklerin bir alt bölgesindeki teşviklerden yararlanacak ilçeler belli oldu.

Dünya gazetesinden Mehmet Kaya'nın edindiği bilgilere göre, “bulunduğu ilin bir alt grubunda teşvik uygulanacak” ilçelerin temel seçim kriteri, bulundukları ilin gelişmişlik düzeyinin altında bulunmaları olarak uygulandı. Böylece, ilçe bazında bulunduğu ilden daha gelişmiş görünen bir ilçenin sorunu ortadan kalkmış oldu. Yetkililer, çalışmanın 60’ın üzerinde kriterle yapılan ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi baz alınarak gerçekleştirildiğini vurguladı. Bu şekilde, ilçenin durumu diğer ilçeler ve ilin durumuyla kıyaslanarak sıralama oluşturuldu.

NEDEN 53 İLÇE?

İlçe bazındaki teşvikin ilk kriteri için 53 ilin ilçesi sınıflandı. 28 il ise kapsama alınmadı. Yetkililer bunun nedeninin, “ilgili ilde, o ilin teşvik grubundan (sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyinden) daha düşük seviyede ilçe bulunmaması” olduğunu belirtti. Ayrıca, en yüksek teşvikten yararlanan 6. Bölgedeki iller, alt bölge olmadığı için kapsam dışında kaldılar.

Yetkililer, ilçe düzeyinde gelişme yoluna girmiş bir ilçede yatırımların teşvik nedeniyle hiç gelişmemiş, hatta sürdürülebilirliği sınırlı olabilecek bir ilçeye kaymasına yol açmayacağı görüşünün de altını çizdiler. Bir sanayi yatırımının kararında, ekosistemden, insan kaynaklarına, ulaşım yollarına yakınlıktan enerjiye kadar bir dizi kriterin etkili olduğunu, kamu teşvikinin etkisinin dördüncü sıraya kadar gerilediğini belirttiler. Dolayısıyla ilçe düzeyindeki yatırımlarda sadece teşvikin ana rol oynamayacağı, yeni getirilen teşvik unsurunun gelişmeye katkı vermeyi amaçladığı kaydedildi.

TEŞVİKİN İLK ADIMI

Karar şimdilik sadece alt bölge teşvikinden yararlanacaklar kriterini içeriyor ancak gelecek dönemde bu sınıflamaya dayalı olarak yeni teşvik unsurları tasarlamanın da yolu açıldı. Ayrıca, OSB’lerin ait oldukları illerin bir alt bölgesi teşvikinden yararlanmasına dair dipnot da teşvik kararnamesi içinde bulunuyor. Bu nedenle sayılan ilçelerdeki OSB’lerde yatırım yapıldığında, iki alt bölge teşvikinden yararlanılabileceği yönünde yorumlar yapıldı ancak bu konuda farklı yorumlar yapılabiliyor.Kamuoyunda teşvik kararnamesi olarak adlandırılan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda, halen yürürlükte olan illerin 6 gruba ayrılarak, bu gruplara göre teşvik unsurlarının verilmesi sınıflamasının yanında, her bir ilin içinde diğer ilçelere göre daha az gelişmiş ilçeler belirlendi. İlçe sınıflaması ilk kez Karara girmiş oldu. Her bir ilçe için ya da bir bölgedeki ilçeler için henüz “özel” bir düzenleme yapılmadı. Ancak bu sınıflamaya göre gelecekte ilçe bazında özel teşvik düzenlemeleri de mümkün olacak. Bu aşamada verilen teşvik, ilgili ilçenin ili hangi teşvik grubundaysa, bir alt grup teşvikinden yararlanacak şekilde düzenlendi.

OSB'LERE YATIRIM İKİ ALT BÖLGENİN TEŞVİKİNDEN YARARLANACAK

Teşvik kararnamesinde yer alan dipnotlarda, OSB’lerde yapılan yatırımlar, bir alt bölge teşvikinden yararlanır hükmü bulunuyor. Buna göre, 1. Bölgede OSB içine yapılan bir yatırım, 2. Bölgenin teşviklerinden yararlanıyor. Kararnamede ilçe bazında sınıflama yapılmasının ardından, kapsama giren bir ilçedeki OSB’ye yatırım yapılırsa, 2 alt bölgenin teşvikinden yararlanma imkanı doğmuş oldu.

21 Ağustos 2020 günlü Resmi Gazetede yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı (2846) ile ilinin ait olduğu teşvik grubundan bir alt grupta teşvik uygulanacak ilçeler şöyle: