KAN ALMAK ARTIK TARİHTE KALIYOR
Brown Üniversitesi’nde hem acil tıp hem de mühendislik profesörü olarak acil durum ve afet tıbbı direktörlüğü yapan Prof. Dr. Selim Suner, kansızlığı göz içinden sadece 2 saniye içinde ölçebilen bir uygulama geliştirdi. Suner’in yapay zeka destekli uygulaması eMoglobin ile kansızlık düzeyi, cep telefonuyla göz içinden çekilen bir kare fotoğrafla anında ölçülebilecek. Dünyada ilk olacak uygulama, en çok da saniyelerin bile önem taşıdığı kanamalı acil hastaların teşhisinde hayat kurtaracak.
Özellikle kanamalı acil travma hastalarında, kansızlığın belirteci olan "hemoglobin" ölçümünü 2 saatten 2 saniyeye indirecek uygulamayı geliştirdi.
Prof. Dr. Selim Suner, geçen hafta Türkiye Acil Tıp Derneği’nin Antalya’daki uluslararası kongresinde uygulamayı şöyle anlattı:
2 SANİYEDE KANSIZLIK TESPİTİ
“Hemoglobin ölçümünü kan almadan ve hızlı bir şekilde nasıl yapabiliriz, onu düşündük. İlk önce tırnaklara baktık, oradan olmadı. Sonra göz kapağının içine yöneldik. Göz içi kırmızı, neden kırmızı? Çünkü oradan kan geçiyor ve deri yok, derideki maddeler yok. Onun fotoğrafını çekip ölçebilir miyiz diye düşündük ve proje böyle başladı. Gayet iyi sonuçlar aldık ve bunu bir aplikasyon (uygulama) olarak geliştirdik. İsteyen cep telefonu ile gözün resmini çekiyor ve 2 saniyede hemoglobin konsantrasyonu belirleniyor. 2023’te 200 hasta verisini daha aldıktan sonra FDA başvurusunu da yapacağız. Onay çıkınca telefon uygulamasıyla herkes kullanabilecek."
SAĞ VE SOL GÖZ İLE DAMARDAN ALINAN KAN ÖLÇÜMLERİ KIYASLANDI
Hem sağ hem sol göz fotoğraflarından elde edilen verilerle, aynı hastanın kanından yapılan ölçümleri kıyaslayarak eMoglobin uygulamasını geliştirdiklerini söyleyen Prof. Dr. Suner, “Yüzlerce hastada sağ ve sol gözden alınan verileri karşılaştırdık. 3 bin 500 fotoğrafımız var bu şekilde. Hatta 500 hastayla daha çalışma yapıyoruz şu anda. Verilere baktığımızda 2 gram desilitre (g / dL) hata payı oluyor ki bu çok tolere edilebilir bir düzey. Örneğin birinin kan değerinde hemoglobin düzeyi 10 (g / dL) ise bizim ölçümümüzde 8 ila 12 arasında bir değer veriyor. Klinik olarak da yeterli bu hata payı" şeklinde konuştu.
ACİL HASTALAR İÇİN HAYAT KURTARICI OLACAK
Özellikle gelişmekte olan ülkelerde kan testlerinin yapılmasının laboratuvar ve cihaz imkanlarının kısıtlı olması nedeniyle çok zor olduğuna değinen Prof. Dr. Suner, “Bu ülkelerde kan almak, laboratuvar imkanları çok kısıtlı. Bu uygulamayla birçok kişinin kansızlık seviyesi çok hızlı bir şekilde ölçülebilecek ve annemi tanısı yapılanlarda hemen müdahale edilebilecek. Hastane öncesinde uygulaması da çok büyük önem taşıyor. Örneğin ambulanslarda kaza (veya iç kanama riskli) vakalarda, hemen bakılabilecek. Yarım saat sonra bir kez daha kontrol edilebilecek ve yüksek kanama varsa vücutta, böylece saniyeler içinde belirlenebilecek. Ayrıca hastane içinde maliyetleri de çok düşürecek. 2 saatte alınabilecek bir bilgi, 2 saniyede elimize geçmiş olacak. Tabii bunu hastalarda kullanabilmek için Amerika''da FDA’den onay almamız gerekiyor. Onay çıktıktan sonra da bunu hemen tüm dünyada yaygınlaştırmak çok kolay olacak. Telefon uygulama mağazalarından hemen yüklenebilecek ve dünyadaki herkes bunu kullanabilecek."
