Kıdem tazminatı nedir?
İşçinin çeşitli sebeplerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından 4857 sayılı kanun gereğince işçiye ödemekle yükümlü olduğu paradır. Ancak kendi isteğiyle işten ayrılanlar kıdem tazminatına hak kazanamaz. Sözleşmenin feshedilmesi, kadın çalışanın evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya ölüm sebebiyle son bulması hallerinde ödenir.
Tazminat alabilmek için kaç yıl çalışmış olmak gerekir?
İşçinin, aynı işyerinde veya aynı işverene bağlı değişik işyerlerinde en az bir yıllık çalışma süresi olmalıdır.
Tazminat almanın şartları nelerdir?
Bu konuda günümüzde kullanılan yasal düzenleme 1475 sayılı kanundaki 14. maddedir. Bu maddeye göre bir işçinin kıdem tazminatı hak edebilmesi için öncelikle kendi isteği ile işten ayrılmamış olması veya vefat etmiş olması gerekmektedir. Ancak kadın bir çalışanın çalışırken evlenmiş olması ve evlendikten sonraki bir yıl içinde de işten ayrılmak istemesi gibi durumlarda işçi kendi isteğiyle işten ayrılsa bile tazminat almaya hak kazanabilir. Bu gibi durumlar için ilgili kanun maddesinin detaylı bir şekilde incelenmesi faydalı olacaktır.
Kendi isteği ile işten ayrılmamış olması veya vefat etmiş olması,
İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle işten çıkarılmamış olması,
Kendi isteği ile ayrılıyorsa ayrılma nedeni İş yasasının 24, maddesinde belirtilen işçinin haklı bir nedene dayanarak derhal işi bırakması şartına bağlı olması,
Kendi isteği ile ayrılıyorsa ve erkek ise muvazzaf askerliği nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalmış olması,
Kadın ise ve çalışırken evlenmiş ise evlendikten sonraki bir yıl içinde işten ayrılmak istemesi,
Emeklilik şartlarını yerine getirmiş olup emeklilik için ilgili kuruma toptan ödeme yada maaş bağlanması için müracaat etmiş olması,
En az 7000 gün prim ödeme gün sayısı veya en az 25 yıllık sigorta ve 4500 gün prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmiş olup kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmayı beklemeden kendi isteği ile işten ayrılmış olması, ya da 506 sayılı yasanın geçici 81, maddesindeki emeklilik sürelerini doldurmuş olmak kaydı ile sadece yaşını doldurmayı bekliyor iken yine kendi isteğiyle işten ayrılmış olması,
Aynı işyerinde veya aynı işverene bağlı değişik işyerlerinde en az bir yıllık çalışma süresi olmalıdır.
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
İşe başlama tarihinden itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işveren, işçiye 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Ödenecek tutardan sadece damga vergisi (%0,759) kesintisi yapılmaktadır.
Giydirilmiş brüt ücret nedir?
İşçiye verilen aylık brüt maaşa ikramiye, prim, yol, yemek, yakacak yardımı vb. gibi maddi olanakların eklenmesiyle elde edilen toplam brüt aylık gelirdir.
2022 yılında uygulanan kıdem tazminatı tavanı nedir?
Hesaplamaya esas ücreti belirlerken kullanılabilecek maksimum bir tutar vardır. Bu değer her sene devlet tarafından belirlenir. 2022 yılının ilk 6 ayı için kıdem tazminatı tavanı 10.848,59 TL''dir.
