Milyonlarca çalışanın hayat sigortası olarak görülen kıdem tazminatı, çalışılan son işyerindeki her tam yıl için 30 günlük son brüt ücret üzerinden hesaplanıyor.
Tazminatın alt limitini asgari ücret belirliyor. Asgari ücret 1 Ocak itibarıyla yüzde 55’lik artışla brüt 10 bin 8 liraya çıkmış durumda. Yani ödenecek en düşük tazminat tutarında bu ücret baz alınıyor. Kıdem tazminatının 1 yıl için en yüksek tutarını ifade eden tavan ise memur maaş katsayısına göre hesaplanıyor. Başka bir deyişle memur maaşındaki artışa endeksli bir kıdem tavanı var ve 6 ayda bir güncelleniyor. En düşük kıdem net 9 bin 932 liraya en yüksek kıdem ise 19 bin 830 liraya çıktı.
HER YIL 4 BİN 611 LİRA FARK EDİYOR
Emekli olan ve emekli aylığını kestirmeden önce destek primine tabi olarak çalışmaya devam edenler, tekrar emekli olamayacakları için ‘emeklilik gerekçesiyle’ kıdem tazminatı hakkından yararlanamıyor. İşten çıkarma, geçerli nedenle (maaşın geç ödenmesi ve mobbing-psikolojik baskı gibi) sözleşme feshi, en az 1 yıllık çalışma süresinin olması gibi normal bir işçiyle aynı kurallara tabi olarak tazminat alabilirler. Diğer yandan kıdem tazminatını sıfırladıktan sonra emekli maaşlarını kestirip çalışmaya devam eden emekliler, yeniden emeklilik dilekçesi vererek, emeklilik sonrası sürelerin tazminatını da alabiliyor.
15 YIL ÇALIŞAN ASGARİ ÜCRETLİNİN TAZMİNATI NE KADAR?
Asgari ücrete yapılan artışların kıdem tazminatındaki taban tutarda nasıl bir artış yaptığını örneklerle açıklayalım. Örneğin; 8 bin 506 bin lira net asgari ücretle çalışan bir kişinin ‘aynı işyerinde’ 15 yıl çalışma geçmişi varsa ve bu yıl EYT’den emekli olarak, işten ayrılması halinde ya da kendi iradesi dışında çıkartıldığında net 149 bin lira tazminat alacak. Aynı çalışan 1 Ocak’tan önce işten ayrılıp kıdeme hak kazansaydı 96 bin 399 lira kıdem tazminatı alacaktı. Yani bu çalışanın cebine bu yıl 52 bin 690 liralık fazladan para girecek.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, İş Kanunu’na göre kıdem tazminatı, işçinin son aldığı brüt ücret üzerinden ödenir. Bir yıldan arta kalan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil ediliyor. Tazminat hesaplanırken ücretin yanı sıra, düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatler (yol parası, yemek parası, düzenli ikramiye ve primler gibi) dikkate alınıyor.
