Osmanlı döneminde yaprakları ipek böcekçiliğinde kullanılan dut ağaçlarının meyvesi, günümüzde çeşitli işlemlerden geçirilerek pekmez ve pestil olarak tüketiliyor. Malatya'nın dut yetiştiriciliğinde önemli merkezlerinden biri olan Arguvan'da, hasat mevsimiyle birlikte vatandaşlar zahmetli bir uğraş olan pekmez yapımına başladı.
Üretilen pekmezlerin bir kısmını kış aylarında tüketmek için saklayan çiftçiler, geri kalanını satarak ev ekonomilerine katkıda bulunuyor. Dutlar olgunlaştığında, sabahın erken saatlerinde bahçelere giden çiftçiler, pekmez üretimi için yoğun mesai harcıyor. Ağaçlardan silkelenen dutlar brandalara toplanıyor.
Toplanan dutlar, özenle ayıklanıp yıkandıktan sonra, pekmeze dönüştürülmek üzere kazanlarda odun ateşinde saatlerce kaynatılıyor. Doğal ortamda yetiştirilen dutlar, hiçbir katkı maddesi kullanılmadan geleneksel yöntemlerle pekmez haline getiriliyor ve ardından tepsilerde soğumaya bırakılıyor. Özellikle kış aylarında kahvaltı sofralarını süsleyen bu besleyici pekmez, günler süren yorucu bir çalışmanın ürünü olarak ekonomiye katkı sağlıyor.
Pekmez üreticileri Sultan Erkaya ve Ali Ekber Özdemir, dutun pekmeze dönüşmesinin zorlu bir süreç olduğunu belirterek, kilogramını 200 TL'den satışa sunduklarını ifade etti.
