Şeytanın bile aklına gelmeyen ev sahiplerinin aklına geldi
Barınma sorunu, hızla artan kiralar nedeniyle giderek büyüyen bir problem haline geliyor. Özellikle tek başına kira ödemekte zorlanan kişiler, geçmişte ortak ev kiralarken artık odaları da paylaşmak zorunda kalıyor.
Geçen yıl dikkat çeken kiralık ranza ilanları, bu yıl daha da yaygınlaşmış durumda. Tek başına yaşayanlar ve öğrenciler, kira avantajı nedeniyle bu tür evleri tercih ederken, ev sahipleri ise daha yüksek gelir elde etmek için bu mekanları adeta bir işletme gibi yönetiyor.
10 KİŞİLİK ODA İLANLARI
Emlak ilan sitelerinde yapılan incelemelerde, çoğunlukla ev sahipleri tarafından verilen ilanlar dikkat çekiyor. Ev sahipleri, her bir odaya birkaç ranza yerleştirerek faturalar dahil olmak üzere belirli bir kira bedeli belirliyor. Örneğin, Bayrampaşa'daki bir paylaşımlı oda ilanında, 6 ya da 10 kişilik odalarda kira bedelinin kişi başı 2 bin 500 lira olduğu belirtiliyor. Güngören'deki bir diğer ilanda ise ev sahibi, aynı evde yaşadığını belirterek kullanmadığı odayı iki kişiye kiralıyor ve kişi başı 8 bin lira talep ediyor. Esenyurt'taki bir başka ilanda ise ev sahibi, iki ve dört kişilik oda seçenekleri sunarak kişi başı 5 bin lira kira bedeli talep ediyor.
YÜKSEK GELİR SAĞLAYAN KİRALAMA MODELLERİ
Esenler'de bir emlak ofisi tarafından verilen ilanda, 3 kişilik odalar için aylık 5 bin 500 lira kira isteniyor. Emlakçı, evin her odasında üç kişinin kalacak şekilde öğrencilere kiralandığını ve kira sözleşmesi yapıldığını belirtiyor. Bu modelde, ev sahibi 3 odada 9 kiracıdan aylık toplam 49 bin 500 lira gelir elde ederken, tek kişiye kiraladığı durumda bu gelir 20-25 bin lira arasında kalacaktı. Faturalar ev sahibinin sorumluluğunda olsa da oda oda kiralama modelinin daha kazançlı olduğu gözlemleniyor. Bu durumda emlakçılar da avantaj sağlıyor; çünkü tek kişiye kiralamada bir kira bedeli komisyon alırken, çoklu kiralama durumunda her kiracıdan bir kira bedeli alıyorlar.
GÜVENLİK VE YASAL SORUNLAR
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, “Kiracının düşük maliyetli ev arayışı ve ev sahibinin gelir kaygısı bu tür modelleri ortaya çıkardı. Bu tip evler genellikle pansiyon gibi kullanılıyor ve odalara ranzalar yerleştirilerek konaklama kapasitesi artırılıyor. Kısa dönem kiralamalar için izin belgesi alınması zorunlu, aksi takdirde illegal bir faaliyet söz konusu olabilir. Uzun dönem kiralamada ise ev sahibinin fazla kişiye kiralama kısıtlaması bulunmuyor, ancak güvenlik endişeleri büyük bir sorun teşkil edebilir. Kiracıların ve ev sahiplerinin bu tür işlemlerde dikkatli olmaları gerektiğini tavsiye ederim” şeklinde konuştu.
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Serkan Şahin, günlük kiralıkların yasal düzenlemelerle kontrol altına alındığını, kiralık ranza modelinin ise yeni bir sorun yarattığını belirtti. Şahin, azalan arz ve artan kiralar nedeniyle öğrencilerin paylaşımlı oda modeline yöneldiğini, ev sahiplerinin de bu modelin yüksek gelir sağladığını görerek bu yönteme yöneldiğini ifade etti. Ayrıca, kiracıların ev sahibinden izin almadan odaları kiraya vermesinin yasal olmadığını vurguladı.
VERGİ VE GÜVENLİK SORUNLARI
Gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Ali Güvenç Kiraz, “100 gün ve altı kiralamalar için düzenlemeler mevcut, ancak paylaşımlı odalar uzun dönem kiralamalar kapsamında değerlendirilir. Borçlar Kanunu açısından bir sorun yok; fakat vergi ve güvenlik açısından riskler bulunuyor. Kira gelirlerinin doğru beyan edilmesi ve kiracıların kimlik bilgileri önemli. Geçmişte yaşanan terör saldırıları gibi olaylar, kimliksiz kiralamaların ne kadar riskli olduğunu ortaya koydu. Bu nedenle, çoklu kiralamalar için belediyeden izin alma gibi düzenlemeler ve denetimler gerekli olabilir” dedi.
