Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Birleşmiş Milletler''deki 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü Özel Oturumu''na katılmak üzere geldiği New York''ta, Türkevi''nde bir grup Türk gazeteciyle dış politikadaki gelişmeler konusunda sohbet etti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov''un Türkiye ziyaretiyle ilgili soru üzerine Çavuşoğlu, Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra Türkiye''yi ziyaret etmek isteyen Lavrov''un 6-7 Nisan''da yapacağı ziyarette, ikili ilişkilerin farklı boyutlarını görüşme imkanı bulacaklarını söyledi.
Çavuşoğlu, depremler sonrasında Rusya''nın çok yardımda bulunduğunu hatırlatarak şu bilgileri verdi:
"Geniş anlamda konuşacağımız konular var. İkili ilişkilerin yanı sıra tahıl anlaşmasının uzatılması var. Onunla ilgili perşembe günü (30 Mart) BM Genel Sekreteri ile de bir görüşme yaptık. Genel Sekreter, Türkiye''nin, özellikle Rusların şikayet ettiği bankaların ödemeleri gibi bazı konularda katkı sağlayıp sağlamayacağını sordu. Onun üzerinde çalışıyoruz. Rusya, tahıl anlaşmasının 60 gün uzatılmasına ''evet'' dedi. 120 gün şu anda daha net değil, bunu konuşacağız."
Lavrov ile görüşmede Suriye, Libya ve diğer bölgesel konuların da ele alınacağını bildiren Çavuşoğlu, Suriye ile ilgili siyasi süreç, göçmenlerin durumu ve depremlerden sonra oraya yapılacak insani yardımların artırılması konularının değerlendirileceğini ifade etti.
Çavuşoğlu, "Rusya''nın ev sahipliği ve kolaylaştırıcılığında Suriye ile bir angajman süreci başladı biliyorsunuz. Daha sonra İran da bu sürece dahil oldu. Bazılarınız Mısır''ı ziyaretimizde vardı ve Mısır''da sizlere bakan yardımcıları düzeyindeki toplantının ertelendiğini söylemiştik. Şimdi o toplantının tarihi netleşti. Bakan yardımcısı düzeyinde dörtlü toplantı, 3-4 Nisan tarihlerinde Moskova''da gerçekleşecek." dedi.
Mısır ile normalleşme sürecinde de son zamanlarda hızlanma olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, ekonomik ve ticari ilişkiler konusunda şimdiye kadar zaten bir problem olmadığını, siyasi ilişkileri de tamamen normalleştirmek için gayret sarf ettiklerini söyledi.
Çavuşoğlu, liderler düzeyinde görüşme için her iki tarafın da tarih üzerinde çalıştığını belirterek, bunun uzaması durumunda büyükelçilerin tekrar atanmasıyla ilgili bir karar alınabileceğini ifade etti.
Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında Yunanistan ile ilişkilerde de olumlu bir hava yakalandığını söyleyen Çavuşoğlu, öncelikle bu olumlu havanın kalıcı olabilmesi için iki tarafın gerginliği artıran adımlardan kaçınması gerektiğini dile getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, "Anlaşamadığımız, üzerinde uzlaşamadığımız ya da çözemediğimiz tarihi sorunlar var. Bazıları karmaşık. Bunları çözme konusunda samimi bir çalışma ortamının olması lazım. Nasıl çözeceğiz, bu istişari görüşmeler artık istişari olmaktan çıkmalı, sonuç odaklı olmalı. Sorunların ne olduğu tespit edildi, dünyada herkes biliyor." diye konuştu.
Kıbrıs meselesi kapsamında adanın etrafındaki hidrokarbon zenginliklerinin hakça paylaşımı sorununa değinen Çavuşoğlu, Kıbrıs''ta kalıcı bir çözümün olmamasının her zaman bir gerginlik sebebi olduğunu söyledi.
"F-16 verme konusunda olumlu neticeler olabileceğini tahmin ediyoruz"
Bakan Çavuşoğlu, ABD ile Türkiye arasında devam eden F-16 süreci konusunda bir tıkanıklık olup olmadığı sorusuna, "Aslında tam bir tıkanıklık yok. Yönetimin samimi gayret sarf ettiğini biliyoruz. Türkiye''ye F-16 verme konusunda ya da mevcut uçakların modernizasyonu için gerekli kitleri verme hususunda kararlılar. Kongrede karşı olanlar var, ama yönetimin karşı olanlara yönelik de çaba sarf ettiğini biliyoruz. Olumlu neticeler olabileceğini de tahmin ediyoruz." yanıtını verdi.
Çavuşoğlu, ABD''de Joe Biden yönetiminin F-16 konusunda öncelikli olarak Kongredeki itirazları kaldırması gerektiğini, Türkiye''ye F-16 uçağı satışına karşı çıkan Kongre üyelerine yönelik diyalogla çözüm üretilebileceğini dile getirdi.
"ABD''nin Suriye''de YPG/PKK''ya her türlü silah ve eğitim desteği verdiği aşikar"
Suriye''nin kuzeydoğusundan kalkıp Kuzey Irak''ta düşen, PKK''lıları taşıyan helikopter konusundaki soruya karşılık Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"ABD''nin Suriye''de YPG/PKK''ya her türlü silah desteği, teçhizat desteği, eğitim desteği verdiği açık, aşikar. Bunu da zaten saklamıyorlar. Bir kılıfları da var, o da ''DEAŞ ile mücadele''. ''DEAŞ ile ne mücadele var?'' diye sıkıştırınca, ''Hapishanelerde DEAŞ''lılar var, onlar nezaret ediyor, dolayısıyla o önemli.'' diyorlar. Biz de ''Orayı boşaltalım, hepsini ülkesine gönderelim, sırf bunun için terör örgütü desteklenir mi?'' diyoruz. Tabii bu helikopterlerin kime ait olduğu önemli. Kim satın almış, kim tahsis etmiş, kime kullandırtmış?"
Bakan Çavuşoğlu, Suriye''nin kuzeydoğusundan kalkan helikopterlerden ABD''nin haberi olup olmadığı sorusunu, "Esas bu kısmı önemli. Bu helikopterleri kim, kimden satın aldı ve ondan sonra kime kullandırttı? Helikopteri kullanmak için nasıl eğitim verdiler teröristlere? Ama sonuçta o bölgenin hava sahası kimin kontrolünde? Amerika''nın. Dolayısıyla hava sahası benim kontrolümdeyse, bir dron da geçse, bir kuş da uçsa benim bilgim dahilindedir. Hava sahasını kontrol eden otoriteden izin almadan bir helikopterin kalkması mümkün değil." şeklinde yanıtladı.
Çavuşoğlu, ABD tarafının düşen helikopterle ilgili taziye yayınladığını da hatırlattı.
ABD askerlerinin Suriye''de bulunmaları ve geçen ay ABD Genelkurmay Başkanı''nın bölgeye yaptığı ziyarette PKK''lılarla görüşüp görüşmediği sorulan Çavuşoğlu, bu konuda ABD tarafının kendilerine "kesinlikle görüşmedik" dediğini, bununla ilgili ortada bir fotoğraf veya belge olması durumunda normal şartlarda YPG''lilerin bu fırsatı kaçırmayarak kendilerini meşrulaştırmak için bunu sızdıracaklarına inandıklarını söyledi.
Çavuşoğlu, "Sonuçta önemli olan, Amerikan askerleri burada ne iş yapıyor, ne için var? ABD Genelkurmay Başkanı buraya ne için geliyor? Amerikan askerleri burada YPG/PKK''yı desteklemek için var. Sonuçta Genelkurmay Başkanı''nın onlarla görüşüp görüşmediği önemli değil. Teröristleri, PKK''lıları eğiten askerlerini ziyaret ediyor." dedi.
