Sevcan GİRGİN/ Günboyu
Hürriyet yazarı Noyan Doğan, memurlara ödenen seyyanen zammın devam edip etmeyeceği hakkında okurlarından gelen soruyu bugünkü köşesinde detaylı bir şekilde ele aldı. İşte Doğan'ın yazısı;
Sevcan GİRGİN/ Günboyu
Hürriyet yazarı Noyan Doğan, memurlara ödenen seyyanen zammın devam edip etmeyeceği hakkında okurlarından gelen soruyu bugünkü köşesinde detaylı bir şekilde ele aldı. İşte Doğan'ın yazısı;
SORU: Memurlara yapılan 8 bin 77 TL’lik seyyanen zam 31 Aralık tarihine kadar mı geçerli? Hazine ödemesi devam edecek mi? Seyyanen zam taban aylığa eklenecek mi? Memur emeklisine seyyanen zam verilecek mi? Görevdeki memurlara yapılacak zam, kök maaşa olursa bazı memurlar hiç fark almayacak mı?
CEVAP: Yukarıdaki soru ve benzerleri daha önce yayınladığımız; memur ve emeklilerinin 2024 ocak zamlı maaşlarını gösteren yazı dizisi sonrası okuyuculardan geldi. Böyle birçok soru var. Okuyucuların hem seyyanen zam hem toplu sözleşmeden kaynaklı zamlar konusunda merak ettikleri çok konu var. Hatta kimi okuyucuların yayınladığımız zamlı maaşları gösteren tablolara yönelik de eleştirileri var. Hepsine değineyim.
2023’ün temmuz ayında kamu çalışanlarına 8 bin 77 lira seyyanen zam yapıldı. Şöyle ki; o tarihte çıkarılan yasa ile, kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinde 01.07.2023-31.12.2023 tarihleri arasındaki dönem için enflasyon farkı dahil yapılması öngörülen artışa ek olarak (15.965) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ilave ödeme yapılması öngörüldü.
Bu tutar 8 bin 77 liraya (damga vergisi kesintisi sonrası) denk geliyor. Yasa sonrası da memurlar geçen temmuz ayında önce toplu sözleşmeden kaynaklı zam, üzerine enflasyon farkından kaynaklı artış ile birlikte yüzde 17.5 zam aldılar. Zamlı maaşların üzerine de 8 bin 77 lira seyyanen zam eklendi. Seyyanen zam ilave ücret olarak ödendi. Bu ne anlama geliyor? İkramiye hesabında, tazminatta, döner sermaye ödemelerinde dikkate alınmayacak; ilave ücret olarak ödenmeye devam edecek.
Seyyanen zam, 15.965 gösterge rakamı ile memur katsayısının çarpımı sonucunda hesaplanıyor. Temmuz-aralık döneminde 15.965 gösterge rakamı ile 0.509839 maaş katsayısı çarpımı sonucu 8.139 lira seyyanen zam ödendi. Damga vergisi kesildikten sonra da görevdeki memurlara yılsonuna kadar 8 bin 77 lira ödeniyor.
31 ARALIK’TA BİTİYOR
Temmuzda çıkan yasa gereği 8 bin 77 liralık seyyanen zam ödemesi 31 Aralık 2023 tarihinde bitiyor. Bundan sonraki dönemlerde de ödenmeye devam edecek. Maaş katsayısındaki artışa göre ödenen seyyanen zam da artacak.
2024-2025 yılları için mali ve sosyal hakların belirlendiği 7. Dönem Kamu Toplu Sözleşmesi’ne göre 1 Ocak-30 Haziran 2024 arasında aylık katsayı 0.586266 olarak belirlendi. Yeni senenin başında seyyanen zam tutarı 9.360 liraya çıkacak ki, bu da yüzde 15 artış anlamına geliyor.
Seyyanen zam kök maaşlara dahil değil. Ocak 2024’te memurların maaş hesaplaması; önce toplu sözleşmeden kaynaklı yüzde 15 zam, üzerine enflasyon farkı ve seyyanen zam eklenerek yapılacak. 3 Eylül’de yayınladığımız memur zamlarını gösteren tablo da bu hesaba göre yapılmış, zamlı maaşların üzerine seyyanen zam eklenmiştir.
Nitekim Memur-Sen, bir açıklama yaparak, 2024’ün ocak ayında yüzde 15 zammın üzerine yüzde 25.6 enflasyon farkı ekledi ve yüzde 40.6’lık zam öngördü. Toplu sözleşme ikramiyesi, aile yardımı ile birlikte Memur-Sen’in hesabına göre ocak ayında maaş artışı yüzde 46.81 olacak.
Temmuzda memur emeklilerine seyyanen zam yapılmadı. Ocak 2024’te emeklilere seyyanen zam yapılıp yapılmayacağı ise şimdiden bilinmiyor. Bilinen, toplu sözleşmeye göre yüzde 15 zam ve üzerine enflasyon farkı ekleneceği şeklinde.
ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ MAAŞI ARTAR
Soru: Yaş 43, sigorta giriş 1998’in Mayıs ayı. Prim gün sayısı 8250. Bu durumda EYT kapsamında 2024’ün Mayıs ayında emekli olabiliyorum. O tarihten sonra emekli olmayıp devam etsem, 9000 günü tamamlamamın bana ilave bir faydası olur mu? Erkan G.
Cevap: Maaşınız yüksekse ve SGK’ya tavan ya da tavana yakın prim ödüyorsanız çalıştıkça emekli maaşınıza katkısı olur. Ancak alacağınız emekli maaşını hesaba katacak olursanız ve 9000 prim güne tamamlamak için 750 gün daha çalışacağınızı düşündüğünüzde emekli maaşına göre emekli olmanın mı yoksa çalışmaya devam etmenin mi avantaj olacağına siz karar vereceksiniz. 750 gün daha fazla çalışmanız emekli maaşınıza çok büyük bir katkı yapmayacaktır.
GELİR TESTİ SÜRESİNİ KAÇIRDINIZ
Soru: e-Devlet’e baktığım-da genel sağlık sigortası borcum olduğunu öğrendim. Borç yapılandırmasını kaçırdım. Borcumu sildire-biliyor muyum? Yapılandırma için başvurma şansım var mı? 9 aydır çalışmıyorum, gelir testi için başvurabilecek miyim? Gülten U.
Cevap: Genel Sağlık Sigortası (GSS) borç yapılandırma süresi 31 Ağustos’ta doldu. GSS primini ödeyemeyecek durumda olanlar ile geçmişte hiç gelir testine girmemiş olanların 31 Temmuz tarihine kadar gelir testine başvurmaları gerekiyordu. Dolayısıyla gelir testi süresi de geçti. Prim borcu için yapılandırmaya başvurmanıza gerek yok, SGK otomatik olarak yapılandırıyor. Ancak 31 Ağustos tarihine kadar prim borçlarının asıllarını ödemeniz halinde gecikme cezası ve gecikme zammı ödemeyecektiniz. GSS prim borcunun takibini e-Devlet üzerinden yapabilirsiniz.
Emekli ve memur zammı için Ocak ayında yeniden belirlenecek. Emekliye zam düzenlemesi için de hazırlıklar sürüyor. Öte yandan emekli ve memur Ocak zammı için güçlü bir ipucu geldi. OVP'de yeni enflasyon beklentisi yüzde 65 olarak paylaşıldı. Emekli maaşı ve memur zammı için de büyük önem arz eden 6 aylık enflasyon beklentisi de yüzde 37,76 oldu.
OVP İLE ENFLASYON BEKLENTİSİ REVİZE EDİLDİ
Sabah'tan Mete Dirice'nin haberine göre; Türkiye Yüzyılı'nın ekonomik temellerini atacak Orta Vadeli Plan sunumunu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz gerçekleştirdi. İş dünyası ve ekonomistler tarafından oldukça nitelikli ve gerçekçi bulunan programda 2023 yılı enflasyon beklentisi yüzde 65 olarak revize edildi.
Yeni OVP'ye göre 2024 yıl sonunda TÜFE'nin yüzde 33,0, 2025 yıl sonunda yüzde 15,2, 2026 yıl sonunda ise yüzde 8,5 olması bekleniyor.
OCAK AYINDA TOPLU SÖZLEŞME ZAMMI YÜZDE 15
6 milyonu aşkın memur ve memur emeklisinin merakla beklediği toplu sözleşme görüşmeleri tamamlandı. Memurlar 11 iş kolunda birçok sosyal hak elde ederken, toplu sözleşme zammı da 2024 yılının ilk yarısı için yüzde 15 ikinci yarısı için yüzde 10, 2025 yılının ilk yarısı için yüzde 6, ikinci yarısı için yüzde 5 oldu.
6 AYLIK ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 37,76 OLDU
OVP'de 2023 yılı enflasyon beklentisi yüzde 65 olarak güncellendi. OVP'de açıklanan enflasyon beklentisine göre yıl sonu Tüketici Fiyat Endeksi'nin 1.861,94 seviyesine yükselmesi bekleniyor.
Buna göre 6 aylık enflasyon beklentisi de yüzde 37,76 oldu. Memur enflasyon farkı ise yüzde 29,96 olacak.
EMEKLİ VE MEMUR OCAK ZAMMI HESABI YÜZDE 50'YE DAYANDI
Ocak 2024'te gerçekleşecek memur toplu sözleşme zammı da yüzde 15 oldu. OVP'de açıklanan enflasyon beklentisi ve Ocak 2024'te uygulanacak yüzde 15'lik toplu sözleşme zammına göre memur zam oranı ise Ocak ayı için yüzde yüzde 49,46 olarak hesaplandı.
