Krizin temel kaynağı olan "esnaf kurye" modelinden hızla kadroya geçişi sağlamak maksadıyla ilk etapta mevcutta yüzde 10 olarak uygulanan "özmal" şartı kısa sürede artırılacak. Böylece şirketler daha fazla kuryeyi istihdam etmek zorunda olacak. Ayrıca esnaf kurye modeli ile motorundan kıyafetine, mazotundan sigortasına kadar giderlerini kendileri karşılayan motokuryeler, artık iş esnasında bir kazaya uğrarsa çalıştığı kargo şirketi yasal olarak çalışana karşı sorumlu olacak.
Kargo ve posta hizmeti veren şirketlerin ardından bir çok e-ticaret firmasının da kendi kurye ağını oluşturması ile birlikte motokurye sisteminde oluşan kaos BTK tarafından çözüme kavuşturulacak. Son günlerde ülkenin dört bir yanında hizmet verdikleri şirketleri protesto eden motokuryelerin çalışma şartları ve şirketlerin kuryelere karşı olan sorumlulukları da bu noktada artırılacak.
KRİZİN KAYNAĞI ESNAF KURYE MODELİ
Posta ve kargo şirketlerine ilave olarak pandemi döneminde devreye giren e-ticaret firmaları ve bazı marketlerin kendi kurdukları kurye ağı motokurye sisteminde kaosa sebep oldu. Özellikle şirketlerin kuryeleri kendi bünyesinde istihdam etmek istememeleri sebebiyle geliştirdikleri "esnaf kurye" modeli de krizin kaynağı oldu.
BTK bu krize çözüm bulmak maksadıyla geçtiğimiz yıllarda kargo ve posta şirketlerine yönelik olarak yüzde 10 öz mal şartı getirirken, bu bazı e-ticaret firmalarınca tepkiyle karşılanmış ve konu Ticaret Bakanlığı'na taşınmıştı. Bakanlığında onayıyla şirketlere çalıştırdıkları toplam motokurye sayısının yüzde 10'u kadarını kendi bünyelerinde istihdam etme şartı yürürlüğe girmişti.
TAŞERON SİSTEMDEN KADROYA GEÇİŞ HIZLANACAK
Türkiye'de 100 bini aşkın motokurye bulunurken şirketlerin uyguladığı esnaf kurye modeli ile bunların küçük bir bölümü e-ticaret firmalarının kendi çalışanı olarak görev yapıyor. Geri kalan ise kendi şahıs şirketini kurarak "esnaf kurye" adı altında şirketle iş ortaklığı sözleşmesi imzalayarak taşıdığı kargo kadar ücret alıyor. Mevcut sistem şirketlerin çalışanlara karşı sorumluluğunu da ortadan kaldırırken, kurye bir iş kazası dahi geçirse hiçbir sorumluluğu bulunmuyor.
Edinilen bilgiye göre BTK sorunun çözümü noktasında ilk etapta uygulanan yüzde 10 "özmal" yani kendi ekipmanını bulundurma ve istihdam şartını artırarak, kadroya geçişi hızlandıracak. Ardından diğer ilgili bakanlıklarla da görüşmeler gerçekleştirilerek bu şirketlerin çalıştırdıkları motokuryelere karşı yasal sorumlu olmaları sağlanacak.
Yani şirketler kendisi için çalışan ve iş kazası geçiren bir kuryenin sağlık masraflarından sorumlu olacak. Örneğin daha önce bazı e-ticaret firmalarına çalışan kuryelerin motorlarında uyuşturucu yakalanmış ve bu firmalar "kişi bizim çalışanımız değil hizmet aldığımız iş ortağımız" diyerek yaptırımdan kurtulmuştu. Ancak yeni düzenleme ile çalıştırdıkları her kuryeye karşı yasal sorumlu olacaklar.
