Emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) yönelik kanun düzenlemesinin yürürlüğe girmesiyle, hak sahipleri emeklilik başvurusunda bulunabiliyorlar.
EYT yasası kapsamında, 1999 Eylül öncesinde sigortalı olan kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl sigortalı süresi gerekiyor ki bu şartları sağlayanlar emekli olabilecekler. Ayrıca, vatandaşların işe başlama tarihine bağlı olarak 5,000 ile 5,975 gün arasında değişen prim günü şartını da karşılamaları gerekmektedir.
"YAŞ ŞARTI KALDIRILDI"
EYT yasası sonrası erken emekli olmak için gerekli şartları sıralayan sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, "Emeklilikte 08.09.1999 tarihine kadar sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırıldı, prim gün sayısını tamamlayanlar emekli olacak" dedi.
"ERKEN EMEKLİ OLABİLİRLER"
"Prim gün sayısı eksik olanlarda bu durumlar varsa SGK'ya prim borçlanması yapıp parasını ödeyerek gün satın alıp daha erken emekli olabilirler" diyen Özgür Erdursun, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
1) Çocuğa kadar doğum borçlanması/ücretsiz doğum ve analık izin süreleri
2) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay ya da yedek astsubay okulunda geçen süreler
3) Personel mevzuatlarına göre aylıksız izinde geçen süreler (4/C)
4) Doktora ve tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süreler
5) Avukatlık stajında geçen süreler (08/06/2022 tarihinden itibaren avukatların sigortalı olması önündeki engeller ortadan kalkmıştır)
6) Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler
7) Grev ve lokavtta geçen süreler
8) Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri
9) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin açıkta geçirdikleri süreler
10) 4857 sayılı Kanun'a göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanların borçlanmaları
11) 1416 Sayılı Kanun'a uyarınca yurtdışında geçen öğrenim sürelerinin borçlandırılması
12) 3201 Sayılı Kanun'a göre yurtdışında geçen süreler,
13) BAĞ-KUR'da ödenmeyen günlerin ihyası
BORÇLANMA NASIL YAPILIR?
Özgür Erdursun, "Borçlanmalar asgari ücretin yüzde 32'si, yurtdışı borçlanmalar yüzde 45'i, BAĞ-KUR ihyası ise yüzde 34,5'i olarak hesaplanır, 7.5 katına kadar ödenebilir" dedi.
PRİM BORÇLANMASI NE KADAR?
"31.12.2023'e kadar günlük borçlanmalar 143,10 TL-1.073,20 TL arasıdır" diyen Özgür Erdursun, "Yurt dışı borçlanması 201.20 TL ile 1.509 TL arasıdır. BAĞ-KUR ihyası 154,26 TL ile 1.156,95 TL arasıdır" ifadelerine yer verdi.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR?
Halihazırda 7,500 TL olarak ödenen taban emekli aylığı, kök maaşlara yapılan zamdan sonra da 7,500 TL seviyesinde kaldı. Yüksek enflasyon ve artan yaşam maliyetleri nedeniyle emekliler, 7,500 TL ile geçinmekte zorlandıklarını ifade ederek ek zam taleplerini sürdürüyorlar.
