Mustafa Balcı / Günboyu
Nisan ayında EYT düzenlemesi ile emekli olacak 2 milyon 250 bin vatandaşın yanı sıra, gelecek birkaç yıl içerisinde emeklilik hakkı kazanacaklarla birlikte bu sayı 5 milyonun üzerine çıkmış olacak.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar tasarısı için nihai tarih olarak belirlenen 1999 yılı, yasanın hazırlanmasına kaynaklık eden kanunlar için de bir milat olarak kabul edildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Aralık 2022 itibariyle canlı yayında yaptığı açıklamalarda, hazırlıklarında son aşamaya gelinen EYT düzenlemesi için "1999 öncesindeki yasalara riayet edilerek çıkarılacak" ifadelerini kullandı.
Kurulan tüm bu cümlelere karşın, bakanlıktan çıkan taslak, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu''nda köklü bir değişikliğe uğradı. Emeklilik için yeterli olan 5000 prim gün sayısı, kademeli bir hale getirildi ve işe giriş tarihi 1999 yılına yaklaştıkça, aranan prim sayısı da aynı şekilde yukarıya çekilmiş oldu. Bizzat Bakan Bilgin''in açıklamalarına güvenen emeklilik adayları, bu süreç içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) aracılığıyla eksik primlerini tamamlamak için askerlik ve doğum borçlanması yaparken, bu borçlanmalar için yüz binlerce vatandaş tüm birikimini verdi.
Borçlanma yapabilecek imkana sahip olmayanlar ise, gelecek birkaç ay içerisinde emekli olacaklarına emin oldukları için, bankalardan kredi çekerek, söz konusu kredinin ödemelerini ise emekli maaşları ile yapacakları bir planı hayata geçirdi. Emeklilik hayallerine bir an önce kavuşmak isteyen mağdurlar, ''kademeli prim sistemi'' uygulaması nedeniyle hem borçlu duruma düştü, hem de emekli olabilmek için yıllarca beklemek zorunda kaldı. Bu uygulamanın kaldırılması için haftalardır yetkililere çağrı yapan prim mağdurlarına ise umutlandıran açıklamalar peş peşe geldi.
AKP VE MHP 2. TORBA YASADA ORTAK ÇALIŞIYOR
14 Mayıs''ta yapılacak seçimlerden önce çalışmalarına 7 Nisan itibariyle son vermesi beklenen Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), geçtiğimiz günlerde torba yasa teklifini kabul etti. Getirilen 18 madde arasında emeklilikle ilgili yalnızca, en düşük emekli maaşının 7500 TL''ye yükseltilmesini içeren bir madde bulunurken, Sosyal Güvenlik Müşaviri Onur Önal, EYT mağduriyetinin köklü çözümü için 2. torba yasanın geleceğini iddia etti.
Önal, Cumhur ittifakı''nda yer alan AKP ve MHP''nin, 22 maddelik torba yasa üzerinde ortak şekilde çalıştığını belirtirken, özellikle Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli''nin geçtiğimiz yıllarda seçim vaadi olarak sunduğu "Staj sigortasının emeklilik başlangıcı sayılması" konusunda girişimleri olduğunu aktardı.
20 Mart itibariyle Ankara''da çok sayıda siyasetçi, bürokrat ve Cumhurbaşkanı danışmanı ile görüştüğünü aktaran Önal, "Ben elbette staj meselesini de konuştum ancak sayın Cumhurbaşkanımızın danışmanlarına özel olarak, EYT meselesinde 5000 prim günü ile emekli olunacağının açıklanmasının ardından, binlerce insanın bu sözlere güvenerek borçlandığını, şimdi bu kredi borçlarını ödemekte güçlük çektiklerini ilettim. Çünkü ortadaki durum gerçekten de içler acısı. Bu insanların birçoğu 54-55 yaşında ve hayatları boyunca ağır işlerde çalıştıklarından dolayı artık gerçekten çalışmaya dermanları yok.
Ben inanıyorum ki böyle bir mağduriyete sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan duyarsız kalmayacaktır. Kendisine bizzat danışmanları aracılığı ile bu konu aktarılacak. Seçimlerden önce, ufak çaplı partilerle ittifaktan ziyade bu tür mağduriyetlerin giderilmesi halinde ben iddia ediyorum ki Cumhur İttifakı yeniden birinci turda seçilecektir. Eğer ki staj sorunu ve prim mağduriyeti giderilirse, dolaylı olarak bundan etkilenen ailelerle birlikte kişi bazında milyonların hayatı değişecek." ifadelerini kullandı.
22 MADDELİK DÜZENLEME YOLDA
Önal, 2. torba yasada uzman çavuşların özlük haklarına yönelik iyileştirmelerin de yer aldığını aktararak, çok sayıda uzman çavuşun 4c memur kadrosuna geçirileceğini ve muvazzaf subaylar ile benzer hakları elde edeceğini aktardı. Sosyal medyada "Torba yasada staj ve prim olmayacak" açıklamasında bulunan meslektaşlarına tepki gösteren Önal, "Hiçbir şey bilmiyorlar. Cahiller çünkü. Atlamışlar hemen 18 maddeyi görünce. Zaten 2. torba yasa 18 madde bile olmayacak. 22 madde olacak ve burada staj sorunu kesinlikle olacak. Bakın staj mağduriyeti kesin şekilde olacak ancak ben inanıyorum ki prim sorunu da bu maddeler arasında yer alacaktır" şeklinde konuştu.
