2014 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı dahilinde yaşanan anlaşmazlıklar sonrası 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin''in Ukrayna''da "özel bir askerî operasyon" ilan etmesiyle başladı.
Yevromaydan''ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç''in Kırım''daki gerginlik nedeniyle Rusya''dan bölgeye asker göndermesini istemesinin[18] ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022''de büyüyen askerî hareketlilik yani savaş açıldı. Bu savaşa Rusya''nın Kırım''ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahil edildi.
Rusya- Ukrayna savaşı 1 yıl içinde;
*Ölü sayısı
En az 42.295 kişi
Ölümcül olmayan yaralı sayısı
*En az 56.756 kişi
Kayıp
*En az 15.000 kişi
Yeri değiştirilenler
*Yaklaşık 14 Mn kişi
Yıkılan bina sayısı
*En az 140.000
Mal kaybı
*Yaklaşık 350 Mr $, olarak kayıtlara geçildi.
RUS ORDUSUNUN UKRAYNA SABIKASI
*Ukrayna''ya savaş açan Rus ordusu 17 bin askeri, 123 uçağı, 127 helikopteri ve 586 tankı vurdu.
*Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rus ordusunun 24 Şubat-28 Mart dönemindeki kayıplarına ilişkin bilgileri aktardı.
*Ukrayna''ya saldıran Rus ordusundan 17 bin asker öldürüldü, Ruslara ait 123 uçak, 127 helikopter, 586 tank, 1694 zırhlı araç, 302 top, 95 roketatar sistemi ve 54 hava savunma sistemi imha edildi.
*Rus güçleri 1150 araç, 7 gemi ve hafif sürat teknesi, 73 yakıt aracı ve 66 insansız hava aracını da kaybetti.
RUSYA UKRAYNA SAVAŞINDA SON DURUM NE?
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da barışa hazırlandığına dair hiçbir işaret bulunmadığını belirterek, “Daha fazla çatışmaya hazırlanmalıyız. Rusya, Birinci Dünya Savaşı''ndan bu yana görülmemiş bir şekilde cepheye çok sayıda asker göndermeye devam ediyor” dedi.
Çin ise Rusya''nın Ukrayna''yı işgalinin birinci yılında, “krizin siyasi çözümüne” ilişkin 12 maddelik bir bildiri yayımladı.
Birleşmiş Milletler ise işgalin birinci yıl dönümünde Rusya''yı kınadı ve Moskova''dan Ukrayna’daki askerlerini çekmesini, savaşı da durdurmasını istedi.
BİRİNCİ YIL DEĞERLENDİRMESİ
NATO Genel Sekreteri, Belçika’da Flaman kamu yayıncısı VRT’de yayımlanan röportajında, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin birinci yılına ilişkin gelişmeleri değerlendirdi.
Stoltenberg, Rusya’nın Ukrayna’da yeni geniş çaplı bir saldırı düzenleyip düzenlemeyeceğine ilişkin bir soru üzerine, hiçbir koşulda Putin’in barış istediğine dair hiçbir işaret bulunmadığını söyledi.
DÜNDEN BUGÜNE RUSYA-UKRAYNA VE TÜRKİYE
*Rusya ve Ukrayna arasında ilk ateşkes görüşmeleri, 28 Şubat''ta Belarus sınırında gerçekleşti (Türkiye de özellikle geçtiğimiz yıl mart ayında İstanbul’da yapılan ateşkes görüşmeleri ve temmuz ayında imzalanan tahıl koridoru anlaşması ile birlikte bir ‘arabuluculuk’ rolü üstlenmiş oldu).
*Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken iki ülke heyetleri, ateşkes sağlanması için üçü Belarus’ta, biri Türkiye’de olmak üzere dört defa yüz yüze görüşme yaptı. Taraflar, Belarus’ta yalnızca çatışma bölgelerinden sivillerin tahliyesi için insani yardım koridorları oluşturma konusunda anlaşabildi.
*Ukrayna limanlarındaki tahılları dünya pazarına ulaştırma amacıyla, Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in (BM) arabuluculuğuyla Karadeniz’de oluşturulması planlanan tahıl koridorunun ilk adımları da haziran ayında atıldı.
*Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının ardından NATO üyeliğine başvurma kararı alan Finlandiya ve İsveç, Türkiye''nin üyeliklerine getirdiği itirazlar ve bu bağlamda bulunduğu talepler karşısında, İspanya''nın başkenti Madrid''de yapılacak NATO Zirvesi öncesinde Türkiye ile ''Üçlü Muhtıra''ya imza attı.
*Temmuz 2022: Tahıl Koridoru Anlaşması İmzalandı.
*İlk Tahıl Gemisi, 1 Ağustos’Ta Yola Çıktı.
*ABD''nin The Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, 22 Ağustos tarihli haberinde, ABD Hazine Bakanı Yardımcısı Wally Adeyemo''nun Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’ne (TÜSİAD) bir mektup göndererek yaptırım uygulanan Rusya merkezli kuruluşlar ve kişiler ile çalışmama konusunda uyardığını yazdı.
*Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 18 Ağustos''ta Lviv''deki Potoçki Sarayı''nda Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile bir araya geldi. Basına kapalı görüşme, yaklaşık 2 saat sürerken görüşmenin ardından Erdoğan, Zelenskiy ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de bir toplantı yaptı.
*Türkiye, savaş sırasında Ukrayna ile Rusya arasında esir takası için de arabuluculuk yaptı. İki ülke, 22 Eylül’de 200 savaş esirini takas etti.
*Eylül ayında ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan, Semerkant''taki Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü. İki liderin zirvenin düzenlendiği kongre merkezindeki görüşmesi, basına kapalı gerçekleştirildi.
*Rusya Savunma Bakanlığı, 29 Ekim’de bir açıklama yaparak ilhak ettiği Kırım''daki savaş gemilerine ve sivil gemilere saldırı düzenlendiğini duyurdu. Saldırıdan Ukrayna’yı sorumlu tutan Rusya, aynı gün ‘tahıl koridoru’ anlaşmasından çekildiklerini açıkladı.
*Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2 Kasım’da bir açıklama yaparak tahıl koridoru anlaşmasına geri döndüklerini bildirdi.
*Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Başkanı Nikolaus Meyer-Landrut, 23 Ocak tarihinde bir açıklama yaparak savaşın birinci yıldönümü öncesinde, 22 Şubat''ta İstanbul''da ‘büyük bir zirve gerçekleştirileceğini, zirveye Ukraynalı bir hükümet yetkilisinin de davet edileceğini’ söyledi. Fakat AB’nin yapılacağını duyurduğu bu zirve gerçekleşmedi.
*Ukrayna yönetimi, 22 Şubat’ta bir açıklama yaparak 18 Mart’ta sona erecek olan tahıl anlaşmasının yenilenmesi adına müzakerelerin başlaması için talepte bulunacaklarını duyurdu. Ukrayna Altyapı Bakan Yardımcısı Yuriy Vaskov, konuyla ilgili açıklamasında, “Bu hafta Türkiye ve Birleşmiş Milletler’e (BM) tahıl anlaşmasının yenilenmesi için görüşmelerin başlaması adına istekte bulunacağız” dedi.
