Döviz ve altın cinsinden mevduat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümünün desteklenmesine ilişkin detaylar belli oldu.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, bankacılık sistemindeki toplam mevduat ve katılım fonu içinde Türk lirasının payının artırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla yurt içi yerleşik kişilerin döviz ve altın mevduat ve katılım fonu hesaplarının Türk lirası vadeli hesaplara dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine ilişkin destekler açıklanmıştı.
Bu kez yurt içi yerleşik tüzel kişilerin döviz ve altın cinsinden mevduat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine destek sağlanmasına karar verildi.
Söz konusu yeni desteğe ilişkin en çok merak edilen 15 soru ve yanıtları şöyle:
SORU 1: TÜRK LİRASI VADELİ MEVDUAT VEYA KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMDEN KİMLER YARARLANABİLECEK
Cevap: Yurt dışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşları dahil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişiler bu sistemden faydalanabilecek. Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan tüzel kişiler de bu sistemden yararlanabilecek.
SORU 2: YURT İÇİ TÜZEL KİŞİLERİN KAPSAMI NEDİR?
Bankalar ve Merkez Bankasınca belirlenen diğer mali kuruluşlar dışında kalan tüm şirket ve kuruluşlar uygulama kapsamındadır.
SORU 3: GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER İÇİN HESAPLAR HANGİ VADELERDE AÇILABİLECEK
Gerçek kişiler 3, 6 ve 12 ay vadede hesap açabilecektir. Tüzel kişiler ise 6 ve 12 aylık vadelerde hesap açabilecektir.
SORU 4: HESAPTAN ELDE EDİLEN GETİRİ NE OLACAK?
Mevduat sahibi ve banka arasında belirlenecek mevduat faiz oranına göre getiri elde edilecektir. Vade sonunda döviz kurlarında/altın fiyatlarında, vade başlangıcına göre artış olması halinde faizin üzerinde kalan kur farkı Merkez Bankası tarafından hesap sahibine ödenecek.
SORU 5: GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN ELDE ETTİĞİ GETİRİLERDEN VERGİ ALINACAK MI?
Mevduat hesaplarına ödenecek faiz ve katılma hesaplarına ödenecek kâr payı üzerinden stopaj kesintisi yapılmayacak.
Şirketlerin, 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan döviz ve altınlarını Türk lirasına dönüştürmeleri halinde değerleme farklarına kurumlar vergisi istisnası getirilmesi ve vade sonunda elde edilen faiz ve kâr paylarının da kurumlar vergisinden istisna olması öngörülüyor.
2021 yılı son geçici vergi dönemi için de bu istisnadan yararlanılabilmesi için Türk lirasına dönüştürme işleminin 17 Şubat 2022'ye kadar yapılması gerekiyor.
Şirketler, bu ürünü kullandıkları sürece üçer aylık geçici vergi dönemlerinde olası döviz ve altın değerleme farklarına bağlı vergilerden de muafiyet sağlamış olacak.
SORU 6: VADEDEN ÖNCE HESAPTAN ÇEKİM YAPILMASI MÜMKÜN MÜ?
Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması halinde hesap sahibine herhangi bir fark ödenmeyecek. Ayrıca, çekimin yapıldığı tarihte kurda düşüş olması halinde vade başındaki döviz tutarının çekimin yapıldığı tarihteki kur üzerinden Türk lirası karşılığı ödenir. Döviz bazında ana parası korunmuş olur
SORU 7: GERÇEK KİŞİLERİN SİSTEME GİRİŞİ İÇİN BELLİ BİR TARİH VAR MI?
Gerçek kişiler, 20 Aralık 2021'de mevcut olan ABD doları, avro ve İngiliz sterlini cinsinden mevduat/katılım fonlarını ve 28 Aralık 2021'de mevcut altın mevduat/katılım fonlarını dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirerek sisteme giriş yapabilecek.
Gerçek kişiler, 28 Aralık 2021'den sonra banka şubelerine getirilen işlenmiş veya hurda altınlar (ziynet altın) ile de TCMB’nin saat başı açıkladığı gram altın alış fiyatı baz alınarak sisteme girebilecek.
SORU 8: TÜZEL KİŞİLERİN SİSTEME GİRİŞİ İÇİN BELLİ BİR TARİH VAR MI?
Tüzel kişiler, 31 Aralık 2021'de mevcut olan ABD doları, avro ve İngiliz sterlini ve altın cinsinden mevduat/katılım fonlarını dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirerek sisteme giriş yapabilecek.
Tüzel kişiler, 31 Aralık 2021'den sonra banka şubelerine getirilen işlenmiş veya hurda altınlar (ziynet altın) ile de TCMB’nin saat başı açıkladığı gram altın alış fiyatı baz alınarak sisteme girebilecek.
SORU 9: SİSTEME BİRDEN FAZLA HESAPLA GİRİŞ YAPILABİLİR Mİ?
Bir kişi birden fazla hesap ile sisteme dahil olabilecek.
SORU 10: HER ÜRÜN İÇİN FARKLI BANKALARDA HESAP AÇILABİLİR Mİ?
Gerçek ve tüzel kişiler döviz ve altınlarını hesaplarının bulunduğu bankalardan başka bankalara transfer yaparak ya da efektif olarak çekim yapıp hesap açmak istediği bankaya yatırdıklarına dair tevsik edici belge ile uygulamadan faydalanabilecek.
SORU 11: KATILIM FİNANS KURUMLARI DA BU SİSTEME DAHİL Mİ?
Katılım bankaları da sisteme dahildir. Uygulamayı katılım bankaları katılım bankacılığı esasları çerçevesinde işletecektir.
SORU 12: MEVDUAT SAHİBİ İÇİN FAİZ ORANI, KATILMA HESABI SAHİBİ İÇİN KÂR PAYI NASIL BELİRLENECEK
Mevduat faiz oranı mevduat sahibi ve banka arasında belirlenecektir. Bu faiz oranı, TCMB tarafından belirlenen 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranının (yüzde 14) altında olamayacaktır. Faiz oranı ile ilgili bir üst sınır getirilmemiştir. Kâr payı getirisi katılım bankacılığı esasları çerçevesinde vade sonunda belirlenecek.
SORU 13: DİJİTAL KANALLARDAN(MOBİL VE İNTERNET BANKACILIĞI) BU SİSTEME DAHİL OLUNABİLECEK Mİ?
Bazı bankalar dijital kanallardan bu hizmeti sunmaya başladı. Diğer bankalar da kendi kurum politikaları çerçevesinde bu hizmeti zamanla sunabilecekler.
SORU 14: DÖVİZİMİ BOZDURUP NEDEN BU ÜRÜNE GEÇMELİYİM / BU ÜRÜNE GEÇMEME GEREK VAR MI?
Bu ürünü kullanarak, dövizde yaşanacak düşüş veya faizden/getirinden düşük yükselişte bile ulaşamayacağınız TL faiz gelirine / katılım hesabı getirisine ulaşabilirsiniz.
Kur yükselecek olursa aradaki fark Merkez Bankasınca karşılanacağından bir kaybınız söz konusu olmayacaktır.
SORU 15: DÖVİZİ HANGİ KURDAN BOZACAĞIM?
Merkez Bankası her iş günü saat 10.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00 ve 15.00’de USD, EUR, GBP ve altın için fiyat açıklamaktadır. İşlem yapacağınız saatteki kuru kullanabileceksiniz. (AA)