Yeni maaşlar hesaplara yatırılmaya başlıyor. Milyonlar ilk kez zamlı maaş ödemelerini alacak. Asgari ücretin üzerinde maaş alanlar net ücretlerinin ne kadar olacağını merak ediyor. Pek çok çalışan AGİ ile ilgili son durumun ne olduğunu araştırıyor. Asgari Geçim indirimi tüm çalışanlar için mi kaldırıldı? Emekli olduktan sonra çalışanların durumu ne olacak? Yeni maaşlar nasıl hesaplanacak? AGİ düzenlemesi ve yeni maaş hesapları ile ilgili merak edilenleri Yeni Asır'dan Faruk Erdem yazdı. İşte tüm çalışanları ilgilendiren o yazı...
Milyonlarca çalışan için vergi istisnası ile hesaplanan maaşlar bugünden itibaren hesaplara yatacak, asgari ücretliler 676 lirayı bulan vergiden istisna sayılacak. Diğer çalışanlar ise 638 lira daha az vergi ödeyecek.
Asgari ücrete yapılan yüzde 50 oranındaki tarihi zamdan sonra vergilerin de kaldırılmasıyla ilk uygulamalar bugün başlıyor.
Ocak maaşını bu günden itibaren alacak olan çalışanlar vergi ödememiş olacak. Asgari ücretliler 676 liralık gider ve damga vergisinin tamamını ödemezken daha yüksek maaş alanlar açısından bakıldığında ise 638 liralık gelir vergisinden vazgeçilmiş olacak. Bu konuda akıllara takılan sorulardan bazılarının cevapları şöyle:
1- KİMLER VERGİ ÖDEMEYECEK?
Asgari ücret ile çalışanlar hiç vergi ödemeyecek. Böylece asgari ücretle çalışan bir işçinin 676 lirayı bulan bir vergi avantajı ortaya çıkacak. Vergi istisnası olmasaydı net asgari ücret 3.952 liraya düşecekti.
2- ASGARİ ÜCRETTEN FAZLA MAAŞ ALANLARDA VERGİ İSTİSNASI NASIL UYGULANACAK?
Asgari ücretin üzerinde maaş alanlar için de gelirlerindeki asgari ücret kadar kısım vergiden istisna tutulacak. Bu çalışanlar için de en az 638 liralık gelir vergisinden vazgeçilecek. Kalan bölüm için gelir ve damga vergisi hesaplanacak.
4- ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (AGİ) UYGULANACAK MI?
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) aslında bir vergi iadesi olarak uygulanıyordu. Yani devlet alacağı gelir vergisinin bir kısmını çalışanın eş ve medeni durumuna göre geri iade ediyordu. Burada 2022 yılı için en yüksek AGİ üç çocuklu eşi çalışmayan birisi için 638 lira olacaktı. Bu durumda bunun tamamı iade edilecekti. Ancak asgari ücretten vergiler kaldırıldı. Dolayısıyla ortada bir vergi olmadığı için iadesi de olmayacak. Yani AGİ kaldırılmış oldu. Yüksek maaş alanlar açısından da aynı şey geçerli. Maaş ne olursa olsun AGİ asgari ücretten hesaplandığı için vergi kalktığından onlar da AGİ almayacak. Şimdi bakıldığında aslında AGİ kalkmış olsa da maaşların tamamında üç çocuklu ve eşi çalışmayan yani en yüksek AGİ miktarınca vergiden vazgeçilmiş durumda.
5-EMEKLİ ÇALIŞANLARIN MAAŞI NASIL HESAPLANACAK?
Emekli olarak çalışanlar da istisnadan yararlanacak.
Ancak prim kesintilerinde uygulanan oranlar değişecek.
Emekli olduktan sonra asgari ücretle çalışan birinin hesabı şöyle yapılacak:
EVDE BAKIMDA GELİR KRİTERİ ARTTI
Yeni yılla birlikte sosyal yardım alanların maaşları da arttı. 65 yaş aylığı bin 84 TL'ye, yüzde 40-69 arası engelli aylığı 865 TL'ye, yüzde 70 ve üzeri engelli aylığı bin 298 TL'ye, evde bakım yardımı 2 bin 354 TL'ye ve Sosyal Ekonomik Destek (SED) ödemesi de bin 649 TL'ye çıktı.
Evde yakınına bakanlar için uygulanan gelir kriteri de yükselmiş oldu. Buna göre eve giren kişi başı geliri 2.835 liradan az olanlar bu haktan yararlanabilecek. Buna göre evdeki kişi sayısına göre yeni gelir kriterleri şöyle oldu:
ŞARTLAR NELER?
En az yüzde 50 rapor ve bakıma muhtaç olmalı
Hastaya bakanın akrabası olmalı
Gelir kriterine uyulmalı.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (AGİ) NEDİR?
AGİ, bir işçinin, bekar ya da evli olması, çocuğunun olması veya olmaması gibi birçok değişkene göre değerlendirilen, devlet tarafından asgari geçim indirimi olarak işçiye aylık olarak ödenen rakamdır. İşverenler, her ay bu rakamı çalışanlarına ödemekle yükümlüdür ve ödedikleri bu rakam, işverenin gelir vergisinden düşürülmektedir.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ KİMLERE VERİLİR?
2022 yılında alınan maaşlar üzerinde etkili olan AGİ tutarı, kişinin medeni durumu ve çocuk sahibi olup olmamasına göre değişiklik gösteriyor. Bu bilgiler dahilinde kolayca hesaplanabiliyor. AGİ’ den kaynaklı çalışana ödenecek yıllık tutar; yıllık asgari ücretin yarısına, yüzde 15 oranı uygulanarak bulunuyor.
AGİ çalışanın medeni durumu ve çocuk sayısına göre değişirken, bilgilerin güncellenmemesi halinde eksik hesaplama söz konusu olabiliyor. Bu nedenle mutlaka bordroların kontrol edilmesi gerekiyor.
AGİ DEVAM EDİYOR MU, KALDIRILDI MI?
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) kalktı mı? Son durum ne? Bekar, evli ve çocuklu AGİ ne kadar? Belli kriterlere göre değişiklik gösteren Asgari Geçim İndiriminin 2022 yılında ne kadar olacağı, kimlere ve ne kadar verildiği de en çok araştırılanlar arasında yer aldı. Bekar, evli, eşi çalışan, çalışmayan ve çocuk sayısına göre farklılık gösteren Asgari Geçim İndirimi nedir, kimlere verilir?
AGİ YOLUYLA 2021’DE NE KADARLIK VERGİ İADESİ OLDU?
Asgari geçim indirimi yoluyla bekâr işçilere 268.31 TL, evli, eşi çalışmayan 3 çocuklu işçilere 456.13 TL vergi iadesi yapıldı. Başka bir ifadeyle evli, eşi çalışmayan 3 çocuklu işçilerden alınan verginin tamamı iade edilerek vergiden muaf tutuldu. Bekâr çalışanlar ise ödedikleri verginin yüzde 58’ini iade almış oldular.
BEKÂR ÇALIŞANLAR İLE EVLİ ÇALIŞANLAR ARASINDA ÜCRET VERGİSİNDE BİR FARK OLACAK MI?
Eski sistemde, evli, eşi çalışmayan ve 3 çocuklu çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançlarından kesilen verginin tamamı iade edildiği için pozitif ayrımcılık uygulanıyordu. Yeni sistemde tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançları vergi dışı bırakıldığı için eşi çalışmayan ve üç çocuklu işçi ve memurlara uygulanan pozitif ayrımcılık sona erdi.
ÇOCUKLU ÇALIŞANLAR İÇİN HİÇBİR AVANTAJ OLMAYACAK MI?
Herkes için vergi kaldırıldığından, çocuklu çalışanlara vergi iadesi yoluyla bir avantaj sağlama imkânı ortadan kalktı. Eşi çalışmayan ve çocuklu çalışanlara pozitif ayrımcılık sağlanabilmesi için hazineden “aile yardımı” ve “çocuk yardımı” şeklinde doğrudan ödeme yapılabilir. Ancak, şu anda böyle bir çalışma bulunmuyor.
AGİ KALKINCA ÇALIŞANLARIN ELİNE GEÇEN NET ÜCRET AZALACAK MI?
Hayır. Vergi alınmaya devam edildiği halde AGİ kalksaydı, o zaman çalışanların eline geçen net ücret azalacaktı.
AGİ UYGULAMASINA SON VERİLİRKEN GELİR VERGİSİ İSTİSNASI GETİRİLMESİ ÇALIŞANLARIN ÜCRETLERİNDE ARTIŞ SAĞLAYACAK MI?
Sistem aynı kalsaydı 2022 yılı asgari ücretinden 638 TL gelir vergisi, 38 TL damga vergisi olmak üzere 676 TL kesilecekti. AGİ yoluyla bekâr işçiye 375 TL, eşi çalışmayan 3 çocuklu işçiye 638 TL iade edilecekti. Asgari ücretten gelir vergisi ve damga vergisi kaldırıldığı için devlet her çalışan için aylık 676 TL’lik vergiden vazgeçmiş oldu. Böylece çalışanlar gelecek yıl aylık bazda 38 TL ile 301 TL arasında değişen avantaj elde edecekler. Devlet 2021 yılı asgari ücretinde ise sadece üç çocuklu çalışanlar için 456 liralık vergiden vazgeçti. Bekâr asgari ücretlide vazgeçilen vergi tutarı ise 268 TL'de kaldı.