Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 14 Mayıs 2023 genel seçimleri öncesinde başlattığı seçim ekonomisi çerçevesinde döviz talebi yaratacak tüm girişimlere kısıtlamalar getirmişti.
Bankalara peş peşe gönderilen talimatlarla dolar ve altın alımını teşvik eden uygulamalara yönelik önlemler alınırken, en radikal adım TCMB'nin bankalardan al-sat işlemlerindeki makas aralığını genişletmelerini istemesi oldu.
MERKEZ BANKASI'NDAN BANKALARA DÖVİZ VE ALTIN TALİMATI
Bu adım sonucunda döviz veya altın almak isteyen milyonlarca banka müşterisi, daha alım aşamasında zarar etmeyi kabul etmek zorunda kalırken, geçen 1 yılı aşkın sürede yeni ekonomi yönetimi ile piyasalarda büyük bir dönüşüm yaşandı.
14 Mayıs seçimleri öncesinde Türkiye'de görülen 'ikili kur' durumu, 31 Mart sonrası tersine dönerken, döviz ve altın piyasalarının kalbi olan Kapalıçarşı'da yıllar sonra bir ilk gerçekleşti. Merkez Bankası'nın gösterge kuru, fiziki satışın üzerine çıkarken, dolaşımdaki altın ve döviz fiyatları gösterge kurdan daha ucuz hale geldi.
Bu gelişmelere rağmen, bankalar döviz veya altın alım-satımı yapacak müşterilere yönelik kabul edilemez makas aralıklarını korumaya devam ediyor. 31 Mart sonrası değişen ekonomi anlayışıyla birlikte yabancı sermayenin Türkiye'ye yönelmesi, Türk lirasının reel değer kazanmasını sağladı.
BAYRAM SONRASI DEĞİŞECEK
Bayram sonrası piyasalarda döviz ve altına olan talep keskin bir şekilde düşerken, Merkez Bankası bu önlemlerin gereksiz hale geldiğini belirterek bankalara makas aralıklarını piyasa normallerine çekmeleri talimatını verecek.
Yaklaşık 70 günde net döviz pozisyonunu artıya geçiren ve 75 milyar doların üzerinde alım yapan TCMB, 2024 yılının sonuna kadar Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarını sona erdirme hedefi doğrultusunda döviz rezervlerini artırmaya devam edecek.
KKM'den çıkan paranın yeniden döviz tevdiat hesaplarına dönmesini engellemek için, önceki yılların aksine döviz alım-satım makasları yerine yüksek TL mevduat faizlerine güvenilecek.
Türk lirasının reel olarak değerlenmeye devam edeceğine dair uluslararası finans kuruluşlarının raporlarının ardından, birçok yatırımcı ve şirket KKM'den çıkarak birikimlerini TL mevduatlarına yönlendirdi. TCMB, bu eğilimin devam etmesini beklediğini belirterek, piyasa koşullarına aykırı tedbirlerden kaçınacağını ifade etti.