Ekonomik kriz ve gelir adaletsizliği nedeniyle çalışanların büyük kısmı asgari ücret ile geçinirken, 2023 yılında yapılacak zam öncesi tartışmalar da alevlendi.
Enflasyon resmi rakamlarla dahi yüzde 90 seviyesine yaklaşırken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin''in yaptırdıkları anket sonucunda paylaştığı rakam kamuoyunda tepki ile karşılandı.
Konuya ilişkin köşesinde bir yazı kaleme alan Birgün Gazetesi yazarı ve ekonomist Yalçın Karatepe, yazısında, "Ankete katılan işçilerin asgari ücret beklentisi 7 bin 536 lira imiş. Kasım ayı açlık sınırının bile altında olan bu tutarda bir asgari ücret beklentisi içerisinde olmak, işçilerin çaresizliklerinin bir ifadesi olarak yorumlanabilir." ifadelerini kullandı.
Karatepe''nin yazısından ilgili bölüm şöyle:
Asgari ücret tespit komisyonu işçi ve işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşuyor. Ay sonuna kadar değişik tarihlerde yapılacak olan toplantıların ilki bu hafta Çarşamba günü gerçekleşti. İşçi temsilcisi olarak toplantıya katılan Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ilk toplantı öncesi yaptığı açıklamada pazarlığa 7 bin 785 liradan başlayacaklarını ifade etti. Öncelikle bu rakamın Türk-İş tarafından açıklanan Kasım ayı açlık sınırı olduğunu ifade etmek isterim. Henüz Aralık ayı “açlık sınırı” verisi açıklanmamışken pazarlığa bu seviyeden başlayacaklarını açıklamış olmaları aslında “sıkı” bir pazarlık süreci olmayacağının, nihayetinde son karar vericinin Cumhurbaşkanı Erdoğan olduğunun da bir ifadesidir.
Eğer Aralık ayında Kasım ayı enflasyonuna benzer bir veri ile karşılaşacak olursak, 7 bin 785 lira olan açlık sınırının Aralık sonu itibariyle 8 bin 235 liraya ulaşması beklenir. Madem “açlık sınırından” bahsediyoruz, gıda fiyatlarındaki aylık artış oranını(Kasım yüzde 5,75) dikkate almak lazım. Hal böyle iken Ocak ayından itibaren uygulanacak olan yeni asgari ücret için pazarlığı 7 bin 785 liradan başlamak nasıl açıklanabilir? Üstelik bu rakam bile insanca yaşamak için gereken bir gelir düzeyine değil, açlığa işaret etmektedir.
Dikkat ederseniz ben bile hesaplama yaparken sadece gıda harcamalarını dikkate almışım. Oysa “Asgari Ücret Yönetmeliği’nin” 4/d maddesi asgari ücreti; “İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret” olarak tanımlıyor. Demek ki neymiş? Asgari ücret sadece karın doyurmak için değil, kişinin hayatın olan akışı içinde yaptığı diğer tüm harcamaları da karşılayacak düzeyde olması gerekir.
Ay sonu geldiğinde kameralar karşısına geçip 8.200 lira civarında bir asgari ücret açıklanacak ve bunun ne kadar büyük bir başarı olduğu anlatılacak diye tahmin ediyorum.
Oysa biz biliyoruz ki bu tutarda açıklanacak bir asgari ücret şubat ayında çalışanın eline geçtiğinde, bir ailenin açlık sınırının altında ücret almaya devam ettiği gerçeğinin değişmediğini gösterecektir.