Türkiye''nin içerisine düştüğü faiz / kur sarmalı devam ediyor. AKP''li Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın neredeyse tüm ekonomistlerin tavsiyelerine karşı çıkarak gittiği faiz indirimi vatandaşa zam ve enflasyon olarak yansıdı. Faizleri yüzde 20 seviyesinden kademeli olarak yüzde 14 seviyesine çeken hükümet, ülkede bir kur şoku yaşanmasına ve dolar / TL kurunun 18 lirayı aşmasına neden olmuştu.
BANKALARDAN FAİZ ARTIŞI KARARI
Erdoğan''ın düşük faiz politikasına karşın reel piyasadaki faizlerde ise artış devem ediyor. Paraanaliz''de yer alan habere göre, bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 13 Mayıs haftasında bir önceki haftaya göre 9 baz puan artışla %15,46 olurken dolar mevduat faizi 28 baz puan artışla %1,22 ve Euro mevduat faizi 18 baz puan artışla %0,63 oldu.
TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 121 baz puan artışla %22,98 oldu. TL bazlı konut kredi faizleri 22 baz puan artışla %18,55; taşıt kredi faizleri 140 baz puan azalışla %23,61 ve ihtiyaç kredi faizleri 29 baz puan azalışla %28,09 olarak gerçekleşti.
Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 8 baz puan artışla %5,13 olurken Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 9 baz puan azalışla %3,18 oldu.
Ticari kredilere uygulanan mevduat spreadi TL için %7,52 olurken Dolar ve Euro için sırasıyla %3,91 ve %2,55 oldu. TL ticari kredilerdeki mevduat spreadi dolar ve Euro kredilere uygulanan spreadin yukarısında seyretmeye devam ediyor.
2018 Ağustos ayı sonrasında hızla tırmanışa geçen kredi ve mevduat faizleri 2019 Temmuz ayından itibaren TCMB’nin faiz indirimleriyle beraber düşüş trendine girmiştir. Covid-19 tedbirleri kapsamında başlatılan genişleyici politikalar yeni normale dönüşle beraber kademeli olarak sıkılaştırılmaya başlanmış ve TL faizlerde yukarı yönlü bir hareket olmuştur. TCMB, kurdan gelen baskıları hafifletmek ve ekonomi üzerinde döviz kurunun yarattığı daraltıcı etkiyi azaltmak amacı ile gösterge faizini artırmaktadır.
Faizlerin yüksek olduğu dönemlerde bankaların kredilere uyguladıkları faiz oranının mevduata uyguladıkları faiz oranıyla farkı yükselmektedir. Bir başka deyişle kredi/mevduat spreadi faizlerin yüksek olduğu dönemlerde yükselmektedir. BMD bu durumu bankaların faiz artışlarını mevduattan önce kredilere yansıttıkları şeklinde yorumluyor.