ÖZEL HABER/ GÜNBOYU/ ESMA KARAYEL
Tektonik hareketlerin bir süredir etkisini göstermediği büyük deprem uyarılarında ismi geçmeyen Karadeniz Bölgesi, 3 felaketi içinde barındırıyor.
Hem deprem hem tsunami hem de volkanik patlamaların merkezi olabilecek potansiyele sahip olan bölgeye ilişkin bilinmeyen riskleri Deprem Araştırmacısı Baturhan Öğüt, Günboyu’na tek tek açıkladı.
Karadeniz’deki en büyük risk ne? Kaç büyüklüğünde deprem meydana gelebilir? Hem yeri hem denizi sarsacak denizaltı volkanları nerede? Baturhan Öğüt, Günboyu’nun sorularını yanıtladı. İşte tüm detaylar…
6 ŞUBAT’IN ARDINDAN İSTANBUL DIŞINDA KARADENİZ’DE DEPREM İÇİN RİSK OLUŞTURUYOR DENİLDİ. SİZCE DE KARADENİZ’DE RİSK VAR MI?
Karadeniz’de şöyle bir durum var. Karadeniz iki havzadan oluşur. Doğu ve Batı Karadeniz, ortada da Karadeniz sırtı var. Bu sırtta ters bindirme fayları mevcut. 1200 metre uzunluğundaki bu faylar Gürcistan’dan başlar İstanbul’da Çatalca sahillerine kadar uzanır. Bu fayın en uzun segmenti bundan 1400 yıl önce kırıldı. Trakya’da denizin anormal seviyelere geldiği meşhur depremin sebebi de Batı Karadeniz depremidir.
KARADENİZ’DE EN RİSKLİ YER NERESİ?
Batı Karadeniz Istıranca fay zonunda 1.490 yıldır suskun ve kırılmayı bekleyen bir segment var. Burası Shabla bölgesi. 2014 yılında bu bölgede 8 büyüklüğünde bir depremin simülasyonu yapıldı. Bu deprem Karadeniz’de nelere sebep olur diye bakıldı. Etkisinin büyük olabileceği ortaya çıktı.
KARADENİZ’DE OLASI BİR DEPREMDE TSUNAMİ OLUŞABİLİR Mİ? NEREYE KADAR İLERLER?
Karadeniz tarihsel açıdan 22 ayrı tsunamiye ev sahipliği yaptı. 1500 yılından bu yana sessiz olan Kırım Fayı 1927’de 6,7’lik deprem yaratmıştı. Depremin ardından Karadeniz kıyılarına 3 saatte tsunami dalgaları vurmuştu. 2008 yılında da sabah başlayan ve öğlen saat 4’e kadar devam eden dalgaların boyu 3,5 metreyi aşmıştı. Bu tsunami denizaltındaki heyelan sonrası meydana gelmişti.
DENİZE KIYISI OLAN KENTLERDE HER DEPREM TSUNAMİ OLUŞTURUR MU?
Tsunami olması için denizin altında ya heyelan olması lazım ya da 6 ve 7 büyüklüğünde bir deprem olması lazım. 5 büyüklüğünde bir deprem tsunami yapmaz yapsa da etkili olmaz.
KARADENİZ’DE GİZLİ TEHLİKE: DENİZALTI VOLKANLARI!
Karadeniz içinde 11 tane denizaltı volkanımız var bizim. Muhtemelen bunu ilk kez duydunuz. Bunun bir tanesi de Sinop açıklarında. Bu volkanlar gelecekte aktif gelebilecek volkanlar. Özellikle Batı Karadeniz havzasında bulunan bu volkanların aktifliklerini biz takip ediyoruz. Buralar patlarsa ki tarihsel kayıtlarda Karadeniz’de bir takım patlamalar yaşanmış bölgede çiftçiler tarafından da gözlemlenmişti.
“O FAY KIRILIRSA ERCİYES PATLAYABİLİR”
Volkanik patlama olduğunda da deprem olabilir, bir takım örneklerini gördük. 1840 yılında Ağrı Dağı’nda 7,5 büyüklüğünde bir deprem yaşandı ve ardından Ağrı Dağı patladı. Türkiye’de konuşulmuyor ama şöyle bir olasılık da var. Erciyes Dağı’nı ortadan ikiye kesen bir Erciyes fayımız var. Burada 50 cm’lik bir yıpranma var. Diyelim ki bu fay boydan boya kırıldı. O zaman Erciyes patlayabilir. Geçmiş olaylarda örneklerini gördük.