"spaceMIRA" olarak bilinen minyatürleştirilmiş "In Vivo Robotik Asistan", ABD'deki yaklaşık 400 kilometre aşağıda bulunan cerrahlar tarafından uzaktan kumanda edildi. Cerrahlar, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki laboratuvarda simüle edilmiş doku üzerinde çeşitli operasyonlar gerçekleştirdi.
Bu önemli kilometre taşı, uzun vadeli insanlı uzay yolculukları için acil durumlarda kullanılabilecek teknoloji geliştirmenin yanı sıra, Dünya'nın uzak bölgelerine cerrahi hizmet sağlanması potansiyelini de beraberinde getiriyor.
ABD'nin uzayın derinliklerine keşif yapma hedefi, yıllar sürebilecek uzun uzay yolculuklarını içeriyor. NASA'ya göre, Mars'a gidiş-dönüş yolculuğunun tamamlanması yaklaşık iki yıl sürebilir. Bu nedenle, uzaktan kumanda edilebilen cerrahi robotlar gibi teknolojiler, uzay misyonlarının başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesinde kritik bir rol oynayabilir.
UZAYDA AMELİYET YAPMAK İÇİN TASARLANDI
Uzayda ameliyat yapması için tasarlanan araç, sadece 0,9 kilogram ağırlığındaki mikro boyuttaki kompakt tasarımıyla dikkat çekiyor, bu da onu uzay yolculuğuna uygun hafif bir alet haline getiriyor.
Ameliyatı gerçekleştirmek için cihazın bir kısmı vücuda yerleştiriliyor. Cihaz, insan hareketlerini taklit etmek için iki kolu kullanıyor.
Bu, Dünya'daki cerrahlara daha küçük eller ve gözler veriyor ve "minimal invaziv" olarak adlandırılan birçok işlemi gerçekleştirmelerine olanak tanıyor.
SpaceMIRA, 30 Ocak'ta Florida'nın Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonundan SpaceX Falcon 9 roketiyle yola çıktı ve 1 Şubat'ta uzay istasyonuna ulaştı.
UZAKTAN AMELİYAT NASIL GERÇEKLEŞTİ?
Uluslararası Uzay İstasyonu'nda gerçekleşen ameliyat denemesinde, lastik bantlarla simüle edilmiş dokuyu robot bir eliyle kontrol etti ve diğer eliyle dokuya kesik attı.
Toplam altı cerrah, robotla uzaktan testler gerçekleştirdi ve cerrahların "doğru doku parçasını basınç altında kesmeyi başardıkları" operasyon başarılı kabul edildi.
Uzayda bir robotu Dünya'dan kontrol etmeye çalışırken karşılaşılan zorluklardan biri, komutun gönderilmesi ile robotun onu alması arasındaki zaman farkıdır.
Denemeye katılan cerrahlar, gecikmenin yaklaşık olarak saniyenin 0,85'i olduğunu belirtti.
Ameliyat sırasında beş saniye, uzayda sonsuzluk kadar uzun bir süre olabilir ve hatta yarım saniye bile önemli olabilir. Ancak gecikmeye rağmen, cerrahların görevleri başarıyla tamamladığı açıklandı.
Nebraska Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre elde edilen bulgular, Dünya üzerindeki cerrahi seçeneklerin genişletilmesi açısından önemli olabilir, özellikle kırsal alanlar veya askeri savaş alanları gibi ulaşılması zor bölgelerde.