Kahramanmaraş''ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki deplerin maddi yönüyle en büyük etkileri Borsa İstanbul''da yaşandı. Özellikle deprem bölgesindeki küçük yatırımcı günler içerisinde milyar dolarlar kaybederken, SPK, depremin ancak 3. gününde işlemleri durdurma kararı aldı.
Bu sürede yaşanan sert düşüşler, bir haftalık aranın ardından alınan ilave tedbirlerle geri kazanılırken, borsada parası olan vatandaşlar ise adeta sudan çıkmış balığa döndü. Birkaç saat içerisinde tavan yapan hisselerin, birkaç dakika sonra tepetaklak olması Borsa İstanbul''daki öngörülebilirliği azaltırken, yatırımcının imdadına Dünya gazetesi yazarı Ufuk Korcan koştu.
Korcan, "Borsada defansa geçme zamanı" başlıklı yazısı ile büyük ya da küçük fark etmeksizin hisse sahibi tüm vatandaşları bu tavsiyelere uymaya davet etti. İşte Korcan''ın köşe yazısından öne çıkanlar...
Uzmanlar, borsada yatırımcıları temkinli olmaları konusunda uyarıyor. Yön netleşene kadar ‘bekle-gör’ stratejisi en doğru karar olur.
Deprem felaketinin ardından borsa bir dizi önlemin ardından geçtiğimiz hafta yeniden işleme açıldı. Felaketin ilk iki günü piyasanın açık olmasıyla ilgili tartışmalar sürerken özellikle Bireysel Emeklilik Fonları’nda (BES) devlet katkısı olanlarda hisse payının yüzde 10’dan yüzde 30’a yükseltilmesi başka bir tartışmaya neden oldu. Bazı uzmanlar, borsanın kararlarla yükseltilmeye çalışılmasının geçici olacağını savunurken bazıları piyasaya derinlik kazandırması gerekçesiyle kararı olumlu karşıladı. Yeni tedbirler arasında pay piyasasında emir işlem oranının 15:1’den 5:1’e düşürülmesi ve pay piyasasında emir işlem oranı eşik değer aşım ücretinin 0,03 kuruştan 0,25 kuruşa yükseltilmesi de yer aldı. Bu karar algoritmik işlemlerin bir miktar azaltılmasına yönelik yorumlanmıştı. Hisse geri alımlarında stopajın sınırlandırılmasının ardından çok sayıda şirket hisse geri yapacağını açıklamıştı.
YÜKSELİŞ İÇİN KRİTİK SEVİYE
Bu önlemlerin ardından çarşamba günü işlemlerin başladığı Borsa İstanbul, ilk gün resmen tavan oldu. 4505 puandan açılan BIST 100 Endeksi, perşembe günü 5320 puana kadar çıktı. Ancak alımların devamı gelmedi ve haftayı 5027 puandan tamamladı. Endeksin haftalık bazdaki grafikte haftayı 5 bin puanın üzerinde tamamlaması teknik açıdan kısmen olumlu. Ancak bunu sağlamlaştırabilmesi için ilk aşamada bu hafta için direnç noktası 5 bin 385 puanın üzerine çıkması ve bu nokta üzerinde hacimli kapanışlar yapması şart. Bu gerçekleşirse hem tekrar yükseliş trendinin hem de 2 Ocak 2023 haftasında başlattığı düşüş trendinin üzerine çıkmış olacak. Olumlu olarak adlandırabileceğimiz bu senaryonun gerçekleşmesi endekste kademeli olarak da olsa 5 bin 572 puan direncinin test edilmesini sağlayabilir.
TEMKİNLİ OLUNMALI
Ancak özellikle 5 bin 385 puanın kırılamaması durumunda temkinli olmakta fayda var. Böyle bir senaryoda da yeniden 4 bin 470 puanlı seviyelerin test edilme riskinin olduğu unutulmamalı. Haftalık grafikte indikatörlerin hala pozitif yönde sinyal üretmemesi aşağı yönlü riskler konusunda temkinli olunması gerektiğini gösteriyor. Dolayısıyla borsa mevcut seviyeler itibarıyla oldukça kritik bir bölgede. Uzmanlar, yatırımcıları dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Bir süre yeni pozisyon açmak yerine “bekle-gör” moduna geçilebilir. Hatta portföylerde bulunacak bir miktar nakdin, olası fırsatlarda hareket alanı yarabileceğine dikkat çekiliyor.
BORSADA ŞARJA DÜŞMÜŞÜM!
Sohbet ettiğim bir borsacı dostum başından geçen çok ilginç bir hikayeyi anlattı. Borsada işlem yapan bir tanıdığının kendisine ‘borsada şarja düştüm’ dediğini söyledi. Aslında söylemek istediği kredi işlemleri nedeniyle kendisine gelen ‘margin call’ uyarısı. Bir yatırımcı parasının tümünü işlem yapar ve zarara uğramışsa bulunduğu pozisyonu koruyabilmesi için belirlenen en düşük marjın altında kalmış demektir. Yatırımcının kullandığı aracı kurum bu durumda yatırımcıya marjı tamamlaması ile ilgili bir çağrıda bulunur. Bu durumda yatırımcı ya hesabına para gönderir ya da aracı kurum müşterisi adına tasfiye ve satış işlemi yapabilir. Bu örnek aslında finansal okuryazarlığın ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor.
KREDİLİ İŞLEM FİNDEKSE GÖRE YAPILSIN
Borsada kredi işlemler tutarı son dönemde oldukça artmış durumda. Özellikle borsa ile yeni tanışmış yatırımcıların yüksek kredi tutarları ile işlem yapması hem piyasa hem de yatırımcılar açısından risk teşkil ediyor. Borsada dalga boylarının büyük olmasının nedenlerin biri olarak da yüksek hacimli krediler gösteriliyor. Bireysel kredi kullanımında uygulanan findeks benzeri bir düzenlemenin borsadaki kredili işlemler için de kullanılabilir. Yani yatırımcılara notuna göre kredi kullandırılabilir. Mali yeterliliğin dışında piyasa tecrübesi de yine not üzerinde etkili olabilir.