Çalışma süresiyle ilgili dikkat çeken rapor: Bu şekilde ek istihdam yaratılabilir

Ömer Ünal tarafından kaleme alınan "Türkiye’de Çalışma Saatleri - İşsizlik İlişkisi Üzerine Değerlendirme" raporu, İVME Hareketi tarafından yayımlandı.

Raporda, Türkiye'deki mevcut düşük ücret politikası, yüksek hane borçları ve kalıcı işsizlik sorunlarıyla birlikte, mevcut yasal çalışma sürelerinin aşılmasıyla çalışmanın norm haline geldiği ve neoliberal kalkınma politikalarının işsizlik sorununu çözmek yerine daha da yoğunlaştığı belirlendi.

YÜZDE 20 KESİM HAFTADA 60 SAATTEN FAZLA ÇALIŞIYOR

1980'li yıllardan bu yana Türkiye'nin en önemli sosyo-ekonomik sorunu olan işsizliğin, son 20 yılda uygulanan neoliberal kalkınma politikasıyla daha da kalıcı hale geldiği vurgulandı. Rapora göre, bu durumun düzeltilmesi için önerilen önlemler arasında yasal çalışma saatlerinin denetimlerinin artırılması ve çalışma sürelerinin kısaltılması gerektiği belirtildi.

OECD verilerine göre, Türkiye'deki çalışanların %20'si haftada 60 saatten fazla çalışılıyor. Eurostat'a göre ise Türkiye'de ortalama çalışma süresi haftada 48.3 saat olarak açıklandıç.

Türkiye, hem haftalık çalışma süresi uzunluğu hem de haftada 49 saatten fazla çalışan sayısı açısından 163 ülke arasında 21. sırada yer alıyor.

2 MİLYON EK İŞGÜCÜNE İHTİYAÇ DOĞABİLİR

Rapordaki hesaplamalara göre, mevcut süreçte çalışma saatlerinin azaltılması, haftalık yasal çalışma süresinin %5 ila %7 arasında düşürülmesi durumunda, 1 ila 2 milyon arasında ek işgücüne duyulan ihtiyaç ortaya çıkacaktır.

Raporun öne çıkardığı önemli bulgular arasında, Türkiye'de yasal düzenlemelere rağmen haftalık çalışma saatlerine uyulmaması da bulunuyor. OECD verilerine göre, Türkiye'deki çalışanların %20'si haftada 60 saatten fazla çalışırken, %30'u haftada 50 saatten fazla çalışıyor.

45 SAATE ÇIKARSA...

Ömer Ünal'ın çalışmasına göre, Türkiye'de çalışma saatlerinin kademeli olarak azaltılmasının ardından ortaya çıkacak gerekli işgücü, 3 farklı veriye göre değerlendirilmiş ve şu hesaplamalar yapıldı:

TÜİK verilerine göre SGK 4A kapsamında haftada 45 saat çalışan 16 milyon 852 bin 877 kişinin haftada 42,5 saat çalışma gerçekleştirmesi durumunda, mevcut işgücüne ek olarak 991 bin 345 kişi daha gerekmekte.

OECD verilerine göre haftada 60 saatten fazla çalışan işgücünün yasal çalışma süresi olan 45 saate çekilmesiyle birlikte, 1 milyon 123 bin 525 yeni çalışana ihtiyaç doğmakta.

Eurostat verilerine göre haftada ortalama 48,3 olan çalışma süresinin işgücünün yasal çalışma süresi olan 45 saate çekilmesi durumunda, ek olarak 1 milyon 235 bin 877 çalışana ihtiyaç duyulmaktadır.

İŞSİZLİK ORANI DEĞİŞMEDİ

Rapordaki bazı istatistiklere göre, 2000-2023 yılları arasında küresel ölçekte istihdam oranlarında sayısal bir artış yaşanmasına rağmen, istihdama katılımda yüzde 3.6'lık bir düşüş gözlemlendi.

Bu düşüşe rağmen, 2000 ve 2023 yıllarındaki küresel işsizlik oranının yüzde 5,8 seviyesinde sabit kalması, küresel ölçekte işgücüne katılım oranının azalmasına rağmen işsizlik oranının değişmeyerek seyrettiğini gösterdi. Aynı zamanda, 2000 yılından günümüze kadar olan süreç incelendiğinde, TÜİK verilerine göre, işsizlik oranının 2000 yılında yüzde 6,5 iken 2022 yılında yüzde 10'a yükseldiği tespit edildi.

GREV HAKKI ENGELLENİYOR

Raporda ortaya konan bulgular şu şekilde:

Temmuz 2023 itibariyle SGK'ya kayıtlı işçilerin %14.76'sının sendika üyesi olduğu Türkiye'de, sendikalaşma, toplu sözleşme ve grev haklarına yönelik bürokratik engeller oldukça yaygındır.

Aynı dönemde, 2012-2022 yılları arasında 41.320 işçi grev hakkını kullanabilirken, 177 bin işçinin grev hakkı, 'milli güvenliği etkilediği' iddiasıyla 'grev ertelemesi' adı altında sonlandırılmıştır.

Türkiye'de işveren ve sermaye grupları, zaman içinde iş hukuku ve sosyal güvenlik gibi çalışma yaşamını ilgilendiren birçok düzenlemeyi kendi çıkarları doğrultusunda değiştirmekte ve şekillendirmektedir.