Emekliler için devlet birden fazla maaş alma imkanı sunuyor. Eşi, anne ya da babası vefat eden kadınlara Sosyal güvenlik mevzuatıö gereğince özel imkanlar sağlanıyor. Vefat eden eşin hangi sigorta türüne (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) bağlı çalıştığına bakılmadan sigortalının geride kalan eşine maaş bağlanıyor. Kadın bekarsa bağlanan maaş yetim maaşı oluyor. Bu maaşın bağlanabilmesi için memur ya da Bağkur’lu sigortalı eşin Ekim 2008’den sonra vefatı halinde en az 1800 gün prim ödemiş olması gerekiyor. Ekim 2008’den sonra vefat eden sigortalının SSK’lı olması halinde, 5 yıldan beri sigortası bulunması ve en az 900 gün prim ödemiş olması şartı aranıyor. Peki, SGK, SSK ve BAĞ-KUR çoklu maaş nedir, alma şartları nelerdir? İşte konuyla ilgili tüm merak edilenler...
ÇİFT MAAŞ İMKANI
Kadının kendi sigortalılığı nedeniyle emekli maaşı alıyor olması dul maaşına engel değil. Çift maaşta iki önemli ayrıntı var.
- İlki; ister eş olsun ister anne ve baba, vefat eden sigortalı kişilerin 1 Ekim 2008’den önce mi sonra mı vefat ettiği.
- Diğeri ise sigorta statüleri. Yani SSK’lı mı Bağkur’lu mu Emekli Sandığı’na mı tabi olup olmadıkları konusu bu noktada önem teşkil ediyor. Kendi çalışmasından dolayı SSK emeklisi olarak maaş alırken, vefat eden Bağkur emeklisi kocasının ölümünden sonra dul aylığı alan kadın, Emekli Sandığı’ndan (memurluktan) emekli olmuş babasının vefatından sonra yetim aylığı da alabiliyor. Bu durumda üç maaş bağlanmış oluyor.
ÖLÜM AYLIĞI
Ölüm aylığı alabilecek olan kişiler vefat eden sigortalıya yakınlık durumuna göre belirlemektedir.
Vefat eden sigortalının:
- Eşine,
- Çocuklarına,
- Anne ve babasına ölüm aylığı bağlanmaktadır.
DUL VE YETİM AYILIĞI ALMA ŞARTLARI NELERDİR?
Eşi vefat eden eşlere maaşın %50''i ile %75''i arasında ek maaş ödenmektedir. Söz konusu ücret yine kişilerin emeklilik türüne göre değişiklik göstermektedir.
Bu kapsamda hayatını kaybeden eş
- Bağ-Kur emeklisi olduğunda maaşın %50''si,
- Memur emeklisi olduğunda da maaşın %75''i kadar aylık verilmektedir.
EŞ VEFATI MAAŞININ ŞARTLARI
Eşin hayatını kaybetmesi durumunda kadınlara verilen aylıkla ilgili bazı şartlar gerekiyor. Bu şartlar şöyledir:
- Hayatını kaybeden eşin BAĞ-KUR''dan emekli olması,
- Babanın hayatını kaybetmesi üzerine verilen maaşlarda da emeklilik türü dikkate alınmaktadır.
DUL MAAŞINI KİMLER ALABİLİR?
Dul maaşı olarak bilinen ölüm aylığı genel olarak kadınlara ödenen bir para gibi algılanıyor. Oysa uygulamaya bakıldığında bir cinsiyet ayrımı yapılmıyor. Eşi vefat eden erkekler de dul maaşı alabiliyor. Üstelik kocanın çalışıyor ya da emekli olmasına da bakılmıyor. Aylığın kesilmesine sebep olan tek değişiklik ise ikinci bir evlilik. Koca evlenmediği sürece eşinin maaşını alabiliyor.
Ölüm aylığı alabilmek için ölen eşin en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin bildirilmiş olması şartı var. SGK''lı olanların en az 5 yıl sigortası ve 900 gün primi varsa yine maaş bağlanıyor. Eşin çalışıyor olması ya da emekli olması durumunda aylıkta belli kesintiler yapılıyor. Örneğin çalışmayan ya da emekli olmayan koca ölen eşinin maaşının yüzde 75''ini alırken, çalışıyorsa yüzde 50''sini alıyor. Yine maaş alabilecek durumda çocuklar varsa ödenecek para belli oranlarda bunlar arasında pay edilebiliyor. Burada eş olarak tamamen nikahlı evlilikler kast ediliyor. Birlikte yaşamak ya da dini nikahlı olmak, çocuklar olsa dahi ölüm aylığı bağlanmasında dikkate alınmıyor.
Erkek, SGK ve Bağkur kapsamında çalışıyorsa veya emekliyse ölen eşin aylığının yüzde 50''sini dul aylığı olarak alabiliyor. Erkek sigortalı çalışmıyor ve Bağkurlu da değilse ölen eşinin aylığının yüzde 75''ini alıyor. Ölen eş Emekli Sandığı''na tabi ise ve erkek de memur veya memur emeklisiyse bu durumda erkek ölen eşinin aylığının yüzde 50''sini alıyor. Bu hakkın elde edilebilmesi için ölen eşin en az 5 yıllık memuriyeti olması gerekiyor.