MEHMET AKGÜN-ANKARA
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Üyesi Olgun Sakarya, elektrik enerjisinin hayatın her alanında etkili olduğunu belirterek gelen zamların her türlü mal ve hizmet üretimini olumsuz etkilediğini söyledi. Özel sektörün kamu yararından daha çok kâr etmeyi öncelediğini anlatan Sakarya “Merkezi bir planlama anlayışı içerisinde özellikle elektrik dağıtım alanının mutlaka kamusal alana çekilmesi gerekiyor. Üretim aşamasında da altyapının kamunun ağırlık kazanacağı şekilde yapılanması gerekli. Özel sektör para kazanmayı her zaman öncelikli olarak ele alır. Aksi takdirde bu zamlar, bu karanlık 2022 yılında da devam eder” dedi.
Elektriğe gelen zamlar A’dan Z’ye tüm tüketim mallarına yansıdı. Temel gıdalarda yüzde 8’den 1’e düşen KDV oranı da artan fiyatlara engel olamadı. Elektrik fiyatları düşmeden temel gıda ürünlerinde fiyatların değişmeyeceğini söyleyen Elektrik Mühendisleri Odası(EMO) Yönetim Kurulu Üyesi Olgun Sakarya, “Elektrik zamları tüm insanların yaşamını etkiledi. Elektrik enerjisi, sanayiden, turizme, ticaretten, tarıma ve konutlara kadar yaşamın her alanında vazgeçilmez bir kullanım aracı olduğu için gelen zamlar her türlü mal ve hizmet üretiminde önemli oranda bir etki yarattı. Zamlar geri çekilmediği sürece olumsuz etkide devam edecektir. Zamlar geri çekilmese bile hiç olmazsa KDV’de ciddi oranlarda indirime gidilmelidir” ifadelerini kullandı.
Elektrik enerjisinden alınan KDV’nin sıfırlanmasının gerektiğini belirten Sakarya, “Bu indirim meskenlerle birlikte tarımsal sulamada da yapılmalıdır. Tarımsal faaliyet gösteren çiftçilerimiz yaz, kış yediğimiz sebze ve meyvelerin üreticileridir. Bu indirim gelmezse üretimde ciddi anlamda güçlük yaşayacaklar. Yaşadıkları bu güçlükler de tarlalarını terk etmelerine yol açacak” diye konuştu.
Sakarya, yaşanan zorlukların elektrik enerjisinde bir kamusal hizmeti gerekli kıldığına dikkat çekti. Elektrik enerjisinin üretimiyle, iletimiyle, dağıtımıyla eş zamanlı bir faaliyetin mutlaka yürütülmesi gerektiğini söyleyen Sakarya şunları kaydetti: “Bu kadar parçalı bir yapıda faaliyetlerin eş zamanlı yürütülmesi, planlanması mümkün değil. Zaten plansız yapının getirdiği sorunları da yaşıyoruz. Merkezi bir planlama anlayışı içerisinde ve bütüncül bir yapıda özellikle dağıtım alanının ivedilikle kamusal alana çekilmesi gerekiyor. Üretimde de mutlaka, altyapı açısından kamunun ağırlık kazanacağı bir yapının göz önüne alınması gerekiyor. Aksi takdirde bu zamlar, bu karanlık 2022 yılında da devam eder. Başka türlü bir çözüm gözükmüyor.”
Özel şirketlerin elektrikte girdi maliyetlerini zam olarak yansıtmaya devam edeceğini belirten Sakarya, “Elektrik enerjisinin üretimi ve dağıtım ağırlığının özel sektörde olması durumunda, maliyetlerin karşılanmadığı her an zamlar ve elektrik kesintileri yaşanabilir. Özel sektöre bu anlamda laf edemeyiz çünkü onlarda girdi maliyetlerine göre artış yapıyorlar. Bu nedenle elektrik enerjisini özel sektörün kar alanı içinden çıkartıp, kamusal alana mutlaka döndürmemiz gerekiyor. Elektrik enerjisinin kamusal alanda yönetilmesi A’dan Z’ye her alana olumlu etki edecektir” dedi.
Elektrik enerjisinin kamulaştırılması siyasiler tarafından da dile getiriliyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın temel bir insan hakkı olması ve kamusal bir hizmet olması gereken elektrik hizmeti; dağıtımın özelleştirilmesinin ardından kâr-zarar denklemiyle hareket edilen, vatandaşları da müşteri olarak gören bir sisteme dönmüştür” dedi. Akın, “Özelleştirilmeye çalışılan TEİAŞ’ın benzer bir kâr-zarar sistemine dönüşmesi durumunda Türkiye genelinde benzer kesintilerin yaşanması olasıdır. TEİAŞ, dağıtım şirketleri gibi yatırımı keserse, önümüzdeki dönemde Türkiye tamamen karanlıkta kalabilir” uyarısını yaptı.
Memleket Partisi Sözcüsü Gaye Usluer, “Elektrik zamları geri çekilmelidir. Üretim ve dağıtım derhal kamulaştırılmalıdır” çağrısını yaptı.