Mehmet Akif ERDEM/ Günboyu
Kira ücretleri hızla yükselirken, ev sahipleri ve kiracılar arasındaki anlaşmazlıklar da büyüyor. Hükümet, yüzde 25 kira artışı sınırı getirmesine rağmen, bazı ev sahipleri yüksek kira artışlarına yönelerek yeni sözleşmeler imzalıyor. Kiracı ve ev sahibi arasındaki çatışmalar ise giderek şiddetleniyor. Ipsos'un araştırmasına göre, yüzde 25'ten fazla kira artışı isteğine maruz kalan kiracıların oranı bir yılda yüzde 51'den yüzde 69'a yükseldi. Oturulan ev ve çevreden duyulan memnuniyet azalmasına rağmen, 'Bütçeme uygun bir ev bulamama' endişesi, yüksek kira zamlarını kabul edenlerin sayısını artırıyor.
Ipsos Araştırma firmasının kiracılar ve ev sahipleri hakkında gerçekleştirdiği bir çalışma, geçtiğimiz yıl her iki kiracıdan birinin yüzde 25'ten fazla kira zammına tabi tutulduğunu, fakat bu yıl bu oranın her on kiracıdan yedisi olarak arttığını gösterdi.
Ipsos Araştırma şirketinin kiracılar ve ev sahipleri ile ilgili yaptığı araştırma, geçtiğimiz yıl her iki kiracıdan birinin yüzde 25'ten fazla kira artışına maruz kaldığını ortaya koydu. Ancak bu yıl, bu oranın her on kiracıdan yedisi olarak arttığını gösterdi.
Geçen yıl, resmi sınırlamadan daha yüksek kira artış talepleri ile karşılaşan kiracıların yaklaşık dörtte üçü, bu talepleri kabul etmek zorunda kaldı. Ancak bu yıl, benzer bir durumda olan neredeyse her on kiracıdan dokuzu, resmi sınırdan daha fazla olan kira artış talebini kabul etmek durumunda kaldı.
Yüzde 68'i kabul etmek zorunda kaldı çünkü...
Araştırmada öne çıkan bir diğer nokta ise, yasal sınırdan daha fazla kira artışı talebine maruz kalan kiracıların yaşadığı çaresizliktir. Ev sahiplerinin istediği kira artışını kabul etmek zorunda kalan kiracıların oranı, Haziran 2022'de yüzde 73 iken Temmuz 2023'te yüzde 86'ya yükseldi. Kabul etmeyenlerin oranı ise yüzde 27'den 14'e düştü.
Araştırma sonuçlarına göre, her 10 kiracıdan 9'u günümüzde taşınmak zorunda kalsalar dahi bütçelerine uygun bir ev bulamayacaklarını düşünüyor. Oturdukları semtten memnun olmayan kişilerin oranı bir yılda yüzde 25'ten yüzde 28'e yükselirken, oturdukları evden memnun olmayanların oranı ise yüzde 31'den yüzde 35'e yükseldi.
Araştırmada ortaya çıkan verilere göre, kiracıların yüzde 51'i kira bedellerinin gelirlerinden daha fazla arttığını bildirdi. Yapılan kira artışlarının kiracıların yarıdan fazlasının gelirini aştığı sonucu dikkat çekiyor. 2022'ye kıyasla bu oranda 4 puanlık bir artış gözlendi. "Son bir yılda kira ücretim gelirimden daha fazla yükseldi" diyenlerin oranı yüzde 47'den yüzde 51'e yükseldi. "Gelirim ve kira ücretim benzer bir oranda arttı" diyenlerin oranı ise yüzde 39'dan yüzde 35'e düştü.
Aynı zamanda, ev sahipleri eski kiracılar nedeniyle maddi kayba uğradıklarını düşünmektedir. "Kiralar sürekli olarak artarken mevcut kiracılar yüzünden maddi kayba uğruyorum" diyen ev sahiplerinin oranı, bir yılda yüzde 58'den yüzde 70'e yükselmiştir. Maddi kayba uğramadıklarını ifade edenlerin oranı ise yüzde 42'den yüzde 30'a gerilemiştir.