Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB), başını çektiği ekonomik politikaların faturası, Türk ekonomisine derin bir enflasyon ve hayat pahalılığı olarak geri dönerken, geçmiş yıllarda yapılan hatalı uygulamaların ardından yeni ekonomi yönetimi ayakları yere basan ve daha rasyonel bir yol haritası izlemeye devam ediyor.
HÜKÜMET DOLARDA REKOR ARTIŞI KABULLENDİ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın da iştirak ettiği basın toplantısı ile Türkiye Cumhuriyeti'nin 2024-2026 yılları arasını içeren Orta Vadeli Plan'ı (OVP) kamuoyuna duyuruldu.
Geçtiğimiz yıllarda Merkez Bankası eliyle dolar kuruna müdahale etmek için piyasalara yönelik yapılan arka kapı müdahalelerinin ardından yeni yönetim, dolar kurunu baskılayan yöntemlere başvurmayacağını ilan etmişti. Bu açıklamaların ardından gelen 750 baz puanlık faiz artırım kararıyla birlikte politika faizlerinin yüzde 25'e çıkarılması ve TCMB'nin yıl sonu için beklenen enflasyon seviyesinde ciddi bir artış göstermesi, kurum tarafından açıklanacak yıl sonu dolar kuru tahminleri için de merak uyandırmıştı.
DOLAR KURU 47.79 LİRA OLACAK
Her ay düzenli aralıklarla Piyasa Katılımcıları Anketi yayınlayan ve cari ay sonu ile cari yıl sonu için tahminlerde bulunan TCMB, bu kez hükümet ile danışıklı şekilde çok daha uzun bir projeksiyonda dolar kuru tahmininde bulundu.
Paylaşılan OVP'de 2023 yılı sonu için dolar kuru 30.40 TL şeklinde tahmin edilirken, 2024 yılı için 36,78, 2025 yılı için 43,93 ve 2026 yılı için dolar/TL paritesinde 47,79 liralık tahminlerde bulunuldu.
KKM FAKTÖRÜ HESABA KATILDI MI?
2021 yılının son çeyreğinde yaşanan kur krizine çözüm getirebilmek adına 21 Aralık 2021 tarihinde hayata geçirilen Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasındaki toplam paranın özellikle seçim süreci ve sonrasında yaşanan yükselişlerle birlikte 3 trilyon 368 milyar 652 milyon liraya ulaşması, uygulamanın sürdürülemez oluşu dikkate alındığında tasfiyenin ne gibi zorluklar getireceğinin tartışılmasına neden olmuştu.
20 Ağustos tarihinde yayınlanan Resmi Gazete'de Merkez Bankası, yayımladığı 4 tebliğ ile bankalara gerekli talimatları ileterek KKM için tasfiye sürecini resmen başlatırken, havuzdaki paranın 125 milyar dolar büyüklüğünde oluşu, bu paranın yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönelmesi halinde yeni bir kur krizine neden olabileceği şeklinde yorumlandı.
Yayımlanan yeni OVP öncesinde TCMB ve Hazine ve Maliye Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde, dolar kuru beklentisi için KKM'nin tasfiye planının konuşulup konuşulmadığı bilinmezken, ekonomistler söz konusu uygulamanın 2024 yılı içerisinde sonlandırılmasını tahmin ediyor.
BÜYÜME VE İŞSİZLİK RAKAMLARI BELLİ OLDU
OVP'de yalnızca dolar kuru tahminlerine yer verilmezken, gelecek 3 yıl için büyüme ve işsizlik gibi birçok alanda da varsayımlar yapıldı.
Türkiye'nin ekonomik büyümesi için 2023 yılında yüzde 4.4'lük bir beklenti açıklanırken, bu rakamları 2024 yılında yüzde 4, 2025 yılında yüzde 4.5 ve 2026 yılında yüzde 5'lik öngörüler takip etti.
İşsizlik rakamlarında ise tablo şu şekilde:
2023: Yüzde 10,1
2024: Yüzde 10,3
2025: Yüzde 9,9
2026: Yüzde 9
ENFLASYON 3 YIL SONRA TEK HANEYE İNECEK
Hükümet tarafından geçmiş dönemde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da benzer açıklamaları rehber alınarak enflasyonun 3 yıl içerisinde yeniden tek haneye indirildiği bir projeksiyon paylaşılırken, söz konusu tahminler ekonomist Mahfi Eğilmez tarafından "Gerçeği yansıtmıyor, olsa olsa temenni olur" ifadeleriyle yorumlandı.
İşte OVP'de yer alan enflasyon tahminler...
2023: Yüzde 65
2024: Yüzde 33
2025: Yüzde 15.2
2026: Yüzde 8.5
OVP'de yer alan diğer ekonomik veriler ve beklentiler ise şu şekilde...
BÜTÇE AÇIĞI
2023: 1,6 trilyon TL
2024: 2,65 trilyon TL
2025: 1,82 trilyon TL
2026: 1,82 trilyon TL
BÜTÇE DENGESİ/GSYH
2023: Yüzde -6,4
2024: Yüzde -6,4
2025: Yüzde -3,4
2026: Yüzde -2,9
MİLLİ GELİR
2023: 1,06 trilyon $
2024: 1,1 trilyon $
2025: 1,2 trilyon $
2026: 1,3 trilyon $
KİŞİ BAŞINA GELİR
2023: 12 bin 415 $
2024: 12 bin 875 $
2025: 13 bin 717 $
2026: 14 bin 855 $
CARİ İŞLEMLER AÇIĞI
2023: 42,5 milyar $
2024: 34,7 milyar $
2025: 31,7 milyar $
2026: 30 milyar $
CARİ DENGE/GSYH
2023: Yüzde -4
2024: Yüzde -3,1
2025: Yüzde -2,6
2026: Yüzde -2,3
$/TL TAHMİNİ (ORTALAMA)
2023: 23,9
2024: 36,8
2025: 43,9
2026: 47,8
İHRACAT
2023: 255 milyar $
2024: 267 milyar $
2025: 283,6 milyar $
2026: 302,2 milyar $
İTHALAT
2023: 367 milyar $
2024: 372,8 milyar $
2025: 388,9 milyar $
2026: 414 milyar $
TURİZM GELİRİ
2023: 55,6 milyar $
2024: 59,6 milyar $
2025: 64,7 milyar $
2026: 71,3 milyar $