Sinan ŞAHİN/ Günboyu
Sabah Gazetesi'nde Hazal Ateş'in haberine göre, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasından yararlanmak isteyen bazı vatandaşlar, başvurularını aynı anda üç farklı yöntemle yapmış durumda. Bu başvuru yöntemleri internet, posta yolu ve doğrudan SGK merkezlerini içeriyor. Ancak başvuru yapanların prim ödeme yılı ve süresi dolmadıkça başvuruları kabul edilmiyor. Ayrıca, SGK'ya olan borçların ödenmemesi halinde emeklilik işlemi gerçekleştirilemiyor.
Borçlar ödendikten sonra aylıklar bağlanmaktadır. Ancak işlemleri devam eden ve aylığı henüz bağlanmayan bazı EYT'liler, farklı kamu kurumlarında çalışmış olabilirler. Bu durum, farklı iller ve sosyal güvenlik merkezleri arasında yazışmaların ve dosyaların tespiti nedeniyle işlemlerin gecikmesine neden olabilmektedir.
Dosyalar bulunarak hizmetler birleştiriliyor, yazışmalar tamamlandıktan ve eksiklikler giderildikten sonra emekli aylıkları bağlanıyor. Dosyası veya başvurusuyla ilgili sorun yaşayan kişilerin SGK müdürlüklerine başvurması gerekmektedir.
EYT KAZANILMIŞ HAK
EYT yasasına göre, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar için yaş şartı olmadan emeklilik hakkı kazanılmış hak olarak kabul edilmektedir. Gerekli koşullar tamamlandığında, bu tarihten itibaren dilekçe verilerek emekli aylığı alınabilir.
Şu anki mevcut sistemde, EYT yasası kapsamında başvurulan aydan sonraki aybaşından itibaren aylıklar yatırılıyor. Koşulları tamamlayanların sayısıyla birlikte, önümüzdeki yıllarda toplamda 4.5 milyon EYT vatandaşının emeklilik hakkı kazanması beklenmektedir.
GSS BORCU ENGEL Mİ?
GSS (Genel Sağlık Sigortası) borcu bulunması, SSK (Sosyal Sigortalar Kurumu) ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalılara emekli aylığı bağlanmasına engel teşkil etmemektedir. Ancak Bağ-Kur kapsamında emekli aylığı bağlanacak sigortalıların GSS borcunu ödemesi gerekiyor. Kısmi ve yarı zamanlı çalışanlar için primler tamamlanabilecek.
SGK mevzuatına göre 2008'den sonra isteğe bağlı sigorta priminin sigortalılık süresine sayılması için 12 ay yatırılması gerekiyor. Emeklilik dilekçesi de borcun ödendiği tarihte geçerli olacağı için emekli aylığı, borcun ödendiği tarihi takip eden ayın başında yatırılmaktadır.
Başvurularda yurtdışı, doğum borçlanmasının eksik yapılması, Bağ-Kur tescili gibi sorunlar yaşanıyorsa, bu durumların düzeltilmesi için SGK müdürlüklerine başvurarak, uzmanlardan bizzat destek almak önemli bir adım olacaktır.
SÜRENİN DOLMASI GEREKİYOR
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) durumunda, çalışma süresi dolmadığı takdirde emeklilik aylığı bağlama işlemleri tamamlanmamaktadır. Örneğin, İşe 1999 yılında başlayan erkek çalışan emeklilik için gerekli süreyi gelecek yıl tamamlayabilecek . Ayrıca, Uzun vadeli sigortada başlangıç yaşının 18 olduğunu da unutmamak gerekiyor.
Bu yaştan önce sigortalı olanların 18 yaşından itibaren hesaplama yapması gerekiyor. EYT başvurusu ve aylık bağlamada SSK'lılar başı çekerken ikinci sırada Bağ-Kur'lular yer alıyor.
Emekli Sandığı mensubu memurların EYT'de ilgisinin düşük olduğu görülüyor. Bu yıl için emekliliğe hak kazanıp başvurmayanlar öğretmen, polis başta olmak üzere memurlardan oluşuyor.