Emekli maaşlarına ek zam düzenlemesinde kritik gelişme! Net zam oranı öncesi hiç hesapta olmayan problem ortaya çıktı

Aralık ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte, memur emeklileri toplu sözleşme gereği yüzde 15 zammın üzerine 2023 yılı temmuz-aralık döneminde oluşan enflasyon farkı eklenerek yüzde 49,25 oranında zam alacak. İşçi ve Bağ-Kur emeklileri ise geçen yılın ikinci altı aylık döneminde meydana gelen TÜFE artışı oranında yüzde 37,57 zam alacak.

Ancak emekli grupları arasındaki zam farkının ocak döneminde 11,7 puan olması, bu farkın giderilmesi talebini beraberinde getirdi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'a sunulan ve Kabine toplantısında değerlendirilmesi beklenen alternatif bir çalışma hazırladı.

Yeni düzenlemeyle ilgili hazırlıklar iki aşamadan oluşuyor. İlk aşamada, kök maaşı düşük olan ve 7 bin 500 liraya tamamlanan emekliler için nasıl bir adım atılacağı üzerinde duruluyor. En düşük emekli maaşı, 10 bin liranın biraz üzerine çıkarılarak 10 bin 250 lira gibi bir rakama yükseltildiğinde, bu kapsamdaki emekli sayısının 4 milyon 900 bin kişiden 5 milyon 200 bine yükseleceği hesaplanıyor.

Daha önce kamuoyunda gündeme gelen 11 bin 500 lira civarındaki en düşük emekli maaşının artırılması durumunda, emeklilerin yüzde 55'i "en düşük maaş alan" kategorisine girebilir.

Memur ve işçi-Bağ-Kur emeklileri arasındaki 11,7 puanlık zam farkının giderilmesi için hazırlanan plan, çeşitli alternatif adımlar içermektedir. Bu plan, ocak ayında iki grubun zam oranının eşitlenmesi halinde temmuz ayında işçi ve Bağ-Kur emeklileri lehine oluşabilecek 5,5 puanlık zam farkına dikkat çekiliyor.

Merkez Bankası'nın 2024 enflasyon projeksiyonlarının gerçekleşmesi ve ocak-haziran döneminde enflasyonun yüzde 24 olması durumunda, işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin yüzde 24, memur emeklilerinin ise yüzde 18,6 oranında temmuz ayı zammı alacakları öngörülüyor. Bu durumda, temmuz döneminde memur emeklileri aleyhine 5,4 puanlık bir fark ortaya çıkacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın alacağı nihai kararın, emekli maaşları için yeni bir düzenleme yapılmasına yönelik olması durumunda, memur emeklilerinin ocak ayındaki yüzde 49,25'lik zam oranının yanı sıra işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranının yüzde 44-45 olabileceği belirtiliyor. Böylece temmuz ayındaki 5,4 puanlık farkın dikkate alınarak adım atılmış olacak.

Başka bir formül, işçi ve Bağ-Kur emeklilerine 5 puan ek zam yaparak 7 bin 500 lira altındaki maaşları iyileştirmek olabilir. Böylece, 7 bin 500 lira altında maaşı olan yaklaşık 5 milyon emekli için zam oranının yüzde 49,25'e eşitlenebileceği belirtildi.

Ancak, bu formülün bütçe dengeleri ve enflasyon hedefine olumsuz etkisi olduğu, özellikle deprem hasarlarının giderilmesi ve EYT düzenlemesinin maliyetinin göz önüne alındığı vurgulanıyor.

Tüm bu formüllerle sağlanabilecek iyileştirmenin bütçe dengeleri ve yüzde 36 oranındaki 2024 enflasyon hedefine olan olumsuz etkisinin yanı sıra, deprem hasarlarının giderilmesi için yapılacak harcamalar ve EYT düzenlemesinin maliyeti gibi faktörlere de dikkat çekiliyor.

Yine, prim kayıpları da göz önüne alındığında maliyetin 500 milyar lirayı bulabileceği ifade ediliyor. Ekonomi yönetimi, sadece EYT maliyetinin bile bu boyutta olduğu bir tabloda, bütçe dengesi ve enflasyon hedefinin zorlanabileceğini belirterek, emekli zammında yeni bir düzenlemeye sıcak bakmıyor. Ancak nihai kararı verecek olan Cumhurbaşkanı Erdoğan olacak.