Bugünkü sistemde emlak alım satımlarında, sektör temsilcileri vatandaşın beyanını esas alıyor. Bu nedenle yapılacak hamle sadece gelir artırımı sağlamak değil, yerel yönetimlerin rayiç düzenlemesine gitmesinin yerinde olacağı düşünülüyor.
Ancak sektör temsilcileri bu konu hakkında ikiye bölünmüş durumda. Özellikle bazı temsilciler gerçek piyasa fiyatı üzerinden vergi alınmasının satışları durduracağını şiddetle savunuyor.
Konunun gündeme gelmesinin nedeni ise; maliyenin özellikle gayrimenkul fiyatlarında durmak bilmeden artmaya devam eden fiyatlar, oldu diyebiliriz. Maliye, rayiç bedeli düzenlemesi yaparak elde edilen gelirini artırmaya kararlı gibi, görünüyor.
Yapılacak olan düzenleme ile 2023 den itibaren, rayiç bedeli sadece gayrimenkulün piyasa değeri üzerinden gösterilebilecek. Bu durum ise paralel olarak emlak alım satımlarında yüksek vergi ve artacak maliyet anlamına geliyor kuşkusuz.
Bu durumu düzenleyerek yönetbilmek için Maliye; SPK ve BDDK ile işbirliği yapacak. SPK ve BDDK tarafından yetkili kişi ile kurumlar lisans sahibi değerlendirme uzmanları tarafından hazırlanan raporları, değerleri ve değere etki eden öznitelik verileri Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Değer Bilgi Merkezi’ne elektronik bir şekilde anlık olarak işleyebilecek. Böylelikle Maliye; gayrimenkulün alım-satım işlemlerinden güncel rayiç bedeller üzerinden vergi alınmasını garanti altına alacak.
Bu durumu emlak sektörünün önde gelen isimlerinden TURYAP Genel Müdürü Kemal Karadağ ise “Ama vatandaşa diyor ki rayiç bedeli kendin söyle, o zaman da vatandaş diyor ki belediyede niye sen kendin bedel gösteriyorsun. Diğer yandan daire fiyatı 1 milyon lira olmuş ancak kamuda rayiç bedel 200 bin lira ise belediyeler burada 750 bine varan bir rayiç bedel uygulamasına gidebilir. Böylece vergi kaçırmanın önü kapatılır” ifadeleri ile yorumladı.
Yine emlak sektöründen önde gelen diğer bir isim ise Bosforce yönetici ortağı ve İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Başkanı Ulvi Özcan da; "Mevcutta belediyeye gittiğinizde memur hesaplıyor şu kadar para ödeyeceksiniz diyor, siz de imzalıyorsunuz. Normalde benim asgari beyanım 300 bin lira, evin değeri 1 milyon liraysa, devlet bana mülkin değeri nedir diye sormuyor ki, böyle olunca herkes 300 bin liraya göre rayiç bedelini ödüyor. Devletin teşvikiyle 700 bin lirayı vergiden kaçırmış oluyorsunuz" ifadelerini kullandı.