“Tarifeli kira modelinde" hızla artış gösteren bu seçenekler arasındaki fiyat farkı, 12 ay peşin ödeme ile aylık ödeme arasında fiyat farkı yüzde 20’lere çıktı.
Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre, son dönemde ev sahipleri açısından en büyük risk düzenli ödeme alamamak. Bu nedenle kirayı 6 aylık ya da yıllık isteyenler her geçen gün artıyor. Bir yılı aşkın süredir kira piyasasının gerçeği haline gelen bu durum öyle yaygınlaştı ki, artık emlak ofisleri kiracıya ödeme şekline göre tarife sunuyor. Mesela; 50 bin lira olan kira yıllık peşin ödemede 40 bin liraya, 35 bin lira olan kira 29 bin liraya, 29 bin lira olan kira 25 bin liraya, 12 bin lira olan kira 10 bin liraya geriliyor. Kimilerinde ise ‘Yıllık peşin ödenirse ev sahibi tekliflere açık’ denilerek pazarlık süreci başlatılıyor. Bu durumda ev sahibinin ihtiyacına göre yüzde 15-20 bandında, kimi zaman bunun da üzerinde düşüşler gerçekleşiyor.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Hakan Akdoğan, peşin kira taleplerinin giderek arttığını belirterek bu durumun yaşanmasında birkaç neden olduğunu olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Geçmişte de peşin kira ev sahibi için cazipti ama hiçbir zaman bugünkü kadar olmadı. Bu talepte en önemli neden ‘Kiram ödenir mi’ kaygısı. Ev sahipleri de kiralardaki hızlı artışın farkında. Ekonomik şartlar nedeniyle kirasını zamanında alamama ihtimali olduğunu biliyor. Kira geliri ile geçinen ya da aldığı kira ile borç ödeyen insanlar daha da temkinli. Ayrıca bugün gelinen noktada 12 aylık kira da önemli bir tutar. Bununla mevduata yönelen ya da başka yatırım yapmak isteyenler de olabiliyor. Kiracının da bu talebe sıcak bakması için toplu ödemede indirimler devreye giriyor. Bu oranlarda da artış görüyoruz. Yüzde 15-20 indirim kimi zaman kiracı açısından da avantajlı oluyor.”
AYNI SORUN İŞ YERİNDE DE GEÇERLİ
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkan Yardımcısı Sühran Aras, yıllık peşin kira taleplerinin ticari gayrimenkullerde de görüldüğünü belirtti. Aras, şöyle konuştu:
“Geçmişte kira alamama korkusu vardı, bugün ev sahibi mevduat gibi farklı alanda kullanmak için toplu ödeme ister hale geldi. Üstelik bu konutla sınırlı değil, işyeri kiralarında da böyle. İstanbul’da merkezi bölgelerde konut ve işyeri kiraları oldukça yüksek. Şöyle düşünelim; 200 bin lira kirası olan yerde 12 aylık ödeme 2.4 milyon lira. İndirim de yapılsa büyük para. Neredeyse şehrin gelişim çeperinde yeni ev alınır” dedi. Öğrenci, memur ya da beyaz yakalı kesimin peşin ödeme gücü olmadığına dikkat çeken Aras, “10-50 bin lira bandındaki yerlerde yapılan indirimlerle peşin ödemeler devam edebilir. Ama 150-200 bin lira ve üzerindeki yerlerde giderek zorlaşacak. Mülk sahipleri de vazgeçmek zorunda kalacak”
KİRAYI PEŞİN İSTEDİKLERİ İÇİN KİRACILAR MAĞDUR
Kirayı yıllık olarak alan ev sahipleri, bu yöntemle kira gelirini güvence altına almanın yanı sıra toplu parayı farklı yatırımlarda değerlendirme fırsatı buluyor. Kiracılar, yapılan indirimler ve sınırlı seçenekler karşısında zaman zaman bu talepleri kabul etmek durumunda kalabiliyorlar.