TL varlıklarındaki yükseliş, döviz kurlarında düşüş beklentilerini artırıyor. Programa konuk olan ünlü ekonomist Evren Devrim Zelyut, dolar kurunun geleceği hakkında bilgi verdi.
Ekonomist Evren Devrim Zelyut, Merkez Bankası'nın politika faizine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Merkez Bankası'nın seçim öncesinde sattığı 25 milyar dolarlık rezervi yerine koymasıyla ilgili olarak, 1 Nisan'dan sonra paylaşılan grafik bu durumu açıkça gösteriyor. Merkez Bankası, bu süreçte 30 milyar dolarlık bir alım gerçekleştirdi. Peki, neden böyle oldu derseniz, işte cevabı: Politika faizi yüzde 50'ye çıktı.
Yani, faiz oranları arttıkça döviz kuru düşmesini beklemek doğru olmazdı. Politika faizinin etkilerini ise biraz gecikmeli olarak yaşıyoruz. Çünkü, önümüzdeki dönemde faiz oranlarının Temmuz'da 10 puan, Ağustos'ta ise 10 puan baz etkisiyle toplamda 20 puan düşeceği beklentisi sürekli olarak dile getiriliyor.
'2025-2026'DA ENFLASYON AŞAĞI KAYABİLİR'
Zelyut, politika faizinin yıl sonunda 42-43 seviyelerinde kapatacağı öngörüsüne dikkat çekerken şu açıklamalarda bulundu:
Bu yıl enflasyonun politika faizinin altında, yaklaşık olarak 42-43 seviyelerinde kapatabileceği yönünde bir hesap bulunuyor. Bu durum, pozitif reel faiz anlamına gelir. Dolayısıyla, 2025 ve 2026 için enflasyonun daha da aşağıya çekilmesi baz senaryoda yer alıyor. Bu durumda, geçmişte 'aman gelmesin' dediğimiz sıcak paraya o kadar ihtiyacımız var ki, bu sıcak paranın yavaş yavaş geldiğini gözlemliyoruz.
Bu durumu nereden görebiliriz? Öncelikle, Menkul Kıymet İstatistiklerine baktığımızda devlet iç borçlanma senetlerine 600 milyon dolarlık bir alım girdi.
İkincisi, Türkiye'deki yerleşiklerin, geçen hafta bahsettiğimiz beklentiler doğrultusunda toplamda 2,2 milyar dolarlık satış gerçekleştirdiğini görüyoruz. Tüm bunlar, döviz kurlarında baskı oluşturuyor. Küresel raporlara baktığımızda, örneğin Stin'in geçtiğimiz haftalarda 'dolar satın, TL alın' şeklinde şaşırtıcı bir öneride bulunduğunu görmüştük.
Ayrıca, BNP Paribas'ın da 'Türk tahvillerine geçebilirsiniz' şeklinde tavsiyeleri bulunuyordu. Tüm bu örnekler, Türkiye'deki yüzde 50 faiz oranının dünya genelinde oldukça yüksek olan tefeci faizi ile karşılaştırıldığında, batı sermayesinin bu yüksek faizi satın almaya başladığını göstermektedir.
'BİZ RESMEN TEFECİ SERMAYECİYİ ÇAĞIRIYORUZ'
Zelyut, tefeci faizinin batı sermayesi tarafından satın alındığına işaret ederek şu ifadeleri kullandı:
Tüm bunlar Türk lirasının arkasından esen rüzgarlar... Ancak unutmayın, buradaki hareketin temelinde ne yazık ki Türkiye'nin ihracatını artırarak rezervlerini doldurma gibi bir durum yok. Yani, sanayi ve esnafın gırtlağına basarak, yüzde 50 politika faiziyle biz şu anda tefeci sermayeyi çağırıyoruz. Bu durumun sonbahardan sonra devam ettirilme şansı yok.
'SÖYLENDİĞİ GİBİ TEPETAKLAK BİR DÜŞÜŞ OLMAZ'
Öyle dedikleri gibi bir tepetaklak düşüş vs. olmaz. Neden olmaz? Çünkü bizim problemimiz mal dengesine eksi yazıyoruz. Biz Almanya değiliz, Japonya değiliz. İhracatımızda kendi milli paramızla, ne yazık ki, destekleyemiyoruz. Büyük bir faiz veriyoruz, yüzde 50. Ve o da bizim zaten şu an ekonomik aktivitemizi sıkmış durumda.
Gelen ve gelmekte olan tefeci sermaye olacak.
'DÜŞÜŞ OLMAYACAK'
Zelyut, Türkiye'nin ekonomi politikasında dengesizlikler olduğunu belirtirken şu açıklamayı yaptı:
"Analitik bilançoya baktığımda çok sert bir rezerv artışı gördüm, 10-12 milyar dolarlık bir artış var. Ancak hala eksimiz devam ediyor." şeklinde konuştu. Merkez Bankası'nın bu eksikliği kapatmak için piyasada alıcı rolü üstlendiğini ifade etti. Bununla birlikte, ihracatçıların kurda ani düşüşlere karşı olduklarını ve Merkez Bankası'nın talebiyle birlikte ekonominin tepe taklak olacağı bir durumun olmadığını ve bir gerileme yaşanmayacağını belirtti.
Zelyut, kendisine yöneltilen "Dolar 30 liraya geriler mi?" sorusuna şöyle yanıt verdi:
Mümkün olabilir, şöyle denebilir: Bu olası. 30 beni şaşırtmaz ama unutmayın, geçmişte kur korumalı mevduatın duyurulmasıyla birlikte şiddetli bir düşüş yaşanmıştı. Benzer bir düşüş yaşanmayabilir, çünkü bu ekonomik dengeyi değiştirir.
Dolayısıyla yaz ayları, turizm gelirleriyle birlikte rahat geçebilir ancak önümüzde sonbaharda gerçekten enflasyonu 20 puan baz etkisiyle düşürdükten sonra bunu devam ettirebilir miyiz diye bakacağız. Bunun için yapısal reformlara ihtiyaç duyulacak, bütçelerde tasarruf yapılması gerekecek. Hükümetin önünde 2-3 aylık bir dönemde kur açısından rahat bir süreç olabilir. Ancak kurda dramatik bir düşüş beklenmiyor.
Not: Haberde yer alan değerlendirmeler yatırım kapsamında değildir. Haberimizde kesinlikle yatırım tavsiyesi verilmemiştir.