EYT düzenlemesi Resmi Gazete''de yayımlanarak yürürlüğe girdi. EYT''yi bekleyen milyonlarca çalışan emekliliğini bekleyen vatandaşlar da hem e-devlet üzerinde hem de SGK önlerinde işlemleri başlatmak için harekete geçti.
Akşam Gazetesi''nden Okan Güray Bülbül''ün haberine göre, EYT düzenlemesiyle birlikte emekli olup çalışmaya devam edecek olanları maaş avantajı bekliyor. Emekli olarak aynı işyerinde çalışmaya devam eden asgari ücretlilerin net maaşı 638 lira artarak 9 bin 145 lira olacak.
Emeklilikte yaşa takılanları (EYT) emeklilik maaşı heyecanı sararken, aynı işyerinde çalıştıklarında maaş avantajı da elde edecekler. Çalışmaya devam edecek EYT''liler için sigorta primi işçi payı azalacağı için maaş artışı söz konusu olacak. Bu artış asgari ücretlide 638 TL olacak. Böylece halen 8.500 lira olan alan asgari ücret çalışan, emekli olup çalışmaya devam ederse 9.145 lira alacak.
EMEKLİNİN DURUMU
Bilindiği gibi tüm sigorta kollarına tabi bir işçi için brüt ücretinden yüzde 15 prim kesiliyor. Bu primin yüzde 1''i işsizlik sigortası primi olarak ödeniyor. Emekli işçiden ise yüzde 7.5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesiliyor. İşsizlik sigortasına ise prim kesilmiyor. Dolayısıyla asgari ücretli bir işçinin brüt ücretinden 1.501,2 TL prim kesilerek brüt 10.008 TL olan ücreti net 8.506,8 TL''ye iniyor. Emekli olup asgari ücret üzerinden çalışmaya devam edecek işçinin brüt ücretinden 750,6 TL prim kesilecek ve net ücreti ise 9.144,81 TL olacak. Dolayısıyla asgari ücretle çalışıp emekli olacak ve çalışmaya devam edecek işçinin eline geçen net ücret 638 TL artacak.
EYT NEDİR?
8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalılık süresini ve prim gününü tamamlayan çalışanlar emekli olabiliyordu. Fakat kanunda yapılan değişiklik ile bu iki kriterin yanına bir de yaş kriteri eklendi. Böylelikle 1999’da yürürlükte olan Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan değişiklikle emekli olma yaşı değişti.
Kanundaki değişiklik öncesinde kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise bu değişiklik öncesi 5000 gün prim şartı ve 25 yıl sigortalılık süresi yeterliydi. 5000 gün prim yaklaşık olarak 13.5 yıla denk düşerken 18 yaşında çalışmaya başlayan bir kadın 38, 18 yaşında çalışmaya başlayan bir erkekse 43 yaşında emekli olabiliyordu.
1 Ocak 1972 doğumlu, 1 Temmuz 1994’te ilk kez sigortalı işe başlayan bir erkek işçi, çalışmaya başladığı dönemde yürürlükte olan kanun gereği 5000 prim gününü ve 25 yıl sigortalılık süresini tamamladıktan sonra emekli olabiliyordu. İşçi; 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladığı 1 Temmuz 2019 tarihinde, 5000 prim günü ödemesini de tamamlandıysa 47 yaşında emekli olabiliyordu. Fakat 1999 yılında yapılan kanun değişikliğiyle aynı işçi 5750 gün prim ödeme, 55 yaş ve 25 yıl sigortalılık şartlarını yerine getirdiği takdirde emekli olabiliyor. Yıl bazında hesaplanırsa işçinin emekliliği 8 yıl ötelendi 750 gün fazladan prim ödemesi gerekti.
8 Eylül 1999 tarihinde 4447 sayılı Kanun ile birlikte kadınlarda emeklilik yaşı 58, erkeklerde 60 oldu. 2008 yılına gelindiğinde ise ilk kez sigortalı olarak işe başlayacaklar için 5510 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı 65’e yükseltildi. Emeklilikte yaşa takılanlar (eyt) ; sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999’dan önce olanları ve emekli olmak için gereken prim günü ve sigortalılık süresi şartını sağlamış olsa dahi yaşından dolayı emekli olamayanları kapsar. Kendilerine ” EYT mağduru” diyen kişiler yaşlarından dolayı emekli olamıyor. Rakamlara bakıldığında ise Türkiye’de yaklaşık 5 milyon kişi EYT kapsamında olacak.
En açık ifadeyle emeklilik sigortası girişi 8 Eylül 1999 tarihinden önce olan kişiler EYT kapsamında yer alıyor.