Milyonlarca vatandaşın beklediği EYT ile ilgili çalışmalar bütün hızıyla devam ederken emeklilik sistemini büyük ölçüde değiştirecek bir düzenleme için de düğmeye basıldı. Türkiye''de 2008 yılında yapılan reform ile tüm sosyal güvenlik kurumları bir çatı altında toplandı. Böylece daha önce SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı adı altında yürütülen işlemler Sosyal Güvenlik kurumu (SGK) adı altında birleştirilmiş oldu.
Ancak bu reforma rağmen kurumlar arasında bir norm birliği de sağlanmadı. Tüm kurumlarda emeklilik işlemleri, emekli maaşı bağlama sistemleri farklı olarak uygulanmaya devam ediyor. Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı mensuplarının emekli olmak için bekleme süreleri ve prim gün şartları farklılık gösteriyor. Yine emekli maaşı hesaplanırken de farklı hesaplama sistemleri uygulanıyor. Şimdi tüm bu farklılıkların giderilerek tek bir emeklilik sistemi ve şartları olması sağlanacak.
İŞÇİ-İŞVEREN FARKI KALKACAK
Bu noktada Bağ-Kur mensuplarının emeklilik şartları SSK''ya göre daha zor. Çünkü daha fazla prim biriktirmek zorundalar. Örneğin 1995 yılında Bağ-Kur''lu bir kadın sigortalı 7.200 gün (20 yıl) prim biriktirmek zorundayken erkek Bağı-Kur''lu sigortalı için bu şart 25 yıl yani 9.000 günü buluyor. Aynı tarihte işe giren bir SSK''lı ise 570 gün prim ödediğinde emekli olabiliyor. Dolayısıyla bir Bağ-Kur''lu 9 bin gün ile emekli olurken yanında çalıştırdığı SSK''lı bir çalışanı 5750 gün ile emekli oluyor üstelik daha fazla da emekli maaşı alabiliyor.
PRİMLER EŞİTLENECEK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin geçtiğimiz gün yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
"Esnafın bazı sorunları mevzuatla ilgili sorunlar. Prim gün sayısındaki farklılık ciddi bir sorun. Bunu eşitlememiz lazım. Bunu eşitleyecek bir düzenlemeyi yapacağımızı size söyleyeyim. Burada emekliliği hak etme şartlarını standardize etmemiz lazım. Bu hem farklı mesleklerde çalışan insanlar arasında adaletsizlik duygusunun oluşmasını ortadan kaldırır hem de devletle toplum arasındaki güven duygusunu güçlendirir."
Böylece SSK''lılar ile Bağ-Kurlular arasındaki prim gün farkı ortadan kalkmış olacak.
EYT''Yİ DE İLGİLENDİRİYOR
Söz konusu değişiklik Aralık ayında çıkması beklenen yasa ile emeklilik hakkına kavuşacak EYT''lileri de yakından ilgilendiriyor. Birçok EYT''li farklı kurumlarda çalıştığı için prim sorunu yaşarken bu sayede tek bir prim sistemi ile emeklilik hesaplaması yapılacak. 8 Eylül 1999 öncesindeki yasaya göre EYT''liler SSK''da 5000 gün ile emekli olabilirken Bağ-Kur''da bu rakam erkeklerde 9.000 gün kadınlarda 7.200 güne çıkıyor. Şimdi Bağ-Kur''luların da diğer SSK''lı EYT''liler gibi daha az primle emekliliği söz konusu olabilecek.
SON 3.5 YIL KURALI KALKIYOR MU?
Bağ-Kur ve SSK arasında emeklilik için gerekli prim şartı eşitlendiğinde son 3.5 yıl kuralının da kalkması gündeme gelebilecek. Mevcut durumda sigortalılar farklı kurumlarda çalışmışlar ise son 7 yıllık sigortalılık süresinde hangi kurum fazla ise emeklilik o kurumun şartlarından yapılıyor. Burada şartlar eşitlendiğinde sigortalıların artık 3.5 yıl farklı bir kurumda çalışma zorunluluğu da ortadan kalkmış olacak.
İŞTE MİLYONLARI İLGİLENDİREN O TABLOLAR:
TABLO 1
KADINLAR KISMİ EMEKLİLİK (BAĞ-KUR)
1 Ekim 1999 tarihi itibariyle
KALAN SÜRE - PRİM YILI - YAŞ ŞARTI
2 yıldan az - 15 - 50
2 yıldan fazla 4 yıldan az - 15 - 51
4 yıldan fazla 6 yıldan az - 15 - 52
6 yıldan fazla 8 yıldan az - 15 - 53
8 yıldan fazla 10 yıldan az - 15 - 54
10 yıldan fazla -15 - 56
08.09.1999-30.04.2008 arası 15 - 60
TABLO 2
ERKEKLER KISMİ EMEKLİLİK (BAĞ-KUR)
1 Ekim 1999 tarihi itibariyle
KALAN SÜRE - PRİM YILI - YAŞ ŞARTI
2 yıldan az - 15 - 55
2 yıldan fazla 6 yıldan az - 15 - 56
6 yıldan fazla 10 yıldan az - 15 - 57
10 yıldan fazla -15 - 58
08.09.1999-30.04.2008 arası 15 - 62
SSK''LI KADINLAR
İşte Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Yaş Şartı - Prim günü
01.04.1981 ve öncesi - 20 - yok- 5000
01.04.1981 - 08.09.1981 20- 38 - 5000
09.09.1981 - 23.05.1984 - 20 - 41 - 5000
24.05.1984 - 23.05.1985 - 20- 41 - 5000