Liv Hospital Ankara Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Nilay Akagün, göz tembelliği (ambliyopi) rahatsızlığının erken çocukluk döneminde görülen görme gelişimi bozukluğuna bağlı görme azlığı olduğunu söyledi. Dr. Öğr. Üyesi Akagün, göz tembelliğinin bebeklik ve erken çocukluk çağlarında başladığını belirterek, “Göz gelişiminde de kritik dönemin sonu olan 11 yaşına kadar devam eder. Göz gelişiminde kritik dönem 0-11 yaş arasıdır ve bu zaman aralığı göz tembelliğinin görülebileceği dönemdir. Çoğu durumda sadece tek göz etkilenir. Ancak bazı durumlarda, göz tembelliği azalan görme keskinliği ile beraber her iki gözde de oluşabilir. Göz tembelliği yaşamın erken yaşlarında tespit edilir ve doğru şekilde tedavi edilirse, görme yeteneğinin azalması önlenebilir. Ancak tedavi edilmediğinde, göz tembelliği gözde kalıcı görme kaybına neden olabilir” diye konuştu.
‘BELİRTİLERİ AYIRT ETMEK ZOR OLABİLİR’
Göz tembelliğinin, genellikle erken çocukluk döneminde görme gelişimi sorunu olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Akagün, şunları söyledi:
“Rahatsızlığın belirtilerini ayırt etmek zor olabilir. Genellikle tek gözde olması ve çocukların gözleri arasındaki görme farkını fark edememesi veya ifade edememesi, göz kontrolleri yapılmayan çocuklarda bu dönemde ailenin bu durumu fark etmesini zorlaştırır. Göz tembelliğinde göz kapama tedavileri birinci seçenektir ve çok önemlidir. Ancak çocuklar tarafından göz kapama zamanları sıkıntılı olabilmektedir. Çocuğunuzun göz tembelliği için göz bandını takmasını eğlenceli hale getirerek, bu süreci kabul etmesine yardımcı olabilirsiniz. Gözlerin birbirleri ile paralel olmaması olan şaşılık diğer bir göz tembelliği sebebidir. Görmenin normal bir şekilde geliştiğinden ve gözlerin birlikte düzgün çalıştığından emin olmak için çocuğunuzun ilk göz muayenesinin doğumdan sonra ilk 6 hafta içinde yapılması konjenital (doğuştan) sorunların ortadan kaldırılması için önemlidir. Göz tembelliğinin gelişmesinde başlangıç zamanı kritik periyod olarak adlandırılır ve 6 haftadan başlayarak 11 yaşa kadar uzar. İlk muayeneden sonra normal gelişen bir çocukta sonraki muayenenin ise 6 aylıkken planlanması önerilir.”
‘BU HASTALIKLARIN HEMEN TEDAVİ EDİLMELERİ GEREKİR’
Dr. Öğr. Üyesi Akagün, şaşılığın göz tembelliği nedenlerinden biri olduğunu söyleyerek, “Kayan gözlerden kaynaklanan çift görme durumundan kaçınmak için beyin kayan gözden gelen görme girdisini göz ardı eder, böylece bu durum gözde göz tembelliğine neden olur. Bazı durumlarda göz tembelliğine, şaşılık olmamasına rağmen iki gözdeki eşit olmayan kırılma kusurları neden olur. Bu tür durumlarda, beyin daha az düzeltilmemiş kırılma kusuru olan iyi gören göze güvenir ve diğer gözü ise gözdeki bulanık görmeden dolayı devre dışı bırakır. Böylece kullanılmayan gözde göz tembelliği oluşur. Bu tür göz tembelliğine anizometrik ambliyopi adı verilir. Bu göz tembelliği, cismin görüntüsünün görme merkezi üzerine odaklanamamasına sebep olan organik nedenlerden kaynaklanır Doğumsal katarakt ya da göz kapağı düşüklüğü (ptozis) buna örnek verilebilir. Normal görme gelişiminin gerçekleşmesini sağlamak ve göz tembelliğini engellemek için bu hastalıkların hemen tedavi edilmeleri gerekir” dedi.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Dr. Öğr. Üyesi Akagün, göz tembelliğinin tedavisi ile ilgili, “Şaşılık nedeniyle oluşan göz tembelliğinin tedavisi çoğu zaman gözleri düzeltmek için şaşılık ameliyatı ile beraber göz bandı takılmasını içerir. Göz bandının her gün farklı sürelerde, yarım gün veya tüm gün boyunca takılması gerekebilir. Bu durum haftalar veya aylarca devam edebilir. Bazı çocuklarda göz tembelliğini tedavi etmek için göz bandına diğer bir alternatif olarak, sikloplejik göz damlaları kullanılmıştır. Penelizasyon veya ilaç tedavisi olarak adlandırılan bu yöntem çocuğun sağlam gözüne damla damlatılarak uygulanır. Pratikte sık tercih edilmez. Göz tembelliğinin en etkinliği yüksek tedavisi kısaca sebebi bularak mümkünse ortadan kaldırmak, doğru gözlük reçetelendirerek gözlüğün kullanılmasını sağlamak ve göz kapama egzersizlerinin aksatılmadan devam edilmesinden oluşmaktadır” diye konuştu.