22 Mart tarihinde gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı ile faizleri yüzde 8.5''da sabit tutan TCMB''nin, bankalara yönelik uyguladığı örtülü faiz sınırında sorun giderek büyümeye devam ediyor.
Sektörde yer alan kaynaklar, piyasadaki gerçek faiz ile Merkez Bankası''nın tabela faizi arasındaki gerçekliğin tamamen koptuğunu belirtirken, ülkede artan enflasyon ve Türk lirasının günden güne değer kaybetmesi nedeniyle birçok bankanın, TCMB tarafından bildirilen faiz oranlarında kredi vermeye yanaşmadığı ortaya çıktı.
10 Mart tarihi itibariyle bankalara gönderilen yazıda, önceki haftalarda alınan dolar kuruna ve Döviz Tevdiat Hesapları''na (DTH) yönelik kısıtlamalara bir yenisini ekleyen Merkez Bankası, daha önce ticari krediler için devreye aldığı ‘örtülü faiz sınırını'' ihtiyaç kredileri için de uygulamaya başladı. Düzenlemeye göre, menkul kıymet kapsamına girmeyecek en yüksek aylık faizin yüzde 1.37 (yıllık yüzde 18.56) seviyesinde olması gerektiği bildirildi. Ancak bankaları düşük faiz ile menkul kıymet alımı arasında seçim yapmak zorunda bırakan bu düzenleme bir hafta içerisinde faizlerde son 21 yılda görülmemiş bir sıçrama yarattı.
DEPREM SONRASI ARTAN BAŞVURULAR REDDEDİLİYOR
Kahramanmaraş merkezli deprem felaketlerinin ardından bölgedeki birçok vatandaşın da acil nakit ihtiyacını karşılamak için başvurduğu ihtiyaç kredilerinde, geçmiş dönemde görülmemiş oranda başvuru reddi yaşanıyor. İhtiyaç kredisi faizlerinde artışa giden bankalar, seçim öncesi kredi dalgası yaratmak isteyen iktidarın planını tersine çevirmiş oldu.
İHTİYAÇ KREDİLERİ 1 TRİLYON LİRAYA İLERLİYOR
Sözcü Gazetesi''nde yer alan habere göre; Merkez Bankası verilerine göre mart ayının ilk haftasına, ihtiyaç kredilerinin ağırlıklı ortalama faizi, temmuzda gördüğü yüzde 35.41 oranındaki son bir yılın zirvesinden yüzde 25.47''e kadar gerilemişti.
10 Mart ile biten haftada yüzde 26.48 olan ortalama ihtiyaç kredisi faizi TCMB''nin faize ‘üst sınır'' getirmesi ile yeniden yükselişe geçti. İhtiyaç kredisi faizleri 17 Mart haftasında 3.8 puan artışla ortalama yüzde 30.35''e yükseldi ve 2002 Nisan ayından bu yana en hızlı tırmanışını kaydetti.
Böylece faizde mevcut seviye, TCMB''nin belirlediği yüzde 18.56''lık üst sınırın yaklaşık yüzde 62 üzerine çıkmış oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu''nun (BDDK) haftalık verilerine göre, ihtiyaç kredileri hacmi ise 17 Mart ile biten hafta 2 milyar 79 milyon TL artışla 795 milyar TL''ye çıktı.
TİCARİ KREDİLERDE DE BANKALAR TEMKİNLİ
Merkez Bankası''nın yaptığı düzenlemeye göre, tüketici kredileri için yüzde 18.56 ile yüzde 20.62 arasında bileşik faiz uygulayan bankaların, oluşturdukları yeni kredinin yüzde 20''si değerinde lira cinsinden devlet tahvili alması gerekiyor.
Bankalar krediler için daha yüksek bir faiz oranı uygularsa, almaları gereken devlet tahvili miktarı yarattıkları kredinin yüzde 90''ına eşit oluyor. Daha önce ticari kredi faizleri için uygulanan sınır bankaları ya ucuz faizle kredi vermeye ya da düşük faizle tahvil alıp yine riski artırarak kredi vermek arasında bir seçim yapmaya zorlamıştı.
Bilançolarını riskle doldurmak istemeyen bankalar ticari kredilerde de frene basmıştı.