Tüm vatandaşları yakından ilgilendiren asgari ücret zammının açıklanmasının ardından gözler emekli ve memur maaşlarına gelecek zamlara çevrildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023''ün ilk yarısında geçerli olacak asgari ücreti 8 bin 506 lira olarak açıkladığı konuşmasında emekli ve memura yapılacak zam oranlarıyla ilgili de önemli noktalara değindi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, " "Memur ve emekli maaşlarını bu şekilde tespit edeceğiz" dedi. Erdoğan''ın bu sözleri sonrası gözler yeni yılda açıklanacak emekli ve memur zammına çevrildi. Yapılacak düzenlemelerle enflasyonun refah kaybında yol açtığı tahribat kademe kademe giderilecek." ifadelerini kullandı.
Sabah''ın haberine göre, emekli ve memur maaşlarına yapılacak Ocak 2023 zammı, sosyal refah düzenlemelerini de barındıracak şekilde enflasyonunun üzerine çıkacağı düşünülüyor. 2023 yılında devlet, vatandaşların enflasyondan en düşük seviyede etkilenmesini ve sosyal refah seviyelerinin en iyi düzeyde tutulmasını sağlamaya çalışacak.
Emekli ve memur maaşlarına gelecek zamlar için vatandaş gün sayarken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı maaş zamlarını enflasyonun üzerine taşıyacak ek zamları da içeren sosyal refah düzenleme çalışmalarını birlikte sürdürmeye devam ediyor.
Geçtiğimiz Haziran ayı enflasyon rakamları sonrası 2022 yılının ilk 6 ayı için enflasyon rakamı yüzde 42,35 oldu, bunun yanı sıra emekli zammı da netleşti ve SGK ve Bağ-Kur emekli maaşları Temmuz zammı yüzde 42,35 oranında arttı.
Ocak 2022 döneminde sosyal refah düzenlemesi ile en düşük SGK ve Bağ-Kur emekli maaşı yüzde 66 yani bin TL artışla bin 500''den 2 bin 500 TL''ye yükseldi. Temmuz döneminde hesaplanan enflasyon verileri açıklandığında benzer bir durum söz konusu olarak en düşük emekli maaşı yine bin TL artışla 3 bin 500 TL''ye çıkarıldı. Böylece en düşük emekli maaşı için toplam zam oranı yüzde 133 olarak enflasyonun çok üzerinde gerçekleşmiş oldu.
Emeklilerin, yılda iki defa yapılan maaş zamları Ocak ve Temmuz ayında yapılıyor. Maaş artışları TÜİK tarafından açıklanan bir önceki 6 aylık enflasyon oranı kadar oluyor. Yani SGK ve Bağ-Kur emeklileri Ocak 2023''te Aralık 2022 ile Haziran 2022 arasında oluşan 6 aylık enflasyon kadar artış alacaklar.
TÜİK Kasım 2022 enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre enflasyon rakamlarındaki değişim 5 aylık enflasyon oranının yüzde 14,04 olarak gerçekleşmesini sağladı. Bu rakam SGK ve Bağ-Kur emekli zammı için 5 aylık rakamlar kesinleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon verilerini her ayın 3''ünde açıklıyor. Aralık ayı enflasyon verileri de 3 Ocak 2023 Salı günü açıklanması bekleniyor. Aralık ayı enflasyon verileri sonrası SSK ve Bağ-Kur emekli maaşı için yapılacak zam oranı 2023 yılının ilk 6 ayı için belirlenecek. Emekli maaşı zammı, Ocak ayında bir geçmiş dönemdeki Temmuz-Aralık dönemindeki 6 aylık enflasyon oranı kadar, Temmuz ayında ise Ocak-Haziran dönemindeki 6 aylık enflasyon rakamları kadar zam alarak artıyor. Aralık enflasyon rakamlarının duyurulmasıyla beraber 6 aylık zam oranı SSK ve Bağ-Kur''lular için kesinleşmiş olacak. Öte yandan 6 aylık rakamlara ışık tutacak veriler gelmeye devam ediyor.
Merkez Bankası Aralık ayı Piyasa Katılımcıları Anketi tarafından açıklanan veriye göre, 2022 yılı enflasyon beklentisi yüzde 66,80 oldu. Bu veriler baz alındığında 6 aylık enflasyon ise yüzde 17,17 olacak. Bu rakam SGK ve Bağ-Kur emekli zammı beklentisi olarak gerçekleşti.
Ocak 2023 zammı enflasyon verilerine göre yapılacak, sosyal refah düzenlemeleri de eklenecek olan bu zam ile 2023''ün ilk yarısında geçerli olacak emekli ve memur maaşları belirlenecek.
Asgari ücret, ülkemizde çalışanlara uygulanan yasal olarak taban aylığı belirleyen en düşük ücret seviyesi. En düşük emekli maaşı da aslında bir taban aylık. Asgari ücretin 8.506 TL olarak belirlenmesi sonrası en düşük emekli maaşı oransal olarak ücretin yüzde 41''ine geriledi. En düşük emekli maaşı için masada çeşitli formüller yer alıyor. 5 bin TL formüle de masada güçlü seçenek olarak duruyor.
Emekli maaşının belirlenmesinde yeni bir formül ortaya çıktı. En düşük emekli maaşının asgari ücrete endeksli olabilir. Eğer bu formül kabul görürse, en düşük emekli maaşı asgari ücretin belli bir oranı kadar olacak ve her yıl buna göre belirlenecek. Bu sistemle sadeleşme ve öngörülebirlik artacak.
- Geçtiğimiz yıl net asgari ücret 2 bin 825,90 TL iken en düşük emekli maaşı bin 500 TL seviyesindeydi. Bu rakam dönemin asgari ücretinin yüzde 53''ü kadardı.
- 2022 Ocak zammı döneminde asgari ücret 4 bin 253,40 TL olarak belirlenirken, en düşük emekli maaşı devrim gibi bir kararla yüzde 66 artışla 2 bin 500 TL''ye çıktı. Bu rakam asgari ücretin yaklaşık yüzde 59''una tekabül ediyordu.
- Temmuz zammı ile birlikte asgari ücret 5 bin 500,35 TL''ye yükselirken, alınan kararla en düşük emekli maaşı 3 bin 500 TL''ye yükseldi. Yani asgari ücretin yaklaşık yüzde 64''ü kadar bir rakam belirlenerek. Asgari ücret-En düşük emekli maaşı hesabı oransal olarak emekli lehine iyileştirildi.
- Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2023 Ocak ayında uygulanacak asgari ücreti yüzde 54,6 zam oranı ile 8 bin 506 tl olarak belirledi.
Bununla beraber eğer asgari ücret endeksli formül kabul görürse en düşük emekli maaşı yüzde asgari ücretin yüzde 60''ı ila 70''i arasında değişen bir oranla her yıl belli olacak. Buradaki oran sabit olarak belirlenebileceği gibi esnek olarak da kullanılmasının kolaylığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı''nın kontrolünde olacak.
Konuya ilişkin rakamsal bir örnek vermek gerekirse; Asgari ücretin yüzde 54,6 artışla 5 bin 500 TL''den 8 bin 506 TL''ye çıkarıldı.
- Asgari ücret endeksli yüzde 60 formülüne göre; en düşük emekli maaşı 5 bin 103 TL,
- Asgari ücret endeksli yüzde 65 formülüne göre; en düşük emekli maaşı 5 bin 529 TL,
- Asgari ücret endeksli yüzde 70 formülüne göre; en düşük emekli maaşı 5 bin 954 TL olarak belirlenecek.
Bu formüllerin kabul edilmesi halinde, emekli maaşı konusunda ayrı bir hesaplama yapmaya gerek kalmayacak. Sade ve anlaşılır bir sistem ile kolayca ayarlanabilecek. Asgari ücret ve en düşük emekli maaşı arasındaki makas da açılmayacak.