İSHAL NEDİR?
İshal, gün içinde genellikle normalden daha sık sayıda, gevşek ve sulu dışkının çıkarıldığı bağırsak hareketleridir.
Diyare ishale verilen bir diğer isimdir. İshal kısa ömürlüdür. Genellikle birkaç gün devam eder ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadan kaybolur.
İshal akut yani geçici veya kronik yani uzun süreli ya da kalıcı olabilir.
Akut ishal bu durumun bir ila iki gün devam etmesiyle ortaya çıkar. Viral veya bakteriyel bir enfeksiyonun sonucu olarak ya da gıda zehirlenmesinden kaynaklanabilir.
Gelişmekte olan veya üçüncü dünya ülkelerine yapılan ziyaret ve tatillerde bu ülkelerde karşılaşılan bakteri ve parazitler turist ishali adı verilen bir başka akut ishal türüne neden olabilir.
Kronik ishal ise en az dört hafta boyunca devam eden ishali ifade eder. Genellikle altında bağırsak hastalığı veya bozukluğu gibi bir tıbbi neden bulunur.
Bunlara örnek olarak çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu, sürekli enfeksiyon ya da inflamatuar bağırsak hastalığı gibi daha ciddi bir rahatsızlıklar verilebilir.
İSHAL NEDEN OLUR?
Bir takım farklı hastalıklar ve tıbbi durumlar ishale neden olabilir. Bunlar arasında ilk olarak virüslerden kaynaklanan ishal gelir.
İshale neden olabilecek virüsler arasında Norwalk virüsü, sitomegalovirüs ve viral hepatit bulunur. Bunlara ek olarak rotavirüs, çocuklukta akut ishalin yaygın bir nedenidir.
Bakteriler ve parazitler ise ishalin en yaygın nedenleri arasındadır. Bozulmuş, kirlenmiş, üzerlerine bakteri veya parazit bulaşmış besin veya su, bakteri ve parazitlerin insan vücuduna doğrudan girmesine neden olabilir.
Clostridium difficile ise ishale neden olan ve aynı zamanda daha da ciddi enfeksiyonlara yol açabilecek bir başka bakteri türüdür. Bir antibiyotik tedavisinden sonra veya hastanede yatış sırasında ortaya çıkabilir.
İSHAL NASIL ÖNLENİR?
Virüslerden kaynaklanan viral ishali önlemek için ellerin mutlaka sabunla yıkanması gereklidir. Yeterli ve doğru şekilde temiz kalabilmek için sık sık el yıkanmalıdır. Yiyecek hazırlamadan önce ve sonra eller yıkanmalıdır.
Pişmemiş etlere dokunduktan, tuvaleti kullandıktan, çocuk bezlerini değiştirirken, hapşırdıktan, öksürdükten ve burnu sildikten sonra eller yıkanmalıdır.
Eller en az 20 saniye boyunca sabunla yıkanmalıdır. Bu 20 saniye süresince eller sabunla ovulmaya devam edilmelidir. Eğer el yıkamak mümkün değilse en az yüzde 60 alkol içeren alkol bazlı el temizleyici ve dezenfektanları kullanılmalıdır.
El dezenfektanı el losyonu gibi uygulanmalı, her iki elinde ön ve arka kısımlarına sürülmelidir. Çocuklarda viral ishalin en yaygın nedeni olan rotavirüse karşı geliştirilmiş aşılar ile korunmak mümkündür.
İSHAL NASIL TEDAVİ EDİLİR?
İshal vakaları bir tedaviye ihtiyaç olmadan birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Bu süreç dahilinde vücudun yeterince sıvı alması önemlidir. Daha uzun süren vakalarda ise doktorlar çeşitli ilaçlar önerebilir.
Bu ilaç türleri arasında antibiyotikler, bakteri veya parazitlerin neden olduğu ishali türlerini tedavi etmeye yardımcı olabilir. Ancak ishale bir virüs neden oluyorsa antibiyotikler yardımcı olmaz. (İnternetHaber)