Ülkede yaşanan ekonomik kriz, kira fiyatlarına zam olarak yansımaya devam ediyor. Mahkemelerde görülen kiracı ve ev sahipleri arasında yaşanan anlaşmazlık davaları çığ gibi büyüyor. Sulh ve icra hukuk mahkemelerinde görülen kira tespit ve kira tahliye davalarının toplam dava sayısına oranı bir yılda yüzde 10''dan yüzde 20''lere yükseldi, kira tespit ve tahliye davaları genel davalar arasında ilk sıralara çıktı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, nisan ayı itibarıyla on iki aylık ortalamalara göre tüketici fiyatlarında yüzde 34,46 artış gerçekleşti. Ancak ev sahipleri bu rakamı dikkate almayarak daha fazla zam yapma talebinde bulunuyorlar. Kiracılar ise yüksek zamları kabul etmeyince konu mahkemeye taşınıyor.
YALNIZCA 5 YILDA BİR YENİ GÜNCELLEME YAPABİLİR
Türkiye Gazetesi''nden Kaan Zenginli''nin haberine göre, ev sahipleri yüksek zam taleplerini ‘hayatın olağan akışı dışında gerçekleşen enflasyon’ gerekçesi ile talep ederken, kiracılar ise kanuni olarak TÜİK rakamlarını çerçevesinde zam yapılmasının doğru olduğunu savunuyor. Ancak Borçlar Kanunu gereği ev sahibi kiracının sözleşmesinde 5 yıl boyunca güncelleme yapamıyor. Yalnızca enflasyon farkı oranında zam yapabiliyor. Hâl öyle olunca ev sahipleri kiracının çıkması için mahkemeye başvuruyor. Borçlar Kanunu’nun da kiracılara pozitif ayrımcılık sağlanması, bazı durumlarda ev sahiplerinin zor duruma düşmesine de sebep oluyor.
DAVALAR YILLARCA SÜRÜYOR
Mesela evde, ev sahibinin haberi olmadan yapılan bir tadilat sebebiyle ev sahibinin kiracıyı çıkarmak istemesi ile açılan dava; ya da kira zammını kabul etmeyen kiracı için açılan bir dava uzun yıllar sürüyor. Bu süre zarfında kiracı ödemesini yapmayabiliyor. Durum böyle olunca ev sahipleri ekonomik olarak sıkıntı yaşayabiliyor. Avukat Sefa Karcıoğlu, günde 20 ihtar çektiklerini belirterek “Beş yıl güncelleme kuralı nedeniyle ev sahipleri mağdur oluyor. Ancak enflasyon oranında zam talep edebiliyor. Tabii ki güncel enflasyon bundan farklı. Çünkü TL değer kaybediyor. Açılan davalar ise iki üç yıl sürüyor. Mahkemeler bu davalar ile dolu. Dolayısıyla süreç uzuyor” açıklamasında bulundu.
KİRACILARIN BİLMESİ GEREKEN HAKLARI
Kanun çerçevesinde belirlenen durumlarda ev sahibi kiracıyı evden çıkarabilir. Kiraya verilen ev, ev sahibinin kendisi, eşi ya da bakmakla yükümlü olduğu kişiler için gerekliyse kiracı evden çıkarılabilir. Kiracıya bildirmek şartıyla ev kiradayken başkasına satılabilir. Ev satıldıktan sonra kiracı 6 ay içerisinde evden çıkarılabilir. Kiracı özensiz davranır ve komşular ile problem yaşarsa ev sahibi kiracıyı evden çıkarabilir. Ev sahibinin kiracıyı evden çıkarması için tadilat, ev sahibinin ev ihtiyacı olması ve mülk sahibinin değişmesi gerekir.
EV SAHİBİNİN HAKLARI NELER?
Ev sahipleri kanuni olarak belirlenen oranda kira artışı yapabilir. Zammı kabul etmeyen kiracıyı, kontratın bitmesi ile evden çıkarabilir. Ancak kiracı kontratın devam etmesini talep eder ve TÜİK’in belirlediği oranda zammı hesaplayarak ev sahibinin banka hesabına yatırırsa, ev sahibi kiracıyı evden çıkaramaz. Kiracının kirayı ödememesi durumunda ev sahibi, 30 gün içinde borcun ödenmesi için ihtarname gönderebilir. Borç iki ay üst üste ödenmezse kiracı evden çıkarılabilir.
FIRSATÇILARA CEZA
Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu bünyesindeki özel ekip konutta faiz indirimi sonrasında durumu fırsata çevirmek isteyen inşaat şirketleri ve emlakçıları tespit etti. Bir günde yüzde 30''a yakın zam yapan fırsatçılara ceza verilecek.